استقلال و آزادی کمتر در گفتمان سیاسی ایران از هم جدا افتاده‌اند. در صدر خواسته‌های جنبش اعتراضی مردم ایران در دوران پهلوی و دوران اسلامی، شعاری نبوده که در توان تهییج و بسیج کنندگی با این دو برابری کند. از این دو، آزادی در لباس خواست‌های مدنی چون حق رای، همچنان شور انگیز است و بسیج گر.
