سالروز درگذشت استادم زنده یاد دکتر تفضلی


Share/Save/Bookmark

سالروز درگذشت استادم زنده یاد دکتر تفضلی
by ebi amirhosseini
13-Jan-2009
 

پرسید دانا از مینوی خرد، که با بیم و سخن دروغ زیستن بدتر است یا مرگ؟

 مینوی خرد پاسخ داد که با بیم و سخن دروغ زیستن از مرگ بدتر است. چه برای زندگی هر کس شادی و خوشیِ گیتی لازم است و اگر شادی و خوشی گیتی را ندارد و بیم و سخن دروغ با اوست، (چنین زندگی) از مرگ بدتر است

(مینوی خرد، ترجمه‌‌ی احمد تفضلی)

 

***********************************************************

 

احمد تفضلی در 16 آذر 1316 در اصفهان زاده شد .تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران گذراند و در سال 1335 دیپلم خود را از دارالفنون دریافت کرد. سپس در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران به تحصیل ادامه داد. در سال 1338، در رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی لیسانس گرفت . در فاصله‌ی سال‌های 44 – 40 به لندن و پاریس سفر كرد و از جمله دوره‌ی فوق لیسانس مدرسه زبان‌های شرقی دانشگاه لندن را با موفقیت گذراند.او در سال 1345 درجه‌ي دكتري در زبان‌هاي باستاني را از دانشكده‌ي ادبيات دانشگاه تهران دريافت كرد (موضوع پايان‌نامه: تصحيح و ترجمه‌ي سوتكرنسك و ورشت مانسرنسك از دينكرد و سنجش اين دو نسك با متن‌هاي اوستايي، به راهنمايي دكتر صادق كيا).  زنده یاد تفضلی از آن پس به ترتیب در اداره‌ فرهنگ عامه، بنیاد فرهنگ ایران و دانشكده‌ ‌ادبیات دانشگاه تهران به كار تدریس و تحقیق پرداخت و در 1347 عضو هیئت علمی دانشگاه تهران شد. او از سال 1370 به عضویت پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد و از سال 1373 به معاونت علمی و پ‍ژوهشی همین فرهنگستان پذیرفته شد.دكتر احمد تفضلي عضو چند مجمع علمي داخلي و خارجي بود و در دوران خدمات علمي و دانشگاهي خود علاوه بر شركت در كنگره‌ها و نشست‌هاي ايران‌شناسي، چندبار نيز به دعوت دانشگاه‌هاي معتبر خارجي براي سخنراني و هم ‌ چنين تدريس به كشورهاي ديگر دعوت شد:

  در تابستان 1363 و 1364 به دعوت دانشگاه كپنهاك به دانمارك، در پاييز 1367 به دعوت دانشگاه توكيو به ژاپن، در اسفند 1370 و فروردين 1371 به دعوت مدرسه‌ي مطالعات عالي دانشگاه سوربون پاريس به فرانسه، در تابستان 1371 به دعوت دانشگاه پكن به چين، در تابستان 1373 به دعوت دانشگاه سن پترزبورگ به روسيه و در اسفند 1374 و فروردين 1375 به دعوت دانشگاه هاروارد به امريكا 

  به گفته‌ دكتر ژاله  آموزگار، از استادان مستقیم او در ایران می‌توان به عبدالعظیم قریب، بدیع‌الزمان فروزانفر، جلال همایی، ابراهیم پورداوود، محمد معین، پرویز ناتل خانلری، ذبیح‌الله صفا ,صادق كیا و پروفسور یارشاطر اشاره کرد. از میان استادان خارجی او می‌توان به هنینگ، بویس، مكنزی، بیوار، بنونیست و دومناش اشاره كرد. نگارش 10 جلد كتاب، گردآوری دو مجموعه (یادنامه‌ی دومناش و جشن‌نامه‌ی استاد زریاب خویی)، 64 مقاله و نقد كتاب به زبان فارسی و  86 مقاله و نقد كتاب به زبان انگلیسی و فرانسه در نشریات معتبر علمی ایران و جهان ازجمله كارهای ارزنده و كارنامه‌ی ‌درخشان او در زندگی نسبتاً كوتاهش است

 استاد ایرج افشار، پژوهشگر نامدار درباره‌ی مرگ تفضلی می‌گوید: «مرگ احمد تفضلی در جهان ایرانشناسی،‌ طنینی بلند داشته است. زیرا كه همه‌ی ایرانشناسان می‌دانند كه دانشمند توانایی از دست رفته است، ‌آن هم در سال‌های بهره‌دهی. او می‌بایست و می‌توانست دستِ كم 20 سال دیگر دانشجویان و دانش‌ورزان فرهنگ ایران باستان را از گنجینه‌ی پهناور آگاهی‌های ژرف خود بهره‌ور سازد.»

دکتر علی ‌اشرف صادقی گردآورنده‌ی یادنامه‌ی‌ دكتر تفضلی نیز در ابتدای این كتاب می‌نویسد: « میان من و تفضلی 37 سال پیوند دوستی برقرار بود. تا آن كه پایان غم‌انگیز زندگی او این پیمان را گسست. او از معدود پهلوی‌دانان طراز اول بود كه در محیط غیر علمی ایران با ارتباطات وسیعی كه با همكاران خود در سراسر جهان برقرار می‌كرده دانش خود را به روز نگه می‌داشت و سرانجام مظلومانه جان باخت.»

دكتر  آموزگار  یگانه،‌ همكار و یار دیرینه تفضلی می‌نویسد: «دانشمندان بسیاری زاده شده‌اند، عمری سپری كرده و درگذشته‌اند. انسان‌های واقعی و ارزنده‌ای نیز بوده‌اند كه بخشی از عمر جهان را به خود اختصاص داده‌اند. اما كم بوده‌اند آنهایی كه هم دانشمند بود‌ند و هم انسان.احمد تفضلی وی‍ژگی‌هایی برجسته نیز از لحاظ اخلاقی، علمی و عملی داشت كه او را بدل به یك شخصیت فرهنگی كم نظیر می‌كرد: اندیشه و روشی عالمانه داشت. برنامه‌ریز بود و سازنده. سخت‌كوش و پركار و همیشه با روی خوش پاسخگو و سایه‌دار بود. در مسائل علمی كمال‌طلب بود و در این زمینه به هیچ‌وجه به كم و ناقص بسنده نمی‌كرد. در جلسات كم‌سخن می‌گفت، ولی همیشه آخرین و منطقی‌ترین نظر را می‌داد. احساساتی به لطافت باران بهاری داشت. از شعر خوب لذت می‌برد و در جوار كارهای علمی، رُمان می‌خواند و با موسیقی دم‌ساز بود.

‌زنده‌یاد دكتر احمد تفضّلی در روز ۲۴ دی ماه ۱۳۷۵ هنگامی که با اتومبیل خود از دانشگاه تهران به سوی خانه‌اش در حرکت بود، حدود ساعت ۲ بعد از ظهر در شمیران ناپدید شد و حدود ساعت ۹ شب ماموران گشت پاسگاه انتظامی باغ فیض، جنازه او را با جمجمه شکسته و بدنی خونین و مجروح در کنار اتومبیلش پیدا کردند.

روحش شاد و یادش گرامی !

آثار و پژوهشها :

-    واژه‌نامه‌ی مینوی خرد:  1348

-    ترجمه‌ی مینوی خرد:  1354

-    ترجمه‌ی نخستین انسان و نخستین شهریار در تارخ افسانه‌ای ایرنیان از آرتور كریستن‌سن (با همكاری ژاله آموزگار): 1364 و 1368

-    ترجمه‌ی شناخت اساطیر ایران از جان هینلز (با همكاری ژاله آموزگار): 1368

-    اسطوره‌ی زندگی زرتشت (با همكاری ژاله آموزگار): 1370

   زبان پهلوی، ادبیات و دستور آن  (با همكاری ژاله آموزگار): 1373-     Anthologie de Zadsprm -  (با همكاری فیلیپ ژینیو): 1993

-    تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام (به كوشش ژاله آموزگار): 1378

جايزه‌ها :

1. مدال درجه اول فرهنگ، 1335

  2. جايزه‌ي كتاب سال براي ترجمه و تحقيق كتاب نمونه‌هاي نخستين انسان و نخستين شهريار در تاريخ افسانه‌اي ايرانيان، 1370

  3. جايزه‌ي كتاب برگزيده دانشگاه‌هاي كشور براي همان كتاب، 1370

  4. جايزه‌ي گيرشمن از فرهنگستان كتيبه‌ها و ادبيات فرانسه(يكي از پنج فرهنگستان تشكيل دهنده‌ انستيتوي فرانسه)، اسفند 1372/ مارس 1994(اين نخستين‌بار بود كه اين فرهنگستان از دانشمندي ايراني قدرداني كرد)

  5. جايزه‌ي كتاب سال براي ترجمه‌ گزيده‌هاي زادسپرم به زبان فرانسه، 1374

  6. اهداي دكتري افتخاري ايران‌شناسي دانشگاه دولتي سن پترزبورگ، شهريور1375 (او نخستين استاد از كشورهاي شرقي بود كه موفق به دريافت اين درجه‌ي علمي شد)

  7. جايزه‌ي كتاب سال براي تاليف كتاب تاريخ ادبيات ايران پيش از اسلام، به كوشش ژاله آموزگار، 1377 

*******************************

منابع:

  مصاحبه دکتر جلیل دوستخواه : //radiozamaaneh.com/special/2007/01/post_101.html

 

 

//www.tafazzoli.ilssw.com/pages.php?id=23&cat=art

 

//www.komitedefa.org/text/tafazzol.pdf

 

//www.asi.org.ir/fa/journal_concept.asp?ID=67

 

//www.ketabname.com/main2/identity/?serial=110&chlang=fa&sell_type=internal

 

 


Share/Save/Bookmark

Recently by ebi amirhosseiniCommentsDate
Simin Daneshvar: Influential author has died
22
Mar 08, 2012
ایران 1973
5
Oct 18, 2011
حافظ
1
Oct 12, 2011
more from ebi amirhosseini
 
samsam1111

Ravanash shaad

by samsam1111 on

va yadmanash mandegar va payamash javidan .

thx Ebi


Princess

Sounds like a gem!

by Princess on

May he rest in peace!

Thanks for introducing him, Ebi jan.


ebi amirhosseini

Nazy Jaan

by ebi amirhosseini on

Dar barnaameh 5 saaleh dovvom!

cheers

Ebi aka Haaji


Nazy Kaviani

Thanks

by Nazy Kaviani on

That was beautiful, Ebi. A memorable scene and a wonderful poem.

Say, I have been meaning to talk to you about your avatar! See, I keep thinking that the next time I look at it, you will be a little closer to the camera, until in one of the blogs, I would get to see you clearly, sitting in that chair, enjoying the ocean breeze in the sun! Will you consider it? n.


ebi amirhosseini

Nazy Jaan

by ebi amirhosseini on

So true dear!.

Here is the link:

//www.youtube.com/watch?v=b_a-eXIoyYA

Ebi aka Haaji


Nazy Kaviani

Ebi Jan

by Nazy Kaviani on

Yep. That sounds just like him! After knowing him, only some of his work, and his down to earth personality, when I run into people who think they know everything about Iran, its history and its languages, I chuckle to myself. With all that knowledge, his humility was unparallelled. Thank you again.

P.S. The clip you have posted is embeding disabled. Can you give me the link? Thank you.


ebi amirhosseini

Nazy Jaan

by ebi amirhosseini on

He was my mentor,my ....

I leraned a lot from him,not only Pahlavi & Avastan languages,but a lot about life,humanity & not being prejudiced,racist.I never forget him while crossing the street in front of Tehran university,he was so careless & I always would tell him,Be careful Ostaad,the cars might run you over & with his big smile he would answer:

Ebi Jaan,if the.....don't kill me,the cars won't!.

what a tragic irony that his life had to come to an end by what he always feared most!.

This is how I feel about him:

//uk.youtube.com/watch?v=b_a-eXIoyYA

Ebi aka Haaji


Nazy Kaviani

Thank you, Ebi.

by Nazy Kaviani on

Dr. Ahmad was my kin. As an Iranian, he was my joy and pride. As a family member, he was the sweetheart in whose loss I will forever feel bereft. If only people knew in addition to his scholar accomplishments what a nice and soft-spoken and funny man he was, a man who loved life, his family, his daughters, and his beautiful wife. I feel closer to you today, for you knew the man I have mourned for 11 years. Thank you.