انتخاب در بیابان

در سال ۱۱۴۸ قمری نادرشاه کلیهٔ حکمرانان و کدخدایان ایران را در دشت مغان جمع کرد (بالغ بر ۲۰٬۰۰۰ نفر). او در شورای دشت مغان اعلام کرد که وظایف خود را انجام داده و تصمیم به‌استراحت و کناره‌گیری از کارها دارد. بزرگان کشور که می‌دانستند او باطناً مایل به سلطنت است، وی را به سلطنت پذیرفتند. بدین ترتیب شاه عباس سوم صفوی از شاهی برکنار شده و حکومت سلسلهٔ افشار با پادشاهی نادر آغاز شد. نادر اندکی بعد در ۱۱۴۸ ه.ق. تاجگذاری نمود. شاعری به نام قوام الدین، ماده تاریخ تاجگذاری وی را «الخیر فی ماوقع» سرود که بر روی سکه‌های دوره افشاریه نیز منقوش گردید.

سناریوی بالا در طول تاریخ ایران بارها تکرار شده است. به نکات عمده فراز بالا توجه فرمائید:

   1. این شورا، مشورتی بود نه تصمیم گیر. تجمع آنها برای تعیین فرمانروای آینده کشور نبود، آنها دستور جلسه مشخصی داشتند و بعد از انجام آن باید متفرق می شدند.  

   2. همه شرکت کنندگان می دانستند که هدف تعیین کسی به عنوان پادشاه و زمامدار آینده کشور نیست، بلکه تایید کسی است که قبلاً در خصوص تعیین وی به عنوان پادشاه آینده ایران بین حضار توافق حاصل شدانده شده است(یعنی چنین توافقی به آنها حقنه شده ) .

   3. هیچ گونه ضمانت جانی برای کسانی که احتمالاً مخالف تایید صلاحیت نادر بودند، وجود نداشت.

   4. در روایت بالا ، کاملاً روشن شده که تصمیم گیری بین حکمرانان و کدخدایان انجام می گیرد و از افراد عادی و زنان  در بین آنها خبری نیست.

   5. اغلب روشنفکران در چنین مواردی مثل ” قوام الدین” شاعر در مطلب تاریخی بالا، نقشی مجیزگو و پاچه خوار را بازی کرده و بیشتر در تلاش اند تا جمله و ماده تاریخی مناسبی را برای درج بر روی سلکه ها بیابند تا اینکه طبیعت و خصوصیت حادثه روی داده را برای عموم توضیح داده و احتمالاً با آن مخالفت کنند.

   6. غیر از مجلس مشورتی بالا که بیشتر صوری بود تا واقعی ، هیچگونه گزارش دیگری در تاریخ کشور ما که نشان دهنده علاقه به مشورت و عقل جمعی ( حتی به صورتی ظاهری) باشد، حد اقل با این دامنه شرکت کننده ( 20000نفر) ثبت نشده است.

   7. شاه عباس سوم را این آقایان سر کار نیاورده بودند که الان از سر کار بردارند و نادر را بر جای وی بنشانند. یعنی اقدام آقایان وجاهت قانونی نداشته است.

   8. بزرگان و کدخدایان همگی انتصابی و از سوی حکومت وقت انجام میگرفته ، از این رو این شورای مشورتی، جنبه مردمی نداشته و نشان دهنده آن است که تصمیم گیری ها حتی به شکل صوری بدون اطلاع دقیق و واقعی مردم صورت می گیرد.

   9. هیچ گزارشی از صورت جلسه این گردهم آیی بزرگ که قاعدتاً باید هزینه بالایی برای تشکیل آن صرف شده بوده است ، در دست نیست. فهرست اسامی و مشخصات( سن و سواد و محل تولد و حکومت و قبیله و …..) شرکت کنندگان هم مشخص نیست.

  10. روشن نیست که تایید صلا حیت وی به چه نحوی صورت گرفت، رای گیری علنی و یا مخفی. نادر با کسب چند  در صد از آراء به این سمت ” برگزیده” شد.

Meet Iranian Singles

Iranian Singles

Recipient Of The Serena Shim Award

Serena Shim Award
Meet your Persian Love Today!
Meet your Persian Love Today!