مدتی هست که تعدادی از دوستان اهل ساز و نوا، در مورد یک «ادعا» یا به نظر من «واقعیت» در جلد سوم کتابم درباره موسیقی‌دانان معاصر ایران صحبتهایی رو مطرح می‌کنن. کتاب سال ۲۰۰۸ چاپ شده نمی‌دونم چطور الان یادشون اومده! 🙂 این موضوع مربوط به صفحه ویژهء انوشیروان روحانی، پیانیست و آهنگساز خوش ذوق موسیقی ایرانی است. این هم عکسی از این صفحه. شرمنده اسکنر در دسترس نبود
به هر حال این صحبت‌ها مربوط به اصالت ترانه «تولدت مبارک» ساخته انوشیروان روحانی هست که با شعری از پرویز خطیبی، در بین ایرانی‌ها حالتی ملی پیدا کرده. چون سالهاست که تقریبا در همه جشن تولدهای ایرانی، هر جا ملت دور هم جمع بشن خونده می‌شه.این ترانه بر اساس مدارک موجود (نت و اجراهای متعدد) اصالتی مکزیکی/اسپانیولی داره. در واقع الهام بخش آهنگ ترانه «تولدت مبارک» یک رقص بسیار معروف در مکزیک است که به نام لاکوکوراچا معروف هست. نُت اش رو هم باید یه جا همین جاها داشته باشم اگه وقت کنم دنبالش بگردم. این هم یک نمونه از اجرای اون با پیانو در دهه ۱۹۵۰
امیدوارم به کسی بر نخورد ولی با توجه به گوش فوق العاده موسیقی‌شناس ایرانی‌ها – که حتا خیلی اوقات نمی‌توانن در عروسی حتا با یه آهنگ شش و هشت، هماهنگ دست بزنن – من زیاد انتظار ندارم که کسی متوجه این تشابه بشه. به هر حال تاکید می‌کنم که منبع الهام‌بودن یک اثر به این معنی نیست که وقتی شما به اون کار گوش می‌کنین عین همون نسخهء ملهم باشه. بلکه «الهام بخش» هست. مانند «رقص چوبی» از ابوالحسن صبا که منبع الهام «سبکبال» ساخته حسین دهلوی بوده.
به هر حال اینجا تنها موضوع ِ شناسایی آثار هنری هست نه قدرناشناسی نسبت به هنر آقای روحانی یا هر موضوع دیگه. چون ترانه‌های زیادی هستند از ترکیه، کشورهای عربی، یونان، اسپانیا و … که الهام بخش ترانه های معروف ایرانی بوده اند ولی هیچگاه به اصالت اونها اشاره‌ای نشده؛ ترانه‌هایی از پوران، گوگوش، ویگن و … که اگر صالت رو می‌دونسته و نگفته‌اند (که معمولاً نگفته‌اند!!) در حکم سرقت هنری است. حتا مرتضی حنانه هم در تیتراژ سریال «هزاردستان» اشاره‌ای نکرده بود که قطعه‌ای رو که اونقدر استادانه و با صلابت برای ارکستر نوشته، بخش‌هایش کاملا بر اساس «پیش‌درآمد اصفهان» از مرتضی نی‌داوود نوشته شده! واااااااای ! بچه‌های توی خونه یاد نگیرن! 🙁
منبع: نق نق های پژ
Mexican Origin of Persian happy birthday song
