در ستایش سرویس ملی بهداشت (بریتانیا)

محبوبیت سرویس ملی بهداشت در بین مردم بریتانیا به حدی است که مقامی نزدیک تقدس پیدا کرده


Share/Save/Bookmark

در ستایش سرویس ملی بهداشت (بریتانیا)
by Hossein Bagher Zadeh
08-Aug-2012
 

یکی از صحنه‌‌های بی‌‌نظیر و پر شور نمایش افتتاحیه المپیک لندن در دو هفته پیش موقعی بود که صحنه از سدها شرکت کننده ملبّس به لباس‌‌های دکتر و پرستار و کودکان و تخت‌‌های بیمارستان پر شد و شرکت‌‌کنندگان، همراه با به نمایش درآوردن صحنه‌‌های معالجه و مراقبت و درمان، برای مدتی به رقص و پایکوبی پرداختند. حضور و جست و خیز شیطنت‌آمیز کودکان بر روی تخت‌‌های بیمارستان نشان می‌‌داد که نمایش یاد شده با اشاره به یک بیمارستان کودکان ساخته و پرداخته شده است. ولی مجموعه نمایش، به منظور طرح یکی از دست‌‌آوردهای بزرگ اجتماعی و تاریخی بریتانیا بود که در سطح جهان تقریبا بی‌‌نظیر است: سرویس ملی بهداشت ‌‌(بریتانیا) که با حروف اختصاری NHS در این کشور شناخته می‌‌شود و این حروف هم در مرکز صحنه نمایش به صورت برجسته به چشم می‌‌خورد.

سرویس ملی بهداشت بریتانیا یکی از ابتکارات دولت کارگری این کشور پس از جنگ جهانی دوم است و اکنون بیش از ۶۵ سال از حیات پر افتخار آن می‌‌گذرد. این سرویس بر اساس یک اصل بنا شده است: ارائه خدمت بر اساس نیاز. خدمات این سرویس برای همه کسانی که در این کشور اقامت دارند رایگان است و به طور برابر در اختیار آنان قرار داده می‌‌شود. هزینه این سرویس که بزرگترین کارفرما در سطح اروپا و پنجمین کارفرما در سطح جهان است از خزانه عمومی کشور پرداخت می‌‌شود. برای دریافت این خدمات نه نیازی به پول و پرداخت بخش یا کلی از هزینه آن است و نه نیاز به پرداخت حق بیمه و ارائه دفترچه بیمه و مانند آن. بیمه بهداشت یکی از کوچک‌‌ترین رشته‌‌های اقتصادی در بریتانیا است و به هیچ وجه با کشورهای مشابه در جهان صنعتی قابل قیاس نیست. کسی که در این کشور به خدمات پزشکی یا درمانی نیاز پیدا می‌‌کند، چیزی که لازم نیست در باره آن بیندیشد - و نمی‌‌اندیشد - هزینه آن است.

تأمین بهداشت و درمان یکی از نیازها و حقوق اولیه انسان است و در اسناد حقوق بشری نیز از آن سخن رفته است. اعلامیه جهانی حقوق بشر در ماده ۲۵ خود می‌‌گوید: «هر انسانی حق دارد که از یک زندگی در سطحی قابل قبول برای تأمین سلامتی و رفاه خود و خانواده‌اش، از جمله ... مراقبت های پزشکی و خدمات اجتماعی برخوردار گردد». و در ماده ۲۱ این اعلامیه آمده است که «هر شخصی حق دسترسی برابر به خدمات عمومی در کشور خویش را دارد». ترکیب این دو اصل (در مقوله بهداشت و درمان) به بهترین وجه در سرویس ملی بهداشت بریتانیا تأمین شده است. در این نهاد همه تفاوت‌‌های طبقاتی و اجتماعی (که در زمینه‌‌های دیگر به شدت دیده می‌‌شود) رنگ می‌‌بازد و فقیر و غنی از خدمات یکسانی برخوردار می‌‌شوند. در واقع، به دلیل نرخ بالای بیماری در طبقات تهی‌‌دست، بهره‌‌گیری این طبقات از سرویس ملی بهداشت نسبت به طبقات مرفه معمولا بیشتر است و بخش بزرگتری از بودجه عظیم این سرویس صرف معالجه و مراقبت از طبقات پایین جامعه می‌‌شود.

در طول نزدیک به چهل سال زندگی در این کشور، من همواره ستایشگر این سرویس بوده‌‌ام و دیده‌‌ام که تا چه حد مردم این کشور آن را قدر می‌‌دانند و از آن حمایت می‌‌کنند. من نیز مانند سایر مردم همیشه از خدمات معمولی این سرویس در حد مراجعه به پزشک و معالجات سرپایی بهره برده‌‌ام. ولی در چند روز گذشته برای اولین بار سر و کارم به بیمارستان افتاد، و پس از پنج شبانه روز که در آن به سر بردم امروز مرخص شدم. تا آن‌‌جا که به خود من مربوط می‌‌شد، آزمایش‌‌ها نشان داد که مسئله حادی نبوده است و بدون هیچ معالجه خاصی مرخص شدم و تنها قرار شد که برای یک آزمایش دیگر ظرف دو هفته آینده مراجعه کنم. ولی این تجربه شخصی، عظمت کار سرویس ملی بهداشت این کشور را که پیش از آن تنها از دور یا حاشیه ناظر آن بوده‌‌ام دست اول به من نشان داد.

رفتن من به بیمارستان در ساعات پس از نیمه شب (به دلیل تنگی نفس) با یک آمبولانس صورت گرفت، و در هر مرحله انتقال، من شاهد برخورد انسانی و حرفه‌‌ای و بدون تبعیض کارکنان آمبولانس و بیمارستان بودم. در طول اقامتم در بیمارستان که در دو بخش بود، من کار بیمارستان و کارکنان آن را زیر نظر داشتم. اکثر بیمارانی که بستری شده بودند از سنین بالا بودند و نیازهای مراقبتی زیادی داشتند و این سرویس خدمات زیادی را در اختیار آنان گذاشته بود. من تردید نداشتم که اگر این سرویس نبود غالب این بیماران از تأمین هزینه درمان و یا (در صورت برخورداری از بیمه) پرداخت حتا درسد کوچکی از آن ناتوان بودند. و برای خود من این تجربه جالب بود که پس از گذراندن پنج روز در بیمارستان و استفاده از امکانات مختلف آن، من از این که این اقامت و خدمات و آزمایش‌‌ها و داروهایی که در اختیار من گذاشته شد چقدر هزینه برداشته است (صرف نظر از این که من بتوانم یا مجبور باشم کسری از آن را بپردازم) کمترین تصوری ندارم!

این امر دقیقا بر خلاف غالب کشورهایی است که خدمات پزشکی را بر اساس بیمه عرضه می‌‌کنند، و اگر بیمه حتا تمامی هزینه یک معالجه را هم بپردازد در اسناد و مدارکی که باید به این منظور پر شود هزینه کار ذکر می‌‌شود و به اطلاع مراجعه کننده می‌‌رسد. در سرویس ملی بهداشت بریتانیا عامل پول به کلی در رابطه بین ارائه دهنده خدمات و کاربر آن حذف شده است. و این امر به لحاظ روانی بسیار مهم است. نه فقط کاربرهای این خدمات مجبور نیستند پرداخت حق بیمه را به عنوان یکی از هزینه‌‌های ضروری زندگی خود منظور کنند (و عدم پرداخت آن ممکن است کاربر را از دریافت خدمات پزشکی به هنگام نیاز محروم کند) و بلکه به هنگام نیاز به این خدمات نیز نه ارائه دهنده و نه کاربر ذهنشان متوجه هزینه‌‌های کار نمی‌‌شود و این امر در تصمیم آنان تأثیر نمی‌‌گذارد. از مواردی که پول اولین عامل در تصمیم‌‌گیری برای ارائه خدمات پزشکی آن هم در شرایط اورژانس است (ارائه وجه نقد یا کارت اعتباری) می‌‌گذریم.

البته هیچ نهادی و از جمله سرویس ملی بهداشت بریتانیا بی‌‌عیب و نقص نیست و ارائه «برابر» خدمات این سازمان به «هر شخص» (ماده ۲۱ اعلامیه جهانی حقوق بشر) به معنای در نوبت قرار گرفتن و در صف بودن و معطلی‌‌ها نیز هست. این امر یکی از حربه‌‌هایی است که مخالفان این سرویس علیه آن به کار می‌‌گیرند. در کارزار علیه اصلاح قانون بیمه پزشکی در آمریکا (برای گسترش بیمه به بخشی از محرومان جامعه) که مخالفان اوباما به راه انداخته بودند از جمله از یک زن بریتانیایی کمک گرفته شد که از تأخیر و مشکلات سرویس ملی بهداشت این کشور شکایت داشت. این کارزار که با پول‌‌های شرکت‌‌های بزرگ بیمه و داروسازی و خدمات پزشکی به راه افتاده بود البته به مردم نمی‌‌گفت که اگر درمان یک زن به تأخیر افتاده است در برابر آن ده‌‌ها و سدها نفر دیگر که در آمریکا از هر نوع معالجه‌‌ای محروم می‌‌مانند و به مرگ زودرس گرفتار می‌‌شوند در بریتانیا از معالجه مساوی (با همان تأخیر) برخوردار شده‌‌اند.

شرکت‌‌های بزرگ بیمه و داروسازی و خدمات پزشکی البته نارضایی خود را از سرویس ملی بهداشت بریتانیا پنهان نمی‌‌کنند و تا کنون بارها برای خصوصی کردن این سرویس یا ورود عامل پول به آن تلاش کرده‌‌اند. این تلاش‌‌ها بی‌‌اثر نبوده و برخی از دولت‌‌های دست راستی بریتانیا را بر آن داشته است تا تحت عنوان «اصلاح» این سرویس به نحوی پای منافع شرکت‌‌های بیمه و پزشکی را به آن باز کنند. ولی با مقاومت مردم بریتانیا تأثیر این اقدامات زیاد نبوده است. اکنون محبوبیت سرویس ملی بهداشت در بین مردم بریتانیا به حدی است که مقامی نزدیک تقدس پیدا کرده است و کمتر سیاست‌مداری (از چپ و راست) است که خود را طرفدار آن نشان ندهد و در حمایت از آن سخن نگوید. گنجاندن نمایش این سرویس در جشن افتتاحیه المپیک نشان دهنده موقعیتی بود که این سرویس در افکار و وجدان عمومی مردم این کشور پیدا کرده است. منتقدان دست راستی این کشور، اما، چندان از این عمل راضی نبودند. برای مثال، روزنامه راست دیلی میل از این کار آقای دنی بویل (سازنده نمایش افتتاحیه) تحت عنوان یک عمل «چپ‌‌روانه» یاد کرد و زبان به شکایت گشود که کار او «اصلاح» این نهاد را «چندین سال به عقب انداخته است»!

مدل سرویس ملی بهداشت بریتانیا در کشور دیگری به صورت کامل پیاده نشده است. در ایران پس از انقلاب، زمزمه‌‌های طرحی به نام «طب ملی» از سوی زنده یاد دکتر کاظم سامی وزیر بهداری دولت موقت مطرح شد که البته به جایی نرسید و خود او چند سال بعد به طرز فجیعی در مطبش به قتل رسید. در مقدمه طرح دکتر سامی آمده بود که «تندرستی و درمان رایگان حق مردم ایران است» - یعنی همان اصلی که پایه سرویس ملی بهداشت بریتانیا را شکل داده است. در ادبیات سیاسی ایران، اما، کمتر کسی از این ایده دفاع می‌‌کند و آن را در برنامه سیاسی خود قرار داده است. وقت آن رسیده است که این ایده در بین ایرانیان به بحث عمومی گذاشته شود - و اگر مراسم افتتاحیه المپیک لندن این اثر را بر ذهن ایرانیان تماشاگر آن گذاشته باشد باید آن را یکی از موفقیت‌‌های آقای بویل دانست.

Iran Emrooz


Share/Save/Bookmark

Recently by Hossein Bagher ZadehCommentsDate
فقر فرهنگی نقد در اپوزیسیون
1
Dec 02, 2012
از ادعا تا عمل
5
Nov 21, 2012
انتخاب مجدد اوباما
3
Nov 15, 2012
more from Hossein Bagher Zadeh
 
Hossein Bagher Zadeh

Arash Kamangi

by Hossein Bagher Zadeh on

 

Of course everybody should contribute into the pot.  But health,
like education, defense and security should be treated as a social issue and
not a  personal one - all paid through general taxation.  We don't deny
security to 
anybody on the
grounds that they can not pay/pay little taxes.  In USA, the health and insurance industry lobbies have been
very powerful (and successful) in pressing hard the idea of personal
responsibility for health. Viva NHS!

 


Arash Kamangir

good idea but...

by Arash Kamangir on

The idea of a national health service is good as long as everybody contributes into the pot. However the pot start to crack when millions don't pay contribution due to recession or other reasons. In USA people don't believe in such schemes as people think they would pay for those who don't contribute.


Shahriar

Couldn't agree more!

by Shahriar on

We have more or less the same type of service in Canada (it may differ slightly from province to province). I never thought about it and took it for granted until my wife was diagnosed with breast cancer.

Her journey to full recovery took more than 20 months with several surgeries and periods of hospitalization. She had the most humane and professional service provided for her and the only out of pocket money that we paid was the money for parking whenever we had to go to the hospital.

Many people ask me the difference between the U.S.A. and Canada since I have lived for many years in both countries. I can sum it up like this: In Canada, healthcare is a right and carrying a gun is a privilege while in the U.S.A. it is the reverse. And consequently level of general fear in Canada is much lower than the U.S.A.


Esfand Aashena

آقای باقرزاده خدا بد نده!

Esfand Aashena


This issue of healthcare and more importantly universal healthcare is very important to me.   Many of my relatives, both here in US and Iran, are aging and in the past few years I've had to be witness to their aging and the problems and anxieties they go through, some financially.

One day if we're "lucky" we'll all get old and then we have to actually go through what I've seen in recent years.  I think those who are against universal healthcare are mostly youngish healthy people who safihaaneh think they'll be healthy forever and if they're in position of power they'll do everything they can to deny people the universal healthcare until they get old and fragile and need help but too late for them as they end up in the trap that they had advocated when they were "healthy".

I don't know much about the NHS but as here in US we're finally going to have some measure of universal healthcare (except states with Republican Governors that can opt out of it due to the Supreme Court ruling!) it'll be a good idea if you can translate your article to English.

Hope you get well soon and the hoopla of having a "diaspora opposition" may have had something to do with your health scare, don't know just guessing!  In my neck of the wood I still see Vietnamese opposition who are aging more and more and quietly losing their fury.  The only thing the diaspora opposition can do is to get behind the people inside when they actually do something, like the 2009 uprising behind the election fraud. 

Everything is sacred


Azarbanoo

Dr. Bagher Zadeh, Thanks for your Great blog

by Azarbanoo on

I Hope in Free IRAN soon we Iranian make everything possible for Iranians to live without pain & frastration (comfortably).