Dissidents Against Oppression

Share/Save/Bookmark

Amil Imani
by Amil Imani
26-May-2008
 

Death Trap of Dissent: A Discussion with Massoud Noghrehkar on the Struggle of Iranian Dissidents Against Oppression.

 

Mohammad Tahavori
May 20th, 2008

Introduction

The ruling ideology of the Islamic Republic, while promising freedom and guaranteed rights for opponents and dissidents of the regime, has produced an appalling track record, the likes of which have not been seen in the modern history of Iran. The murder of thousands of political, ideological, and religious opponents in the prisons of the Islamic Republic as directed by the highest government ranks, and establishment of an organization charged with eliminating dissidents, has blackened the reputation of the regime. The culture of intolerance prevalent in the regimes of the Iranian ayatollahs have eliminated all opportunities for the peaceful coexistence of political parties and diverse opinions, and prevented its civilians from living peacefully with their own religious and political beliefs. The execution or exile of a large group of Baha’is and limitations imposed upon Sunni Muslims, Sufis, and other groups, has revealed the dark side of the Islamic regime to such an extent that some writers, including Massoud Noghrehkar, have labeled Iran as a massacre site of dissidents. In the interview below, Massoud Noghrehkar reveals the various dimensions of encounters between dissidents and the ruling ideology of the Islamic Republic.

Massoud Noghrehkar, exiled writer and researcher residing in the United States has published more than twenty books in the fields of literature and research. His most recent works are the novel “My Tribe” and the historical novel “An Introduction to the Killings of Dissidents in Iran.” Noghrehkar has written more than 100 scientific, political, social, and literary articles, and has also published a collection of short stories and a children’s story in English.
***

Mohammad Tahavori: You have written many analytical articles regarding the situation of Iranian dissidents after the Islamic revolution and have explicitly referred to Iran as the “massacre site of dissidents.” To start our discussion, I would like to know which group you are referring to when you mention “dissidents?” It seems that in your articles, the term dissident refers to a wide spectrum of religious and non-religious activists. For example, you categorize the Baha’is, who are considered a minority faith in Iran, as a dissident group, whereas most assume that the term dissident refers to non-religious groups that oppose the current religious regime.

Massoud Noghrehkar: I think we first need to define what “thought” is before we can begin to talk about contrary or oppositional thought. To the extent of my understanding, “thought” is a reflection of objective and cognitive realities (individual, societal, and historical mindsets). At the intersection of such mental and nervous system occurrences, such as sensation, cognition, memory, imagination, attention, experience, abstraction, understanding, etc., a process is formed that shapes an individual’s ability to conceptualize and comprehend social and natural events. This ability allows for the existence and understanding of various worldviews, political, religious, ethnic, racial, cultural, artistic, and any other human or social phenomenon.

Dissent entails having different, and possibly opposite, views in the political, religious, national, ethnic, and other arenas. In Iran, dissent has been, and still is, largely political and is generally defined as opposition to governmental and political power. The government, as evidenced by how intolerant it is of political opposition, has instigated this interpretation to such an extent that even now in our society when dissent is mentioned, we automatically think of political dissent. However, dissent can exist in a variety of arenas within our mental realities and can have an effect on human behavior in general. Various forms of dissent include religious and ideological opposition, as well as those along the lines of ethnicity and sexuality. By this definition, religious minority beliefs are also within the boundaries of dissent.

It is important to note that dissent and intolerance should not only be defined in relation to political, religious, and ethnic power. Many who subscribe to diverse viewpoints and are part of groups outside the purview of power can also be intolerant of others opinions and thoughts. The majority of groups, organizations, and political parties opposing the Shah’s and Khomeini’s regimes have demonstrated a pointed intolerance to differing perspectives, even though they are not part of the power structure in the country.

Is it possible to identify the factions that are involved in confrontations between the government and dissidents, or have all their encounters consistently had the quality of a knock-out competition? Has there been any increase or decrease in the number of encounters with dissidents? If so, what have been the reasons for this increase or decrease?

Our history is rife with intolerance, persecution, and the murder of dissidents. It would be useful at this point to provide a brief definition of tolerance.

Tolerance, restraint, and self-control entail patience and forbearance with respect to ideas and behavior that is unacceptable and unpleasant, or toward which negative feelings are formed.

We can ignore unpleasant thoughts and be indifferent to unacceptable behavior, or we can accept them as the right of every human being and be respectful enough to discuss and debate them. However, intolerance is not the same as indifference or disrespect toward different or oppositional ideas. It is the negative reaction to different ideas, a reaction that can go so far as physical eradication of that idea or behavior.

This phenomenon of intolerance and exclusion is part of our nation’s history. This is a reality that has intensified since the Arab conquest of our nation, which led to intolerance and the execution of dissidents by Islamic rulers and newly converted Muslims. However, this phenomenon did exist in Iran before its conquest and the subsequent push towards an Islamic culture. I should, tangentially, mention that this inhuman occurrence of intolerance is not unique to our nation and that, to varying degrees of intensity, has historically been, and continues to be, a global phenomenon that still exists in a large part of the world. However, what our discussion focuses on is the establishment and persistence of this phenomenon in Iran. We can possibly mention this phenomenon, as a global one, in another venue. We should also be aware that during brief periods in our nation’s history, tolerance of dissent—both on the part of rulers, many individuals, and social dissident groups—has existed. Examples include the ruling ideology of Cyrus the Great and the period of former Prime Minister Mohammad Mossadegh’s rule from 1951 to 1953.

With regard to the factors that have led to intolerance, persecution, and the execution of dissidents, I will return to two factors:

1. Biological and cognitive factors in humans, and
2. Environmental factors, among which religion—and more generally religious and ideological thought and behavior—can be mentioned.

The experiences of the past thirty years demonstrated that the Islamic government has had the dishonor of surpassing all other eras in our national history in the extent to which it executes dissidents. It is a government in which there is no separation between state and religion and its powers and responsibilities. Instead of the separation of powers, which is the foundation of democracy, our country is ruled by a despotic religious authority with a sectarian religious oligarchy at its helm. During this thirty-year period, no sign of tolerance of dissent has been seen within the government or among the rulers. In some areas, protests and struggles have succeeded in reducing the Islamic government’s tendencies toward intolerance and the unjustified use of execution. Of course, during the reign of the reformists (President Mohammad Khatami’s era), there was talk of restraint and moderation in parts of the government and small steps were taken in this direction. At the same time, however, this era witnessed the deaths of many intellectual dissidents on the orders of some other sections of government, which became known as the “serial murders.”

Is the expanding circle of dissidents primarily responding to ideological characteristics of power or is it also a result of the political and social factors involved in the internal power struggles within the country?

All the factors that you mentioned play a role in what you refer to as the “expanding circle of dissidents.” However, among them, ideology and dogma play a larger role for two reasons. The first is that these belief systems are devoid of the capacity to tolerate others, and the second is that they are capable of instigating hostility among various groups. We are witnesses to how systems of belief and ideology—in their lack of acceptance of the rights of other individuals and social groups—have led to the contradictory outcomes of “expanding the circle of dissidents,” while at the same time “forbidding dissent.” In most cases, it is these hostile ideologies that bring about the phenomena of intolerance, persecution, and the murder of dissidents, especially when these hostile beliefs intermingle with social and cultural institutions. Our people have been victims of these types of beliefs throughout history.

During the first decade of the Revolution, a large number of dissidents were executed (although the second and third decades also experienced waves of terror and executions of dissidents on a smaller scale). A large wave of emigration among dissidents also started, leaving behind a much smaller and less vocal group of dissidents. This was further worsened by forced self-censorship in the country. Is it possible to statistically determine the size of this group of dissidents? For example, it is said that between 11 and 14 million Sunnis live in Iran. Is it possible to determine the Baha’i population of the country in the same way? What is their current condition?

It is true that the rate of the execution of dissidents is not as high as the years of 1979, 1981, and 1988, but this should not be interpreted as a change in the nature of the regime. Regardless of the seemingly changed atmosphere of terror and executions, struggle continues within the country. Oppositional struggles on the part of a variety of social groups, arrests, and the existence of a large number of political and ideological prisoners are evidence of this. The regime has shown its unchanging position, not only in the political arena, but also in the realm of religious beliefs and freedom of religion. For proof, one only needs to look at the government’s encounters with Baha’is and other religious minorities. The Islamic regime has brought about the exile and migration of millions of Iranians. The regime has even taken its business of executions and murders outside Iran’s borders. The killings of many Iranian intellectuals and political and ideological dissidents in Europe, America, and many other countries around the world are a special feature of the Islamic Republic.

As for the statistics on murdered dissidents, I cannot relate an exact and definite number. The various facets of secret and open killings are such that it is impossible to quote exact numbers. But, for example, the killings of 1988, during the so-called “new era,” have involved close to 5,000 names. Now if we add to this the executions of 1979 and 1981, the serial murders, those that were carried out outside the country, and murders of religious, ethnic, and sexual-orientation minorities, this number will increase exponentially.

I don’t have exact statistics in relation to religious minorities, especially Baha’is, for the aforementioned reasons, but I would expect that the number of religious minorities, with regard to the rate of population increase, has decreased in Iran. Executions, exile, and migration of religious minorities are some of the reasons for the decrease in these figures.

What is your assessment of the dissidents’ social base? To what extent have they been able to relate to society as a whole and disseminate their ideas? Do you believe that dissenting thoughts are reserved for an elite class and because of this bond between dissidents and the people has not grown deeper?

You do realize that a dissident is not necessarily an intellectual and can indeed be a non-intellectual. Dissidents do not have a unified or specific social base. Various social classes and groupings play a role in bringing about distinct oppositional ideas, and for this reason, the dissidents’ social base is varied and different and dissent cannot be linked to a particular class or social group. The same applies to intellectual dissidents. There was a time when only the left was viewed as intellectual and progressive, and its social base was also defined in such a way. However, this view is no longer accepted today.

The association of intellectual dissidents among society (and the people) has always been weak—both for historic, cultural, religious, and political reasons, also because of the weaknesses and vacillations of our nation’s intellectuals and the intellectual movement as a whole. In-depth analysis of this is beyond our topic of discussion. These factors have prohibited the spread of intellectual ideas to the larger populace and have limited them to this specific social group.


What effect have encounters with dissidents had?

The establishment of the phenomenon of intolerance, persecution, and execution of dissidents has led to the reinforcement of egocentrism, self-aggrandizement, self-justification, hostile and power hungry tendencies, revenge seeking, hatred, dislike, and intolerance of others—exposing inhumanity within society. Among the aforementioned outcomes, extreme self-centeredness will have no consequence other than to move away from realistic and historical truths. This phenomenon has contributed to the strengthening of intolerance in society, an anti-democratic environment, and a weakening of democratic culture. In effect, intolerance leads to the death of the human spirit, a spirit that is naturally drawn to love and understanding.

Consequences of intolerance can also be seen from other perspectives, such as the establishment and fortification of the worst kinds of ideological and religious tyrannical regimes. An example is the current Islamic regime—the discernable characteristics of which are reactionary and intransigent political and religious beliefs. It is an anti-nationalist and anti-populist government that views the people as inferior and subordinate and in need of its supervision.

Life has shown that difference and diversity are the main determinants of political and societal freedom and liberty, and its acceptance leads to human and social progress. The intolerance of dissention is, in fact, a repudiation of this essential principle of existence. Efforts to eradicate these differences, especially in the realm of ideas and beliefs, are harmful and detrimental. Any attempt to create a sense of uniformity of people and human society is not feasible, especially when one considers the defining psychological and behavioral factors of the human race. It must be accepted that the domain of thought, absolute freedom, and conduct is the domain of law. Individual psychology, social psychology, and modern sociology have shown that there exist as many mindsets as there are people in the world. It is difficult to find two people who have identical outlooks, personalities, and states of mind, especially within a social group, class, or an entire society.

It goes without saying that human beings do share some common characteristics, but is also definite and crucial to pay attention to this. Disregard for this diversity and divergence has caused much upheaval in human life.

The type of mindset and ideology that calls for uniformity of thought and publicizes “all togetherness” in religion and politics (aka “all with me”) is really encouraging the posture of “he who is not with me and does not think like me is against me.” This is not a very humane or democratic attitude; rather, it leads to individual, ethnic, and group self-interested behavior which, as I have already mentioned, withers away the roots of love, friendship, and serenity and injects insanity and madness into the veins of society. The Islamic Republic has once again shown that attempts to enforce uniformity of opinion and belief, come at a cost—persecution, insults, humiliation, exile, accusations of heresy, jail, torture, and institutionalized mass executions. These attempts to unify mindsets and belief systems amount to the biggest insult to and abuse of the unique outlook and personality of humans, and constitutes an effort to defeat human thoughtfulness and conduct, replacing it with animalistic (or semi-animalistic) reactionary instincts.

As you well know, Iran, as a member of the international community and a signatory of international conventions and treaties, has pledged to abide by human rights and civil liberties. Has Iran ever been punished for its treatment of dissidents in any international institution including those that come as a result of complaints on the part of dissidents themselves? If so, how much have dissidents achieved using these channels? If not, what are the reasons for not using international mechanisms to investigate violations of their rights? Have they discovered better paths of resistance or have the better paths been sacrificed in these struggles?

My criticisms of the inhuman treatment of dissidents and the anti-democratic nature of the Islamic government began when this government came to power, and immediately revealed its true character. Disapproval and condemnation have always existed both inside and outside the country. Inside Iran, the large number of political and ideological prisoners, and the thousands of executions are continuing proof of this same defiance. Outside the country, the exiles and emigrants are not inactive. Global public knowledge of the Islamic Republic’s crimes is largely due to the effort of these exiles and immigrants whose endeavors have not been without success. Specifically, their efforts to impede executions and serial murders within the country have been somewhat effective, although temporary, in my opinion. Regardless, these efforts are small and incomparable with regard to the tragedies taking place within the country.

Global human rights groups, along with their Iranian partners, have voiced their objections and taken action; however, we cannot ignore their negative reception, on the part of many governments, and the limitations imposed on their activities. Many countries are ready to turn a blind eye to the human rights abuses of the Islamic Republic of Iran when their material gains are at stake, and will only bring these issues up when it benefits them in some way. (We will not forget America’s silence regarding Saddam Hussein’s crimes, and the sudden revelation and broadcast of his criminal history in preparation for a military attack against Saddam’s government.) In my opinion, it is still critical to protest abuses in a consistent fashion. Unfortunately, and this is mostly true outside the country, most protests take place only when the Islamic regime commits fresh crimes inside and outside the country. Otherwise, the protests diminish and the resistance movement becomes sluggish. We must organize in such a way that protests against human rights abuses remain constant and relevant at all times.

We thank you for your participation in this discussion.

 

www.Gozaar.org

Share/Save/Bookmark

Recently by Amil ImaniCommentsDate
The Islam I Left Behind
12
Aug 04, 2010
Will America Survive Islamofascisim?
9
Apr 01, 2010
Jews as Scapegoats
2
Mar 29, 2010
more from Amil Imani
 
Amil Imani

Iranian.com

by Amil Imani on

Thank you friends,

 

Unfortunately the Iranian. com seems to be  pro-Islamic Republic occupiers and won’t publish our articles in the article section. Even when we post it on this blog it is not shown on the featured blog whatsoever. We mentioned this to the moderator and he gave us an ambiguous answer. So, all we can do is try to convey our message to true Iranians in whatever ways we find expedient. That is why the terrorists are still running Iran. We have no help from anywhere. History will judge all of us.


Zion

Sad but Hopeful

by Zion on

Thanks Mr. Milani. It is a sad situation, but it is great to see Iranians resisting, speaking, writing and fighting this tyranny, to see them refusing to be silenced. I wish all freedom fighters the best of success.


default

Mr. Imani, excellent article

by Farhad Kashani (not verified) on

Mr. Imani, excellent article as always.


Amil Imani

مسعود نقره‌کار: جمهوری اسلامی؛ قتل‌گاه دگراندیشان

Amil Imani


گفت‌وگو با مسعود نقره‌کار، نویسنده و پژوهش‌گر
محمد تهوری
31 اردیبهشت 1387


اشاره: تفکر و ایدئولوژی حاکم بر
جمهوری اسلامی، اگر چه با شعار آزادی و وعده‌ی تضمین حقوق مخالفان و
دگراندیشان بر مسند قدرت تکیه زد، ولی در عمل کارنامه‌ای از خود به ثبت
رساند که نمونه‌ی آن را حداقل در تاریخ معاصر ایران نمی توان یافت. قتل
هزاران مخالف سیاسی، عقیدتی و مذهبی در زندان‌های جمهوری اسلامی و طراحی و
اجرای سازمان یافته‌ی حذف دگراندیشان که به پروژه‌ی قتل‌های زنجیره‌ای-
تحت نظارت عالی‌ترین مقام‌های حکومتی- مشهور شد، کارنامه‌ای سیاه از
جمهوری اسلامی در مواجهه با دگراندیشان برجای گذاشت. فرهنگ عدم تحمل حاکم
بر حکومت آیت‌الله‌ها در ایران، نه تنها مجالی برای زیست مسالمت آمیز
احزاب و جریان‌های سیاسی باقی نگذاشت بلکه حتی اجازه نداد شهروندان ایرانی
با دین و مرام عقیدتی خود، زندگی مسالمت‌آمیز داشته باشند. اعدام و تبعید
دسته جمعی بهاییان و محدود کردن سنی‌ها و صوفیان و…، چهره‌ای خشن از حکومت
آیت‌الله‌ها تصویر کرد؛ تا جایی که برخی نویسندگان، از جمله مسعود
نقره‌کار، ایران را قتلگاه دگراندیشان نامیدند. در گفت‌وگوی پیش رو، مسعود
نقره‌کار ابعاد برخوردهای صورت گرفته با دگراندیشان و تفکر حاکم بر جمهوری
اسلامی را می‌شکافد.

مسعود نقره‌کار، نویسنده و پژوهش‌گر تبعیدی ساکن آمریکا، تاکنون بیش از 20
کتاب در زمینه‌های ادبی و پژوهشی منتشر کرده‌است. تازه‌ترین کار وی در
عرصه‌ی ادبیات، رمان «قبیله‌ی من»، و در پهنه‌ی پژوهش، مجموعه‌ی
«مقدمه‌ای بر کشتار دگراندیشان در ایران» است. به قلم نقره‌کار، بیش از صد
مقاله‌ی علمی، سیاسی، اجتماعی و ادبی، و نیز مجموعه‌ای از داستان‌های
کوتاه و داستان کودکان به زبان انگلیسی منتشر شده‌است.
***

محمد تهوری: شما در مقالات متعدد به بررسی وضعیت دگراندیشان
در ایران بعد از انقلاب پرداخته‌اید و به‌طور مشخص از ایران به عنوان
«قتلگاه دگراندیشان» یاد کرده‌اید. برای شروع بحث، مایلم بدانم وقتی صحبت
از «دگراندیش» می‌کنید، مشخصا کدام گروه را مد نظر دارید؟ چرا که طیفی که
از آن در مقالات‌تان مورد اشاره قرار داده‌اید، از مذهبی تا غیرمذهبی را
شامل می‌شود. برای مثال، شما بهاییان را- که در جامعه‌ی ایران یک اقلیت
مذهبی هستند- نیز دگراندیش خوانده‌اید؛ حال آن‌که تصور رایج از دگراندیشی
در جامعه‌ی ایران محدود بود به گروه‌های غیرمذهبی یا مخالفین حکومت دینی.

مسعود نقره‌کار:
فکر
می‌کنم ابتدا می‌باید تعریفی از اندیشه داشت تا بتوان به سراغ دگراندیشی
رفت. در حد فهم من، اندیشه را شاید بتوان عالی‌ترین شکل انتظام پدیده‌های
روانی (ذهنی) دانست؛ پدیده‌هایی که بازتاب واقعیت‌های عینی و ذهنی (ذهنیت
فردی، اجتماعی و تاریخی) هستند. درآمیختگی و انتظام پدیده‌های عصبی و
روانی، همچون حس، ادراک، انگاشت، یادآوری، تخیل، توجه، تجربه، تجرید،
تفهیم و..، روندی را شکل می‌دهند که تصور، تفکر و شناخت فرد از روند‌ها و
پدیده‌های اجتماعی و طبیعی‌ست. این تصور، تفکر یا شناخت، همان اندیشه و
باور فرد در حوزه‌های مختلف جهان‌نگری، سیاست، مذهب، قومیت، نژاد، فرهنگ،
هنر، و هر نوع پدیده‌ی انسانی و اجتماعی‌ست.

در روند پیدایی و شکل‌گیری اندیشه، عوامل فطری (زیستی، ژنتیک و
بیوشیمیایی) و محیطی (خانوادگی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، دینی...) نقش
ایفا می‌کنند. بنابراین، هر فرد و یا گروه اجتماعی می‌تواند اندیشگی‌اش
دارای ویژگی‌های متفاوت سیاسی و مذهبی نسبت به اندیشگی فرد یا گروه
اجتماعی دیگرباشد؛ و نسبت به گروه پیشین (در حوزه‌ای معین) «دگراندیش»
قلمداد شود. بنابراین، دگراندیشی، اندیشه‌ی متفاوت و یا مخالف داشتن در
حوزه‌ی سیاسی، مذهبی، ملی، قومی و... است.

در ایران، دگراندیشی به طور عمده به دگراندیشی سیاسی گفته می‌شد (و
می‌شود) و غالبا نیز در مخالفت با حکومت‌ها و قدرت سیاسی معنا شده‌است.
حکومت‌ها، با شدت عملی که در عدم تحمل مخالفان سیاسی خود نشان داده‌اند،

سبب چنین برداشتی شده‌اند؛ تا آن حد که هنوز نیز در جامعه‌ی ما وقتی از
دگراندیشی سخن به میان می‌آید، دگراندیشی سیاسی در ذهن می‌نشیند؛ در حالی
که دگراندیشی می‌تواند در عرصه‌های گونه‌گون حیات ذهنی (فکری) انسان پدید
آید، و به تبع آن، در رفتار انسان تاثیر بگذارد. دگراندیشی مذهبی
(عقیدتی)، قومی و جنسی، می‌توانند انواعی از دگراندیشی باشند. با این درک،
اقلیت‌های مذهبی نیز در زمره‌ی دگراندیشان قرار می‌گیرند.

در شرایط کنونی، حکومت دینی ایران، علاوه بر نشان دادن
وجه عدم تحمل دگراندیشی سیاسی، این خصلت ضددموکراتیک خود را در رابطه با
مذاهب دیگر یا قومیت‌ها نیز نشان داده‌است.

بد نیست اشاره شود که دگراندیشی و عدم تحمل دیگران
را تنها در رابطه با عملکرد قدرت‌های سیاسی و دینی و قومی نباید تعریف
کرد. بسیاری ازصاحبان اندیشه‌های متفاوت و گروه‌های اجتماعی بیرون از قدرت
نیز تحمل اندیشه‌ی دیگری را نداشته و ندارند. روابط اکثر گروه‌ها،
سازمان‌ها و احزاب سیاسی اپوزیسیون رژیم شاه و خمینی با یکدیگر، یا روابط
درون سازمانی‌شان، از نمونه‌های افکار و کرداری‌ست که هنوز به قدرت
نرسیده، تحمل دگراندیشی از کف داده‌اند.

آیا می‌توان تفکیکی از مقاطع مختلف مواجهه‌ی دولت با دگراندیشان ارایه
کرد، یا برخورد آنها همواره حذفی و یکنواخت بوده‌است؟ آیا شدت و ضعفی در
برخورد با دگراندیشان صورت گرفته‌است؟ اگر پاسخ مثبت است، دلایل این شدت و
ضعف چه‌بوده‌است؟

- تاریخ ما تاریخ عدم تحمل، آزار و کشتار
دگراندیشی‌ست. بد نیست اینجا نیز تعریف کوتاهی از «تحمل» داده شود؛
مقوله‌ای که فقدان آن پدیده‌ی حذف را به‌بار آورده‌است.

تحمل (سعه‌ی صدر، رواداری، خویشتن‌داری، مدارا) یعنی شکیبایی و بردباری
نسبت به اندیشه و رفتاری که مورد قبول و پسند نیست، یا نسبت به آن گرایش
منفی وجود دارد.

می‌توان اندیشه و رفتاری را که مورد قبول و پسند نیست نادیده گرفت و
بی‌تفاوت از کنار آن گذشت؛ و یا می‌توان آن را به عنوان حق هر انسان مورد
پذیرش و احترام قرار داد و به بحث و بررسی کشاند. عدم‌تحمل، یعنی نه فقط
بی‌تفاوت بودن نسبت به اندیشه و رفتاری متفاوت یا مخالف، نه فقط محترم
نشمردن آن و به بحث و بررسی نکشاندن‌اش، بلکه نشان دادن واکنش منفی، به
اشکال مختلف، تا حد حذف فیزیکی آن اندیشه و رفتار.

همان گونه که اشاره کردم، این پدیده‌ی عدم تحمل و حذف، بخشی از تاریخ
میهن‌مان است.این واقعیتی‌ست که از حمله‌ی اعراب به این سو، به دلیل
تحمل‌ناپذیری حکام اسلامی و نو مسلمانان، عدم تحمل و کشتار دگراندیشان در
میهنمان تشدید شده‌است. اما پیش از این حمله و اسلامی کردن ایران هم این
پدیده وجود داشت. (بد نیست در حاشیه اشاره شود که این پدیده‌ی غیرانسانی
مختص سرزمین ما نیست و با شدت و ضعف، پدیده‌ای جهانی بوده و هست، و هنوز
نیز در بخش وسیعی از جهان حضور دارد. اما آن‌چه در حال حاضر به بحث ما
برمی‌گردد، پیدایی و تداوم این پدیده در ایران است. شاید در فرصت دیگر
بتوان به این مهم در سطح جهان هم اشاره داشت.)

این واقعیت را هم نمی توان نادیده گرفت که در مقاطع
بسیار کوتاهی در میهنمان تحمل دگراندیشی دیده شده‌است، هم از طرف حکومتیان
و هم سایر افراد و گروه‌های اجتماعی دگراندیش، که پاره‌هایی از افکار و
کردار کوروش و یا دوران حکومت مصدق نمونه‌هایی از آن هستند.

این‌که چه عواملی سبب عدم تحمل، آزار و کشتار
دگراندیشان می‌شود، برمی‌گردد به دو عاملی که به آن اشاره شد؛ و در دو
دسته‌ی اصلی می‌توان قرارشان داد:

1- دلایل زیستی و روانی در انسان

2- دلایل محیطی، که در میان، می‌توان به مذاهب، و به‌طور کلی، تفکر و رفتار مذهبی و ایدئولوژیک

تجربه و واقعیت این سی سال نشان می‌دهد که حکومت اسلامی، روسفید کننده‌ی همه‌ی دگراندیش‌کشان تاریخ ماست؛ حکومتی
که در آن همچون اکثر حکومت‌های حاکم بر سرزمین و مردم میهنمان، دین و
حکومت (و دولت) یگانه‌اند، اختیارها و وظایف مذهب و دولت تفکیک نشده‌است،
و تفکیک قوا هم در آن نه مظهر دمکراسی، که نمایش اجزای یک حکومت مستبد
دینی، یک الیگارشی مذهبی- فرقه‌ای‌ست. در این دوران سی‌ساله، هیچگونه
نشانه‌ای از تحمل دگراندیشی در حکومت و حکومتیان دیده نشده‌است. البته در
مقاطعی، شدت این عدم تحمل و کشتار کاهش یافته‌است. اما این به خواست حکومت
اسلامی نبود، اعتراض و مبارزه علیه این دست از افکار و رفتار رژیم، در
کاهش‌های مقطعی کشتار دگراندیشان نقش داشته‌است.
البته در
دوران حضور اصلاح‌طلبان در بخش‌هایی از حکومت (دوران خاتمی)، از تساهل و
رواداری سخن گفته می‌شد و گام‌های کوچکی هم برداشته شد؛ اما در عین حال،
در همین دوران شاهد اوج کشتار دگراندیشان روشنفکر با آمریت و عاملیت
بخش‌های دیگری از حکومت بودیم که به «قتل‌های زنجیره‌ای» شهرت یافت.

گسترده‌تر شدن حلقه‌ی دگراندیشان، صرفا جنبه
اعتقادی و ایدئولوژیک داشته‌است، یا محصول شرایط سیاسی و اجتماعی و متاثر
از نبرد قدرت در داخل کشور بوده‌است؟

همه‌ی عوامل مورد اشاره‌ی شما در
آن‌چه «گسترده‌تر شدن حلقه‌ی دگراندیشی» خواندید، نقش دارند. اما در آن
میان، به دو دلیل، تفکر اعتقادی و ایدئولوژیک نقش بیشتری می‌یابد. نخست
آن‌که این دست تفکرها فاقد ظرفیت تحمل دیگری هستند، و دوم آن‌که توانایی
ایجاد مرزبندی خصمانه و راندن دیگری، ازجمله هنرهای آن‌ها‌ست. ما شاهد
بوده‌ایم و هستیم که چگونه تفکر اعتقادی و ایدئولوژیک، با فاقد حق دانستن
فرد یا گروه اجتماعی غیرخودی، پیامد دوگانه‌ی «گسترش دامنه‌ی دگراندیشی»
از سویی، و «عدم تحمل آن» را از سوی دیگر، سبب می‌شود. معمولا تفکر‌های
اعتقادی و ایدئولوژیک از عوامل اصلی مرزبندی‌های خصمانه‌ و نیز پیدایی
پدیده‌ی عدم تحمل، آزار و کشتار دگراندیشان است؛ به‌ویژه هنگامی که این
نوع تفکرها سیاسی و اجتماعی شوند، یا با سیاست و نهادهای اجتماعی و فرهنگی
درآمیزند. مردم ما در طول تاریخ قربانیان این دست تفکرها بوده‌اند.

همزمان با اتفاقات دهه‌ی اول انقلاب که به اعدام و
قتل گسترده‌ی دگراندیشان منجر شد (هرچند، در دهه‌ی دوم و سوم انقلاب نیز
موج ترورها و قتل‌ها در ابعادی محدودتر ادامه داشته‌است)، موج عظیم مهاجرت
دگراندیشان نیز شروع شد؛ چنان‌که امروزه بر اثر اتخاذ مشی خودسانسوری
اجباری از سوی دگراندیشان باقی مانده در وطن، کمتر صدایی از آنها شنیده
می‌شود. آیا می‌توان جامعه‌ی آماری آن‌ها را برآورد کرد؟ برای مثال، در
ایران گفته می‌شود بین 11 تا 14 میلیون سنی زندگی می‌کند. آیا از جمعیت
بهاییان داخل کشور اطلاعاتی در دست هست؟ شرایط امروز آن‌ها چگونه‌ است؟

بدیهی‌ست که ابعاد کشتار دگراندیشان مانند سال‌های 58، 60 و 67
نیست و کاهش یافته‌است؛ این اما نباید به عنوان تغییر ماهیت رژیم نباید
قلمداد شود. علیرغم این کشتارها و جو ترور، در داخل هنوز مبارزه و
اعتراض‌ها ادامه دارد. حرکت‌های اعتراضی گروه‌های اجتماعی مختلف،
دستگیری‌ها و وجود زندانی سیاسی و عقیدتی، شاهد و نمونه‌‌ی این مدعاست.
حکومت هم نه فقط در عرصه‌ی سیاسی، که در عرصه‌ی مذهبی نیز ماهیت
«لایتغیر»ش را نشان داده‌است. برخورد با بهایی‌ها و سایر اقلیت‌های مذهبی
دلیل این مدعاست.

حکومت اسلامی همچنین سبب شده‌است که میلیون‌ها
ایرانی تن به تبعید و مهاجرت بدهند. و می‌دانید که این حکومت حتی
کار کشتارها را به خارج از ایران نیز کشاند. کشتار ده‌ها روشنفکر و
دگراندیش سیاسی و عقیدتی در اروپا و امریکا و سایر کشور‌های جهان نشان
دهنده‌ی ویژگی کم‌مانند حکومت اسلامی‌ست.

در مورد آمار دگراندیشان به قتل‌ رسیده، رقم دقیق و
قاطعی نمی‌توانم ارایه بدهم. ابعاد کشتار پنهان و آشکار در حدی‌ست که
ارایه‌ی آمار دقیق را مشکل می‌کند. اما برای نمونه، در مورد یکی از
کشتار‌ها، یعنی کشتار سال 67، در سایت «عصر نو» نزدیک به 5هزار نام آورده
شده‌است. حال اگر کشتار‌های سال‌های 58، 60، قتل‌های زنجیره‌ای، قتل‌های
خارج از کشور، و کشتار اقلیت‌های مذهبی، قومی و جنسی کنار این رقم گذاشته
شود، بی‌تردید با آماری تکان دهنده‌تر مواجه خواهیم شد.

در رابطه با تعداد اقلیت‌های مذهبی، به ویژه بهاییان، من آمار دقیقی
ندارم؛ اما به‌ دلایل اشاره شده، انتظار می‌رود کمیت اقلیت‌های مذهبی در
ایران، نسبت به رشد جمعیت کاهش یافته باشد. اعدام، تبعید و
مهاجرت اقلیت‌های مذهبی، از دلایل کاهش تعداد اقلیت‌های مذهبی نسبت به رشد
جمعیت در ایران هستند.

برآورد شما از پایگاه اجتماعی دگراندیشان چیست؟
چقدر توانسته‌اند با جامعه ارتباط بگیرند و بسط اندیشه‌شان بپردازند؟ آیا
فکر نمی‌کنید تولیدات فکری دگراندیشان مختص نخبگان بوده‌است و همین موضوع
سبب شده که پیوند میان دگراندیشان و مردم تعمیق نیابد؟

می‌دانید که دگراندیش می‌تواند
روشنفکر نباشد، و حتی تاریک فکر باشد. دگراندیش پایگاه اجتماعی یگانه و
مشخصی ندارد. ویژگی‌های طبقاتی و اجتماعی در پیدایی اندیشه‌های متفاوت و
مخالف نقش ایفا می‌کنند، به همین دلیل پایگاه اجتماعی دگراندیش متنوع و
متفاوت خواهد بود و نمی توان دگراندیشی را به طور مشخص به طبقه یا گروه
اجتماعی خاصی نسبت داد. در رابطه با روشنفکران دگراندیش هم وضع همین
گونه است. زمانی پنداشته می‌شد فقط چپ‌ها روشنفکر و روشنگرند، و پایگاه
طبقاتی و اجتماعی آن‌ها نیز از همان زاویه توضیح داده می‌شد؛ که امروزه
چنین دیدگاهی مورد تایید همه‌ی صاحب‌نظران این عرصه نیست.

رابطه‌ی روشنفکران دگراندیش با جامعه (مردم) رابطه‌ای
ضعیف بوده و هست، هم به دلیل شرایط تاریخی، فرهنگی(به ویژه مذهبی) و
سیاسی جامعه‌ی ما، و هم به دلیل ضعف‌ها و لغزش‌های روشنفکران و به طور کلی
جنبش روشنفکری و روشنگری میهنمان؛ که پرداختن به این عوامل جا و فرصت
دیگری می‌طلبد. این دلایل سبب شده‌است که تولیدات فکری روشنفکران در میان
همین گروه اجتماعی دست به دست شود و به میان مردم نرود.

برخورد‌های صورت گرفته با دگراندیشان چه پیامدهایی داشته‌است؟
پیامد پدیده‌ی عدم تحمل، آزار و کشتار دگراندیشان، سبب تقویت روحیه‌ی خودمحوری، خودبرتربینی و خودحق‌بینی، تمایلات
قدرت‌طلبانه و خشونت‌آمیز، کینه‌ورزی، انتقام‌جویی، نفرت، دوست نداشتن و
عدم تحمل دیگران و دیگرخواست‌ها و غرایز عریان غیرانسانی در جامعه می‌شود.
در میان پیامد‌های اشاره شده، خودخواهی افراطی و بیمارگونه، دستاوردی جز
تنگ‌نظری و دور شدن از واقعیت و حقایق تاریخی به همراه نخواهد داشت
.
این پدیده‌ها از عوامل تقویت و افزایش ظرفیت عدم تحمل دیگری در جامعه، و
نیز روحیه‌ی غیردموکراتیک و تضعیف فرهنگ دموکراتیک در جامعه هستند.
در واقع، پیامد عدم تحمل دیگران، کشتن روح انسان است، روحی که تمایلش به عشق و دوست داشتن و شکیبایی‌ست.
پیامد عدم تحمل را می‌توان در ابعادی دیگر نیز شاهد بود، و آن، زایش
و تقویت بد‌ترین انواع حکومت‌های استبدادی متمرکز ایدئولوژیک و دینی‌ست.
نمونه‌اش همین حکومت اسلامی‌ست که نماد و تجلی باورهای مذهبی مرتجعانه و
اندیشه‌های سیاسی واپسگرا‌ست. حکومتی غیرملی و غیرمردمی، که مردم را
صغیرانی یک دست و یک اندازه می‌داند که نیاز به قیم دارند.

زندگی نشان داده‌است که تفاوت و تنوع محوراصلی و تعیین کننده‌ی
آزادی‌های سیاسی و اجتماعی‌ست، و پذیرش آن‌ها عامل پیشرفت انسان و جامعه.
عدم تحمل دگراندیشی، در واقع نادیده گرفتن این اصل تعیین کننده و
حیاتی‌ست. تلاش برای از میان برداشتن تفاوت‌ها، به ویژه در گستره‌ی اندیشه
و عقیده، تلاشی بیهوده و زیانبار است. تلاش برای یکسان سازی انسان‌ها و
جامعه‌ی بشری، با توجه به ویژگی‌های روانی و رفتاری انسان، عملی نیست.
باید پذیرفته شود که گستره‌ی اندیشه، گستره‌ی «آزادی مطلق» و گستره‌ی
کردار، «گستره‌ی قانون» است.

روانشناسی فردی، روانشناسی اجتماعی، جامعه شناسی مدرن
و تجربه‌ی زندگی، نشان داده‌است که به تعداد انسان‌ها، ذهنیت و شخصیت
متفاوت وجود دارد. مشکل بتوان دو انسان یافت که ذهنیت و شخصیت، و حتی
اندیشه‌ای کاملا واحد داشته باشند، چه رسد به این که به دنبال ذهنیت و
شخصیت و اندیشه‌ی واحد در یک گروه اجتماعی، طبقه و کل جامعه ‌باشیم.

گفتن ندارد که بین انسان‌ها خصوصیات مشترک نیز وجود
دارد، اما تنوع و تفاوت نیز قطعی‌ست؛ و توجه به این دومی ست که پراهمیت
است. پیامد‌های نادیده گرفتن همین تنوع‌ها و اختلاف‌‌هاست که سبب شده‌است
تا فجایعی بزرگ در زندگی انسان رقم بخورد.

تفکر و رفتاری که همه را هم‌اندیشه‌ی خود می‌خواهد، و در سیاست و
مذهب «همه با هم» (یعنی «همه با من») را تبلیغ و ترویج می‌کند و «هرکس با
من نیست و چون من فکر نمی‌کند بر من است» را پیش می‌برد، تفکر و رفتاری
انسانی و دموکراتیک نیست؛ بلکه خودمحوری و خودخواهی فردی، فرقه‌ای و
گروهی‌ست، که همان‌گونه که اشاره کردم، ریشه‌های عشق و دوستی و شکیبایی را
می‌خشکاند و خون جنون دررگ‌های جامعه جاری می‌کند.

تجربه‌ی حکومت اسلامی یکبار دیگر نشان داده‌است که
پیامد تلاش و رفتار برای همانند و هم‌نواسازی اندیشه و عقیده، آن هم به
ضرب آزار و توهین و تحقیر و تبعید و تکفیر و زندان و شکنجه، در واقع
سازمان دادن قتل عام‌ها و کشتارهای بزرگ بوده و خواهد بود. کوشیدن در راه
یکسان‌سازی انسان‌ها در عرصه‌‌ی اندیشه و نظر، بزرگ‌ترین اهانت به ذهنیت و
شخصیت یگانه‌ی انسان‌ها؛ و تلاشی‌ست برای پیروزی غریزه‌ی حیوانی و «نیمه
حیوانی» بر اندیشه و کردار انسانی.

همان‌طور که مطلع‌اید،
ایران به‌عنوان عضوی از جامعه‌ی بین‌الملل، براساس عهدنامه‌ها و
کنوانسیون‌های بین‌المللی، تعهداتی، از جمله رعایت حقوق بشر و حقوق مدنی
شهروندان، برعهده دارد. آیا تاکنون مستند به تعهدات بین‌المللی، ایران
به‌علت نقض حقوق دگراندیشان، در مجامع بین‌المللی-از سوی دگراندیشان محروم
شده از حقوق‌شان- به چالش کشیده شده‌است؟ اگر جواب مثبت است، اقدام
دگراندیشان چه دستاوردی همراه داشته‌است؛ و اگر پاسخ منفی است، علت
استفاده نکردن دگراندیشان از ابزارهای بین‌المللی برای پیگیری حقوق نقض
شده‌شان چیست؟ آیا راه بهتری داشته و به گونه‌ای دیگر عمل کرده‌اند، یا در
این چالش فقط قربانی بوده‌اند؟

اعتراض به افکار و کردار غیرانسانی و ضد دموکراتیک حکومت
اسلامی از هنگام به قدرت رسیدن این حکومت آغاز شد؛ چرا که حکومت این
اصلی‌ترین ویژگی‌هایش را از همان هنگام آشکار کرد. اعتراض‌ها، هم در داخل
کشور و هم در خارج کشور، وجود داشته و دارد. در داخل کشور، خیل عظیم
زندانیان سیاسی و عقیدتی و هزاران اعدامی، از نشانه‌های همین اعتراض‌ها
بوده و هست. در خارج کشور نیز تبعیدیان و مهاجران بیکار ننشستند. بخش اعظم
افشای جهانی آن‌چه حکومت اسلامی با دگراندیشان کرده و می‌کند، حاصل
تلاش‌های تبعیدیان و مهاجران است؛ چالش‌هایی که بی‌تاثیر نیز نبودند. مثل
اعتراض‌ها در رابطه با کشتار دگراندیشان در خارج از کشور و یا قتل‌های
زنجیره‌ای، که تا حدودی جلوی این دست رفتار حکومت اسلامی را، البته به
گمان من به‌ طور موقت، در خارج کشورگرفته‌است. با این حال، هنوز میزان این
تلاش‌ها نسبت به فجایعی که شده و می‌شود بسیار اندک و غیرقابل مقایسه‌است.

محافل حقوق بشری در جهان نیز هم‌صدا با ایرانیان دست به اعتراض زده
و اقداماتی نیز کرده‌اند؛ اما نقش منفی بسیاری از کشور‌ها بر این محافل، و
محدود کردن افشاگری و اقدام‌هاشان را نمی‌توان نادیده گرفت. اکثر قریب به
اتفاق کشور‌ها نیز به خاطر منافع مالی‌شان برکردار و رفتار حکومت اسلامی
چشم می‌بنندند و فقط هنگامی به این نکات اشاره می‌کنند که منافعی در طرح و
افشای افکار و کردارحکومت اسلامی داشته باشند. (به یاد داریم سکوت امریکا
را در قبال جنایت‌های صدام، اما به مجرد تشدید اختلاف‌ها و نافرمانی‌های
صدام، چپ و راست اسناد جنایت‌های قدیم و جدید صدام را در امریکا در بوق
کردند تا زمینه‌های حمله نظامی به عراق آماده‌تر شود.)

به گمان من، سازماندهی اعتراض‌های پراکنده، و
گسترش بی‌گسست و مداوم اعتراض‌ها، هنوز به عنوان یک ضرورت مطرح است.
متاسفانه اعتراض‌ها، به‌ویژه در خارج کشور، هنگامی بروز می‌کنند و اوج
می‌گیرند که حکومت اسلامی در داخل و یا خارج از کشور دست به جنایاتی
تازه‌تر می‌زند. در غیراین‌صورت، اعتراض‌ها کاهش می‌یابند و دچار رخوت
می‌شوند. می‌باید به گونه‌ای سازماندهی کرد که حق طلبی‌ها، اعتراض‌ها و
افشاگری‌ها سازمان یافته، مداوم و پیوسته باشند.

از شما برای شرکت در این گفت‌وگو سپاسگزاریم.





Search جست‌وجو

 



برای دسترسی به تارنمای «گذار» مشکل دارید؟
مطالعه «راهنمايی دور زدن سانسور در اينترنت
برای تمام شهروندان دنيا»
می‌تواند به شما کمک کند.
Having trouble accessing Gozaar? Everyone's Guide to By-passing Internet Censorship might be able to help.



Gozaar, Freedom House
1301 Connecticut Ave., NW, Fl. 6
Washington, DC 20036
USA
(+1) 202-296-5101