در لغت به معني قصد و هدف قرار دادن كار معين است و در اصطلاح فقه اسلامي به قصد رفتن به سوي مكه و خانه خدا در روزهاي معيني از سال به هدف انجام تكاليف ديني آن است و بر هر مسلماني واجب است با داشتن شرايط براي يك بار در عمر خود آن را انجام دهد و انجام ندادن آن با دارا بودن شرايط و اقرار و اعتراف به وجوب آن از گناهان كبيره شمرده شده است.
علاوه بر اين انكار اصل اين تكليف و فريضه در صورتي كه مستند بر شبهه نباشد سبب كافر شدن مسلمان مي گردد. عبادت حج از سنن يكتا پرستي حضرت ابراهيم (ع) بوده است كه پس از قرنها فراموشي و انحراف و آلودگي به مظاهر شرك بت پرستي، پيامبر اسلام (ص) آن را مجددا احيا نمود و مسلمانان را به انجام آن تشويق كرد.
گردهمائي ميليوني مسلمانان در حج، پديده‌ئي بي‌نظير و شگفت‌انگيز است. همه‌ي ملتهاي مسلمان از همه جاي جهان و از همه‌ي قشرهاي اجتماعي، دراين چند روز در خانه‌ي خدا، زادگاه اسلام و پيامبر عظيم الشأن آن گرد ميآيند و آئينهاي پررمز و راز حج را برپا ميدارند. در اين شعائر پرشكوه و پرمعني، پيوند دلها با خداي بزرگ، پيوند دلها با يكديگر، حركت بر محور توحيد، سعي و تلاش همگاني، رمي شيطان و برائت از طاغوت، ذكر و تضرّع و خشوع در برابر خدا، و احساس عزت و عظمت در پرتو اسلام، همه در عمل و بگونه‌ئي نمادين به ملتهاي مسلمان، آموزش داده ميشود؛ و مهرباني و همزيستي با برادران و استحكام و سرسختي با دشمنان، و رها شدن از پيرايه‌هاي خودپرستي و پيوستن به درياي عزت و عظمت الهي در قالب مناسك حج تجسّم مي‌يابد.
حاجيان از آخرين روزهای ماه ذيقعده از موطن خود بقصد مناسک حج وارد سرزمين عربستان می شوند.و از روز هشتم ذيحجه در ميقات احرام عشق بسته و پس از بيتوته در سرزمين هاي عرفات، سرزمين آمرزش گناهان و انجام قربانی و مني سرزمين برآورده شدن آرزوها و انجام حج ابراهيمی در روز دوازدهم اين ماه سرزمين منی را بقصد مکه ترک ميگويند.
حج از نظر شرعى مجموعه اى از اعمال مخصوصى است كه به قصد اطاعت پروردگار انجام مى گيرد و يكى از اركانى است كه اسلام بر آن بنا شده است. امام محمدباقر(عليه السلام) مى فرمايد:
«بنى الاسلام على خمس، على الصلاة والزكاة والصوم والحج و الولاية»
«اسلام بر پنج پايه استوار گشته است: نماز، زكات، روزه، حج و ولايت»
حج خواه واجب باشد و خواه مستحب، داراى فضيلت بسيار و پاداش فراوان است. روايات زيادى از پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله وسلم) و اهل بيت او (عليهم السلام) در فضيلت حج وارد شده است.
… در قرآن كريم سوره هاي به نام حج نازل شده كه بيست و دومين سوره قرآن است. آيات اين سوره درباره چگونگي مناسك حج راهنما مي باشد. علاوه بر اين در چند سوره ديگر: بقره، 158 و 189 و 196 و 197 و آل عمران، 97 و توبه 3 درباره برخي از مناسك حج نظير طواف، وقت و زمان حج، قرباني عمره تمتع، ممنوعيت زناشويي، ممنوعيت كارهاي ناشايست و ممنوعيت دعوا و درگيري و فخرفروشي احكامي وضع شده است.
ـ در لغت روايات فراواني از امامان معصوم (ع) دربارة اصل و وجوب حج و چگونگي انجام آن آمده است و در حقيقت آيات قرآن درباره حج تنها اصول كلي آن را بيان كرده است ولي چگونگي به جاي آوردن مناسك حج و خصوصيات آن را مسلمانان از سفر حجي كه پيامبر (ص) به جاي آورد آموخته اند و امامان در روايات خود به جزييات مسائل اين حج پرداخته و سنت پيامبر در كيفيت انجام اين مناسك را براي مسلمانان تشريح نموده اند.
ـ بلوغ و دارا بودن رشد عقلي
– آزادي
– دارا بودن لوازم و وسائل سفر
ـ فراخي وقت و زمان كافي براي رسيدن به مكه
ـ صحت و سلامتي بدن
ـ امنيت راه
ـ حج افراد : اين گونه حج بر مسلماني واجب است كه فاصله منزل تا مسجدالحرام كمتر از 88 كيلومتر بوده باشد….
ـ حج قرانْ: مانند حج افراد است.
ـ حج تمتع: اين گونه حج بر تمام كساني واجب است كه فاصله وطن و منزلگاه دائمي آنها تا مكه و مسجدالحرام بيش از 88 كيلومتر بوده باشد. از اين رو بيشتر مسلمانان اين گونه حج را بجا مي آورند. حج تمتع از دو عبادت جداگانه ولي پيوسته به هم تشكيل شده است كه عبارتند از: عمره تمتع، حج تمتع. مقصود از پيوسته و جداگانه بودن اين دو عبادت اين است كه مسلمان حج گذارمی بايست عمره تمتع را با شرايطي و در حال احرام پيش از روز نهم ذي الحجه به جاي آورده و آن گاه از احرام بيرون مي آيد، ليكن در فاصله ميان پايان يافتن مناسك عمره تمتع و روز نهم ذي الحجه حق بيرون رفتن از مكه را نداشته و بايد خود را براي حج تمتع و پوشيدن احرام و رفتن به سوي دشت عرفات در روز ذي الحجه آماده كند….
ـ با فرا رسيدن روز نهم ذي الحجه مكلف حج گذار بايد خود را آماده انجام حج تمتع كند
http://fbm1.blogfa.com/post-32.aspx
