در میان حس ها و نشانه های نوروزی٬ اصوات نقش مهمی دارند. صداها و نواهایی که بار نوستالژیک دارند و بار خاطرات گذشته را بردوش می کشند. در حس و هوایی که به هنگام سال نو در ما موج میزند قسمتی از آن توسط اصوات و ترانه های هستند که در ضمیر ما مترادف با جشن سال نو و آیین نوروزی است. صدای آن ساعت شماطه دار کوکی یادتان می آید. همان که هنوز در بعضی خانه های قدیمی یافت می شود و صدای تیک تاک آن را قبل سال تخویل و شلیک توپ می شنویم یا همین صدای شلیک توپ یا آن قطعه جاودانه نوروزنامه در دستگاه چهارگاه استاد علی اکبر دهکردی که با سرنا و دهل اجرا می شود و بدون شنیدن آن سال تحویل برای ما بی مفهوم است . همه این اصوات و نواها و ترانه ها جزئی از حس و حالی است که ما ایرانیان هنگام نوروز حس می کنیم .
همه اینها را گفتم تا به اینجا برسم. چند روز پیش وقتی در بین آرشیو موسیقی ام دنبال آهنگی می گشتم به ترانه مهمانی بهار هایده رسیدم. بعد به ذهنم رسید که در بین همه خواننده ها ما هیچ کس به اندازه هایده از بهار و عید و نوروز نخوانده و هیچ خواننده ای (حتی ویگن و پوران) به اندازه او برای ما تلقین کننده حس نوروزی نیست٬ بگذارید مثالهایش را برایتان بگوییم .
یک - نوروز ۱۳۵۶ وقتی در کنار انوشیروان روحانی تصنیف سه گاه " نوروز آمد" را با شعری از فریدون مشیری می خواند و آن بانوی چنگ نواز و انوشیروان زوحانی با آن ارگ یاماهای سفید او را همراهی می کنند (یادم باشد یکبار داستان آن ارگ سفید که کمپانی یاماها مخصوص انوشیروان روحانی ساخته بود را برایتان تعریف کنم) آنجایی که با آن صدای آسمانی در اوج می خواند نوورررروووزز آمد. یکی از جاودانه ترین ترانه های نوروزی ساخته می شود.
دو- ترانه "مهمونی بهار" هایده یک دیگر از این آهنگ هاست. آهنگسازش را پیدا نکردم. احتما زیاد متعلق به دوره قبل انقلاب است. هایده به زیبایی حس حال بهار و عید را در این ترانه به تصویر می کشد. "عید من و عید تویی که مبارک است" و ما را به" مهمانی بهار" می برد.
سه- اواسط دهه شصت بود . نوروز ۱۳۶۴ یا ۱۳۶۵ . جنگ هشت ساله با عراق شدت گرفته بود و شهرهای ایران زیر بمباران بی امان هواپیماهای عراقی در آتش می سوخت . مرگ و سیاهی نوروز را از یادها پاک می کرد. آنروزها بود که ترانه ای ورد زیان مردم شدو همه درباره " شب عیدی که در آن بایدغصه ها را به فردا موکول کرد" صحبت می کردند. آهنگ صادق نوجوکی و شعر لیلا کسرا و آن صدای زمینه ابراهیم حامدی (ابی) و صدای هایده یکی از جاودانه ترین ترانه های عید را پدید آورد. ترانه شب عید (یا شب عشق) یکی از بهترین کارهای هایده بود که در سیاهترین روزهای دهه شصت خورشیدی نوروز را به ایرانی ها یادآوری می کرد.
چهار - آخرین ترانه بهاری هایده ترانه "بهار بهار" است با شعری که غم غربت و دوری از وطن در آن پررنگتر از همیشه به چشم می آید . ترانه سرا و آهنگساز آن مجمد حیدری است و با تنطیم خوب منوچهر چشم آذر و احتمال زیاد در سال ۱۳۶۶ ضبط شده . "بهار بهار" بر عکس آهنگهای دیگر ترانه شادی نیست و بیشتر به حسرت روزهای خوب گذشته و نوروزهای قبل در وطن می پردازذ" خونه هزار،هزارتا یاد و یادگاری داره/ بچگی و قلک و عیدی به یادم میاره/ گلدون و یاس رازقی بنفشه های باغچه /آینه و شمعدون جهاز مادر تو طاقچه " و بهاری که دیگر مانند گدشته ها نیست و غم غربت و دوری از وطن آنرا به خزان بدل کرده "بهار خونه بوی دیگه داره/ هوای خونه همیشه بهاره /اما برای من دور ز خونه /بهارا هم مثه خزون میمونه"
هنگام نوروز است و وقت مرور خاطرات، یاد آنهایی که دیگرنیستند و آنهایی که ار ما دورند و خاطرات سالهای دوری که کمرنگ و کمرنگتر می شوند و برای ما تنها چیز باقی مانده یاد این خاطران و نقطه عطفی است در زندگی ما. نقطه عطفی که نوروز نام دارد و آمدنش را جشن می گیریم و باز بیاد هایده وقتی می خواند:
در این نوروز کیان/ دلت خرم به جهان /لبت پر خنده باشد /گل خوشبختی بچین/ الهی سال نوین به تو فرخنده باشد
روز و روزگار خوش. سال خوبی داشته باشید.
-مهمونی بهار با صدای هایده
Recently by Payam Mim | Comments | Date |
---|---|---|
خط بکش ،خط بکش | 3 | Oct 11, 2012 |
مارش ایرانی، از اشتراوس و ناصرالدین شاه تا مرجان ساتراپی | 1 | Jun 25, 2012 |
زندگی بی توازن در ریتم لنگ | - | Apr 27, 2012 |
Person | About | Day |
---|---|---|
نسرین ستوده: زندانی روز | Dec 04 | |
Saeed Malekpour: Prisoner of the day | Lawyer says death sentence suspended | Dec 03 |
Majid Tavakoli: Prisoner of the day | Iterview with mother | Dec 02 |
احسان نراقی: جامعه شناس و نویسنده ۱۳۰۵-۱۳۹۱ | Dec 02 | |
Nasrin Sotoudeh: Prisoner of the day | 46 days on hunger strike | Dec 01 |
Nasrin Sotoudeh: Graffiti | In Barcelona | Nov 30 |
گوهر عشقی: مادر ستار بهشتی | Nov 30 | |
Abdollah Momeni: Prisoner of the day | Activist denied leave and family visits for 1.5 years | Nov 30 |
محمد کلالی: یکی از حمله کنندگان به سفارت ایران در برلین | Nov 29 | |
Habibollah Golparipour: Prisoner of the day | Kurdish Activist on Death Row | Nov 28 |
thanks
by maziar 58 on Mon Mar 19, 2012 06:33 PM PDTfor the blog and videos.
happy noo rooz.
Maziar
Happy NoROOZ to All IRANIANs
by Azarbanoo on Mon Mar 19, 2012 11:03 AM PDTWish us all a great change in 1391 which is collaps of IRR/IRI and a new Government with Compassion for IRAN & IRANIANS.
Thanks, Payam for great gift.
خانم هایده همیشه جاویدان، همیشه در دلها.
Esfand AashenaMon Mar 19, 2012 05:55 AM PDT
Everything is sacred
عید همه مبارک
Payam MimMon Mar 19, 2012 02:36 AM PDT
با تشکر از لطف همه دوستان عزیز
سال نو همگی مبارک و با بهترین آرزوها در سال جدید
Priceless
by پندارنیک on Sun Mar 18, 2012 06:21 PM PDTThis is my favorite........which happens to be in line with her upbringing. Sadly she got involved with the Mother Queen and from there with the rest of the filthy Pahlavis............May her soul rest in peace....
Excellent article.
by vildemose on Sun Mar 18, 2012 06:21 PM PDTExcellent article. Enjoyed it very much.
"روزگارت بر مراد، روزهایت شاد شاد، آسمانت بی غبار، سهم چشمانت بهار، قلبت از غصه به دور، بزم عشقت پر سرور، بخت و تقدیرت قشنگ، عمر شیرینت بلند، سرنوشتت تابناک، جسم و روحت پاک پاک،نوروزتان مبارک.."
A state of war only serves as an excuse for domestic tyranny.--Aleksandr Solzhenitsyn.
Tashakor
by Jahanshah Javid on Sun Mar 18, 2012 06:15 PM PDTYek donya mamnoon baraaye in maghaleh ziba.
Right
by jmyt17 on Sun Mar 18, 2012 06:10 PM PDTThansk for sharing Payam.
Happy 1391 Nooroozu
مهمونی بهار
divanehSun Mar 18, 2012 06:09 PM PDT
با سپاس از پیام گرامی برای این مقاله آموزنده و ویدیوی خاطره بر انگیز، مهمانی بهار شما و دیگر دوستان نیز خجسته باد.
Yes.
by Mohammad Ala on Sun Mar 18, 2012 05:59 PM PDTThank you for the reminder. Sal-e no Mobarak.