در این قسمت که قسمت سی و چهارم مجموعه ی کارپردازان انگلیس در ایران است به معرفی سی و نهمین کارپرداز یعنی مصطفی تجدد می پردازیم
٣٩ – مصطفی تجدد
مصطفی تجدد فرزند رضا تجدد بود و رضا تجدد فرزند شیخ‌العراقین مازندرانی و شیخ‌العراقین مازندرانی فرزند زین‌العابدین حائری مازندرانی (روحانی شیعه قرن ۱۳ قمری) بود
خاندان حائری مازندرانی خاندانی ایرانی و مسلمان و یکی از خاندان‌های معروف در تاریخ دو سده ی اخیر ایران است. نیای بزرگ این حائری ، کربلائی مسلم ، بارفروشی از اهالی بابل بود که از طریق تجارت در مازندران دارای ثروت و شخصیت شد و با یکی از خاندان‌های ثروتمند بندپی ازدواج کرد. فرزند او زین‌العابدین حائری مازندرانی از علمای بزرگ سده ی ۱۳ هجری قمری بود. نوادگان کربلائی مسلم در زمینه های متفاوتی از جمله روحانیت، تصوف، نویسندگی و سیاست صاحب نام بودند. خانواده های رهنما، تجدد، رشیدی و حائری شاخه‌های متفاوت این خاندان هستند
پدر مصطفی تجدد ، رضا تجدد (۱۲۶۷-۱۳۵۲) مترجم، روزنامه‌نگار، سیاستمدار و قاضی ایرانی بود. رضا تجدد در عراق زاده شد. او فرزند شیخ‌العراقین مازندرانی بود. علوم حوزوی و ادبیات فارسی و عرب را در کربلا و نجف آموخت. در سال ۱۲۹۸ به اتفاق برادرش زین‌العابدین رهنما به ایران بازگشت. در انتخابات دوره چهارم و پنجم مجلس شورای ملی از ساری به نمایندگی انتخاب شد و بعد از مدتی به طرفداری از سردار سپه پرداخت. او در آغاز خلع قاجاریه، روزنامه‌ای به نام تجدد دائر کرد که ارگان فرقه دموکرات مستقل ایران بود. سید محمد تدین، حسین دادگر، علی‌اکبر داور و دبیراعظم بهرامی که همگی نماینده مجلس بودند، از اعضای هیئت تحریریه تجدد شمرده می‌شدند. پس از خلع قاجاریه ، تجدد از طرف علی‌اکبر داور به خدمت قضا دعوت گردید و به ریاست دادگستری خراسان و سپس مستشاری دیوان کشور منصوب شد. در سال ۱۳۱۴ تجدد و برادرش زین‌العابدین رهنما، مغضوب رضاشاه شدند. آنان به دستور شاه ابتدا زندانی و سپس به عراق تبعید شدند. پس از استعفای رضاشاه، هر دو برادر به ایران بازگشتند و باردیگر فعالیت سیاسی خود را پیش گرفتند. تجدد در کابینه محمدعلی فروغی به معاونت وزارت فرهنگ انتخاب شد و مدتی هم معاون وزارت دادگستری بود. او برای بار سوم در دوره چهاردهم مجلس نماینده ساری شد و در ۱۳۵۲ در تهران درگذشت. رضا تجدد کتاب الفهرست ابن ندیم را از عربی به فارسی برگردانده است
مصطفی تجدد متولد ١٢٨٧ ، تحصیلات مقدماتى خود را در تهران انجام داد و ابتدا به خدمت وزارت دادگسترى درآمد و بعد به بانك ملى منتقل شد. در ١٣١٢ به اروپا رفت و در رشتهى اقتصاد و حقوق در آلمان تحصیل كرد. در ١٣٢٠ به ایران بازگشت و در بانك صنعتى و معدنى ایران استخدام شد و به معاونت مالى آن بانك انتخاب گردید. در ١٣٢٨ بانك بازرگانى ایران را كه اولین بانك خصوصى در تاریخ بانكدارى ایران است، تأسیس نمود و شعب ساختمانهاى بانك شاهى سابق را به ثمن بخس (سه میلیون و پانصد هزار تومان) خریدارى نمود. در دورهى هیجدهم از طرف مردم سارى به نمایندگى مجلس شوراى ملى انتخاب شد. در ١٣٣٦ دكتر منوچهر اقبال او را به سمت وزیر بازرگانى معرفى كرد و قریب یك سال در این سمت باقى ماند. دبیركلى شوراى عالى اقتصاد نیز با وى بود. علت بركنارى اش از وزارت بازرگانى اختلاف نظرى بود كه بین شاه و او در مورد ایجاد هتل هیلتون وجود داشت. تجدد با ایجاد چنین تأسیساتى جداً مخالف بود. چون مخالفت خود را پس نگرفت، شاه به او تكلیف استعفا نمود. در دورهى چهارم سنا، سناتور مازندران شد و چهار دورهى متوالى در این سمت باقى بود. خوشفكر، اقتصاددان و به معناى واقعى بانكدار بود. در جنب سیاست و بانكدارى، شخصاً به امور تجارى و شهركسازى هم مشغول بود
اولین بانک خصوصی ایران به معنای واقعی کلمه در ٢ بهمن ١٣٢٨ توسط مصطفی تجدد به نام بانک بازرگانی ایران و با سرمایه ٢٠٠ میلیون ریال تاسیس شد
ساختمان بانک بازرگانى ایران در میدان توپخانه : این بنای تاریخی که تنها میراث ارزشمند باقی مانده از بدنه‌های میدان توپخانه قدیم است، دارای طرحی یگانه بوده و استفاده از عناصر تزیینی معماری ایران، همانند کاسه سازی در نیم گنبد سر در ورودی، کاشیکاری و گچبری را می‌توان از ویژگی‌های برجسته آن شمرد. هم چنین وجود ستون‌های رفیع در فضای داخلی بانک و تلفیق هنرمندانه آن با دوره‌های تیزه دار و استفاده از چوب در پوشش سقف، ترکیبی موزون را پدید آورده‌است که شکوه و عظمت معماری هخامنشی را به بیننده یاد آوری می‌کند. کاشی کاری سر در توسط استاد حسین کاشی پز انجام شده است
مصطفی تجدد عضو لژ فراماسونری مولوی بود
مصطفی تجدد و کلوپ روتاری : کلوپ روتاری و باشگاه لاینز از یزرگ‌ترین لژهای ماسونی به حساب می‌آیند… طرح تاسیس کلوپ روتاری که وابسته به سازمان جهانی روتاری بود توسط یک امریکایی به نام دکتر کراتس در سال١٣٣٢ به ایران آورده شد که پس از چندی با همکاری سرمایه‌داری به نام هادی امیر ابراهیمی و یکی از استادان دانشکده پزشکی تهران به نام جهانشاه صالح و نیز سناتورها مصطفی تجدد ، مالک و عباس مسعودی در تهران پایه‌ریزی شد، پس از کراتس، امریکایی دیگری به نام چالز کولاک از بیروت به تهران عزیمت و این کلوپ را به شکل رسمی در سال ١٣٣٥ افتتاح کرد… روتاری بنا به تعریف مؤسسان آن به مفهوم چرخ های دوار یک کارخانه ی به هم پیوسته است که با چرخش هر دنده چرخ دنده دیگر نیز به حرکت در می آید و در نتیجه کل سیستم متحرک می شود. با این تعبیر کلوپ روتاری بین المللی به دنبال ایجاد یک نظام به هم پیوسته و متشکل جهانی است که با اراده و حرکت دندانه های کلوپ مادر تمام این سیستم جهانی در جهت منافع غرب به حرکت درآید. اعضای کلوپ روتاری در هر جامعه، از فعالان و نیروهای و کیفی آن جامعه انتخاب می شوند و مأموریت اصلی آن ها ایجاد حلقه ی اتصال با قدرت های غربی از طریق نظام بین المللی با کمک رجال سیاسی و کلان سرمایه داران می باشد
مصطفی تجدد در سن ٧١ سالگى درگذشت
تصاویر
مصطفی تجدد
http://94.232.175.44/fileGroup/99278/4789055.jpg
ساختمان بانک بازرگانى ایران در میدان توپخانه
http://farm4.static.flickr.com/3288/3065198327_db2f1405cf.jpg
کارپردازان انگلیس در ایران : قسمت ٣٢ – قسمت ٣٣
نظر شما چیست؟
xxxxxxxxxx
