Focus Visually On Iran

امروزه بر بسیاری از ما روشن است که سازمانهای امنیتی بریتانیا و آمریکا در سالهای پیش از کودتای ۱۳۳۲ در حزب توده کاملا رخنه کرده بودند و حرکتهای این سازمان را بر علیه دولت ملی مصدق را در دست داشتند. ردپای شبکه جاسوسی انگلستان در ایران "شبکه بدامن" و "مظفر بقائی" از مجریان کودتای ۲۸ مرداد و همدست شبکه بدامن به چشم می‌خورد. خسرو روزبه (تحت شرایطی که اکنون بر ما آشکار نیست) در بازجویی‌ها در زندان قزل قلعه به ایجاد یک تیم ترور به همراه سروان ابولحسن عباسی و به قتل محمد مسعود و پنج تن از اعضای حزب توده که مشکوک به فروش اطلاعات حزبی بودند، اعتراف کرد. یکی از این چهار نفر، حسام لنکرانی، فرزند یک روحانی شناخته شده در آذربایجان بوده‌است. با اینحال روزبه در این اعترافات که به او منتسب شده، بر انجام ترورها، بدون اطلاع دادن به حزب و هنگامی که سازمان نظامی منحل شده و اعضای آن دیگر عضو حزب نبودند، تاکید دارد، این اعترافات در کتابی با نام «کمونیسم در ایران» انعکاس یافته است. شکل گیری تیم ترور از موضوعات جنجالی و مورد مناقشه بوده‌است که برخی از اعضای بخش میانه رو حزب آنرا به بخش تندرو نسبت داده‌اند و به نظر میرسد که رهبری حزب از برخی با اطلاع و از برخی دیگر بی اطلاع بوده‌است. گزارشهای متفاوتی در این خصوص از اعضای حزب وجود دارد.

سیاست حزب توده ایران در جهت حمایت از انقلاب ایران و ائتلاف با نیروهای مذهبی و "ملی مذهبی" علیه نظام دیکتاتوری شاه بود. این حزب شعارهای ضد آمریکایی روح‌الله خمینی و طرفدارانش را وجه مشترک مهمی میان خودشان و خمینی می‌دانست. علی اکبر هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود چندین بار به ملاقات با کیانوری و محمد علی عمویی در خانه خودش اشاره می‌کند. حزب توده که فعالیت خود را پس از ۲۵ سال سرکوب رژیم شاه آغاز میکرد، با وجود شمار کم کادرها، توانست هزاران نفر را در صفوف خود منسجم کند (البته شماره نفوذی ها هم باز به مانند سالهای پیش از ۱۳۳۲ بسیار بودند). علی خامنه‌ای می‌گوید: « در یک برهه از زمان و در همان آغاز انقلاب همه چیز در تیول حزب توده بود ... چنین حالتی را من و هر کسی در روزهای نخستین انقلاب حس میکرد که توده‌ای‌ها و جریان چپ، به خصوص حزب توده بر همه چیز مسلط بودند و اصلا حرکت انقلاب را می‌خواستند منحرف کنند...». از دیگر عرصه‌های فعالیت حزب توده، به اصطلاح " افشای توطئه‌های آمریکا بر ضد انقلاب ایران " و بسیج نیرو برای مقابله با این " توطئه‌ها " بود. حزب توده معتقد بود که می‌توان با شرکت خمینی و هوادارانش و همچنین سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران و سازمان مجاهدین خلق ایران و حزب دموکرات کردستان جبهه واحد خلق را برای تعمیق دستاوردهای انقلاب پایه ریزی کرد که این امر شکست خورد زیرا خطر بسیار بزرگ خمینی و شبکه سرتاسری روحانیان واپسگرا را نمیدیدند چون تنها به جبهه های مشترکشان با این "انقلابیون مرتجع" می اندیشدند. تاکید بیش از حد حزب توده ایران بر سیاست اتحاد با طرفداران خمینی، در برخی موارد، به ایجاد تنش و دشواری در روابط با احزاب و سازمانهای دیگر منجر شد که از جمله می‌توان از رابطه با حزب دمکرات کردستان نام برد.