حدود ۳۰ سال پیش، “کیارستمی” فیلم کوتاهی ساخت با نام “شکل اول- شکل دوم”. در این فیلم با چهره هائی مصاحبه می شود که از جمع آنها انگشت شماری زنده اند. برخی ها اعدام شدند، برخی سالها زندانی و شماری معزول و خانه نشین، برخی ناچار به مهاجرت سیاسی شدند و برخی نیز به مرگ طبیعی از دنیا رفتند. یک سئوال، سوژه این فیلم است: “آیا کسی که زیر فشار کسی و یا موضوعی را لُو می دهد، مقصر است؟”
فیلم در نخستین سال بنای جمهوری اسلامی ساخته شده است و ما در آن با چهره جوان دکتر ابراهیم یزدی، دکتر عبدالگریم لاهیچی، صادق قطب زاده، نادر ابراهیمی و… در کنار آیت الله گلزاده غفوری که دو فرزندش به جرم مجاهد بودن اعدام شدند و خود از نمایندگی مجلس قهر کرد و رفت به کنج خانه و گفته می شود لباس روحانیت را هم در آورد، نورالدین کیانوری دبیراول وقت حزب توده ایران، آیت الله خلخالی و… روبرو می‌شویم که هرکدام به این سوال پاسخ هائی گاه بکلی متفاوت و گاه نزدیک به هم پاسخ می دهند. فیلمی است به غایت دیدنی و حتی تاریخی .
