وقتی همه خوابیم» نه تنها یک نام ، بلکه جمله ناتمامیست که بهرام بیضایی با انتخاب آگاهانه آن مخاطب خود را به تفکر میخواند. گویی او از ما میخواهد آن را کامل نماییم.
او با فیلمهایی که در کارنامه درخشان خود دارد ، مانند هر هنرمند ریشه داری ،پایبندی خود به وطن را نشان داده و اینک با فیلم خود تلاش در رساندن فریاد استمدادی دارد که ورای نجات سینمای ایران را هدف گرفته. اشارات او به تلاش در عادی جلوه سازی شیوع مواد مخدر و فحشا و موفقیتش در نشان دادن چهره ناپاک وضعیتی که نه تنها تمامیت فرهنگ ما را بلکه تمامیت ارضی ما را نشانه رفته است.
اصرار وی برای استفاده از نام مجعول (خلیج) در فیلم نه بعنوان تایید بلکه برای بزرگنمایی این زشتی بوده است. بویژه اگر همزمانی آن را با اشاره فیلم به صادرات دختران هموطنمان به شیخ نشین های خلیج فارس مورد توجه قرار دهیم ،ارتباط مستقیم این دو موضوع را در مییابیم.
اکنون روشن است که طرح نابودی سیستماتیک ایران در مرحله تلاش برای نابودی فرهنگ ماست و در این میان سینمای ما که داشت جای خویش را در عرصه جهانی مییافت ،هدف کسانی است که لحظه ای از رویای نابودی ایران و ایرانی دست بردار نبوده اند.(آیا سرمایه های ایرانی وطن دوست نمی توانند دست این نوع هنرمندان را با هدف نجات سینمای ایران بگیرند؟)
هنرمندی مانند او نه در پی گرفتن اشک از بیننده بلکه دعوت از همه آنانیست که درد وطن و ناموس دارند،تا لزوم پرداختن به چاره جویی اساسی را در کنار هم مرور نمایند. همه مایی که در تاریکی، دستان یکدیگر را گم کرده ایم.
راستی به چند طریق میتوان این جمله را تمام نمود:
− «وقتی همه خوابیم…………………»
