All-Iranians

«هزار فاميل» يك مفهوم قراردادي است كه به دودمان‌ هاي حكومتگر ايران در دوران قاجار و پهلوي اطلاق مي ‌شود. بايد توجه داشت كه در ايران «اشرافيت» به معناي اروپايي آن وجود نداشت. ثبات طولاني دودمان ‌هاي سلطنتي و نظام ويژه فئودالي در اروپا سبب شد كه در برخي كشورهاي اروپايي دودمان‌هاي اشرافي چند صد ساله و ريشه‌دار پديدار شود. در ايران چنين ثباتي وجود نداشت و جابه‌جايي سلسله‌هاي پادشاهي به همراه خود زوال و نابودي دودمان‌هاي حكومتگر پيشين را نيز در پي داشت. در دوران پهلوي مجموعه‌اي كه به نام «هزار فاميل» شهرت يافت، به دو گروه تقسيم مي‌شد: گروهي كه در دوران قاجار ـ از قبل وابستگي به دربارـ به نان و نوايي رسيدند و اين ثروت و موقعيت اجتماعي آنان تداوم يافت، و گروهي كه در رژيم پهلوي بركشيده شدند. نكته قابل توجه در هر دو گروه فوق منشاء ثروت و موقعيت اجتماعي آنان است، كه عموماً با پيوند با دربار و دستگاه حكومتي و سوء استفاده از اين وابستگي باز مي‌گردد. در واقع، ديوانسالاري ايران در دوران‌هاي قاجار و پهلوي عمده‌ترين عامل در كسب ثروت‌هاي كلان ـ و به تبع آن پيدايش دودمان‌هاي ممتاز‌ ـ بود و زد و بند با بيگانگان و دريافت رشوه در اين ميان نقش چشمگير داشت. سقوط رژيم شاه به اين معنا سقوط «هزار فاميل» بود. صبح روز ٢٢ بهمن كه اعلاميه بي‌طرفي ارتش از صدا و سيماي ايران پخش شد و يكي دو ساعت بعد كه شاهپور بختيار ناهار نيم‌خورده‌اش را در كاخ نخست‌وزيري رها كرد و به مخفي‌گاهي نامعلوم گريخت، در حقيقت فصلي طولاني از تاريخ پر فراز و نشيب ايران به پايان آمده بود: فروپاشي خاندان هزار فاميل حكومتگر ايران
//www.dowran.ir/show.php?id=191912110

اما به فاصله ی کوتاهی ، نوع جدید و به اصطلاح اسلامی دولتمردان هزار فامیل در ایران بوجود آمد. نکاتی در مورد این نوع جدید و به اصطلاح اسلامی را در اینجا برای ثبت در تاریخ یاد آور می شویم:

از سایت رسمی گروه مطالعات افکار نو (با اقتباس و ویرایش ): 

سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهور سابق با زهره صادقی، خواهر زاده امام موسی صدر ازدواج کرد. برادر وی محمدرضا خاتمی نیز با زهرا اشراقی نوه دختری روح‌الله خمینی پیوند زناشویی برقرار کرد.

در میان دیگر ازدواج‌های سیاسیون در ایران، وصلت تاج زاده با فخرالسادات محتشمی پور قابل توجه است.

درباره دیگر خویشاوندی‌های سیاسی، می‌توان به این موارد اشاره کرد: ازدواج عبد‌الله جاسبی، رئیس دانشگاه آزاد با خواهر عباس‌پور، نماینده تهران و رییس کمسیون آمورش مجلس ، وصلت موسی پور معاون سابق وزیر کشور و استاندار قم در دولت دهم با خواهر باهنر نماینده کرمان در مجلس شورای اسلامی. همچنین غلامعلی حداد عادل با طیبه ماهرزاده و غلامحسین الهام با فاطمه رجبی، حسن کامران با نیره اخوان. در همین راستا، بین آیت‌الله موسوی بجنوردی و ریاض، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس هفتم، رابطه پدر زن -دامادی است.

در میان باجناق‌های سیاسی نیز می‌توان به این موارد اشاره کرد: محصولی، مشاور رئیس‌جمهور با ولایتی نماینده ویژه رهبر در امور بین‌الملل، حسینی نماینده زابل با کامران نماینده اصفهان.

یکی از این ازدواج‌های مشهور ازدواج محمد محمدی‌ ری شهری است: ازدواج‌هایی که در درون خانواده انقلاب صورت می‌گرفت این مزیت را داشت که خانواده‌های عضو این خانواده بزرگتر شناختی کافی از هم داشتند و نیازی به تحقیق بسیار وجود نداشت. سطح توقعات طرفین از یکدیگر نیز اندک بود و به دلیل جو اجتماعی موجود، خانواده‌ها به ساده‌ترین شکل ممکن مقدمات ازدواج را فراهم می‌کردند. ری‌شهری که پس از مدتی حضور در دادستانی ارتش به وزارت اطلاعات، دادستانی ویژه روحانیت، دادستانی کل کشور و سرپرستی حجاج ایرانی رسید، حاج‌آقا مرتضی تهرانی را معرف و مسبب این ازدواج می‌داند: «آقای مشکینی پاسخ ایشان را موکول به استخاره کرد و پس از چند روز پاسخ داد که استخاره کردم، خوب آمد پس از موافقت ایشان جریان را به خانواده‌ام در تهران نوشتم و از مادرم و عمه‌ام… خواستم که به قم بروند و صبیه ایشان را ببینند. آنها رفتند و دیدند و پسندیدند و در پاسخ نامه من نوشتند خوب است ولی خیلی کوچک است. او در آن هنگام تقریبا ۹ ساله بود». مهریه این ازدواج هزار تومان بود: «مهریه را مبلغ ۵ هزار تومان نوشتم [اما آیت‌الله مشکینی] در اثر خطای دید پنج هزار تومان را پانصد تومان خوانده بود به ما پیغام داد من حرفی ندارم که مهریه او پانصد تومان باشد ولی چون مهریه خواهر بزرگتر او هزار تومان است همین مبلغ را برای مهریه او بپذیرید. من تعهد می‌کنم کاری کنم که بیش از پانصد تومان شما بدهکار نشوید».  مراسم عقد در حرم امام رضا «بدون هیچ‌گونه تشریفات اجرا شد» از آن پس ری‌شهری «مانند یکی از اعضای خانواده مشکینی در منزل ایشان و به قول معروف داماد سرخانه» بود. یک سال و نیم بعد با انتقال به قم داماد دید که «به تدریج شرایطی پیش آمده که احساس کردم ادامه این وضع به مصلحت نیست با اینکه قرار بود جشن ازدواج ما چند سال بعد باشد، پیشنهاد کردم که هرچه زودتر انجام شود تا بتوانیم زندگی مستقل تشکیل دهیم. مشکینی ابتدا با این پیشنهاد موافق نبود دلیل مخالفتش هم کوچک بودن همسرم از نظر سنی بود. چون در آن هنگام یازده سال بیشتر نداشت اما من موضوع را با جدیت پیگیری می‌کردم که همسر من است و شرعا حق دارم او را به خانه خود ببرم… سرانجام با اصرار من ایشان (مشکینی) راضی شد و جشن ازدواج‌مان در سال ۱۳۴۷ برگزار شد».

ازدواج مشهور دیگر عصر انقلاب ازدواج دختران هاشمی رفسنجانی با پسران آیت‌الله لاهوتی بود. هاشمی رفسنجانی و حسن لاهوتی هر دو از مبارزان سیاسی با رژیم پهلوی بودند. همین سوابق و مناسبات سبب شد دو پسر آیت‌الله لاهوتی یعنی حمید و سعید با دو دختر هاشمی رفسنجانی به ترتیب فائزه و فاطمه هاشمی ازدواج کنند. فرزندان آیت‌الله لاهوتی از موقعیت سیاسی خود برای ورود به حکومت استفاده نکردند اما فائزه هاشمی در سال ۱۳۷۵ نماینده دوم مردم تهران در مجلس شورای اسلامی شد و به عضویت حزب کارگزاران سازندگی درآمد و همواره به عنوان نماد گرایش لیبرالی پدرش شناخته شد و فاطمه هاشمی نیز به عضویت حزب اعتدال و توسعه درآمد که گرایشی میانه‌رو در میان محافظه‌کاران ایران را نمایندگی می‌کند. یکی از مهمترین مصائب و مسائل این دو ازدواج، درگذشت آیت‌الله لاهوتی بود. او گرچه از روحانیون مبارز و مبارزین مذهبی محسوب می‌شد اما به جز حمید و سعید فرزند دیگری به نام وحید لاهوتی داشت که مانند فرزندان بسیاری از روحانیون مبارز آن عصر (همچون آیت‌الله طالقانی، محمدی گیلانی، جنتی و…) دگراندیش بود و چپ‌گرا. کار به جایی رسید که روز چهارشنبه ۶ آبان ۱۳۶۰ اکبر هاشمی رفسنجانی در کارنامه روزانه‌اش نوشت: «ساعت سه بعدازظهر خبر دادند که از طرف دادستانی انقلاب به خانه [حسن] لاهوتی ریخته‌اند و خانه را تفتیش می‌کنند. به [اسدالله] لاجوردی گفتم با توجه به سوابق و مبارزات آقای لاهوتی بی‌حرمتی نشود. گفت دنبال مدارک وحید [لاهوتی] هستند. اول شب اطلاع دادند که آقای لاهوتی را به زندان برده‌اند و احمد آقا هم تماس گرفت و ناراحت بود. قرار شد بگوییم ایشان را آزاد کنند. لاجوردی پیدا نشد به [سیدحسین] موسوی تبریزی دادستان کل انقلاب گفتم و قرار شد فورا آزاد کنند. احمد آقا گفت امام هم از شنیدن خبر ناراحت شده‌اند.» (عبور از بحران: ص ۳۴۱) اما آیت‌الله لاهوتی هرگز به خانه‌اش بازنگشت. فردا صبح هاشمی رفسنجانی نوشت: «عفت تلفنی اطلاع داد که آقای لاهوتی را دیشب به بیمارستان قلب برده‌اند بلافاصله تلفن زد و گفت از دنیا رفته‌اند تماس گرفتم معلوم شد صحت دارد. لاجوردی دادستان انقلاب تهران گفت آقای لاهوتی اتهامی نداشته‌اند، برای توضیح مدارک مربوط به وحید آمده بودند که به محض ورود به زندان دچار سکته قلبی شده و معالجات بی‌اثر مانده است. قرار شد پزشکی قانونی نظر بدهد» (همان: ص ۳۴۰) خبر درگذشت حسن لاهوتی نماینده خمینی در استان گیلان، امام جمعه رشت، نماینده مردم رشت در مجلس اول و سرپرست سپاه پاسداران با سکوت رسانه‌ها مواجه شد و همین مساله اعتراض فرزندان و عروسان وی را برانگیخت. آنان حتی به پدرشان اکبر هاشمی رفسنجانی که در آغاز جلسه علنی مجلس شورای اسلامی خبر درگذشت آیت‌الله لاهوتی را داده بود، اعتراض کردند: «حمید و فائزه آمدند و شب را پیش من ماندند. چون تنها بودم مقداری آنها را تسلیت دادم و ارشاد کردم. غیرمستقیم گله داشتند که چرا من با صراحت نگفتم که آقای لاهوتی در زندان سکته کرده و فوت شده» (همان: ص ۳۵۹) از آن روز سال‌ها می‌گذرد اما هنوز کسی با صراحت از درگذشت آیت‌الله لاهوتی سخن نمی‌گوید.

ازدواج دیگری که در این سال‌ها رخ داد و پیوندهای خانواده‌های روحانی را استوار می‌ساخت ازدواج فرزندان دو روح‌الله به دو دخترخاله بود. سیداحمد خمینی فرزند روح‌الله خمینی و سیدمحمد خاتمی فرزند روح‌الله خاتمی با دو دخترخاله ازدواج کردند که سیدمحمد صدر پسرخاله آنهاست. بدین‌ ترتیب خانواده بزرگی شکل می‌گیرد که پیوند میان خمینی‌ها، خاتمی‌ها و صدرها را برقرار می‌کند. اینگونه است که سیدمحمد خاتمی به دلیل نسبتی که از طریق همسرش با امام موسی صدر می‌یابد به داماد لبنان مشهور است همچنان که آیت‌الله سلطانی طباطبایی پدر خانم فاطمه طباطبایی همسر مرحوم سیداحمد خمینی از جمله علمایی بود که از نامزدی خاتمی برای ریاست‌جمهوری ایران در سال ۱۳۷۶ حمایت کرد.

اما این تنها پیوند خاتمی‌ها و خمینی‌ها نیست. در نیمه دهه ۶۰ سیدمحمدرضا خاتمی دیگر فرزند روح‌الله خاتمی با زهرا اشراقی نوه روح‌الله خمینی ازدواج کرد. زهرا اشراقی در عین حال دختر آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی داماد خمینی است که در سال‌های تبعید خمینی دفتر او را هم اداره می‌کرد و به هنگام نزاع سران حزب جمهوری اسلامی با ابوالحسن بنی‌صدر اولین رئیس‌جمهوری اسلامی ایران از سوی خمینی به عضویت هیات حکمیت برای حل اختلاف درآمد. آیت‌الله اشراقی روحانی سنت‌گرا و در عین حال آزادیخواهی شناخته می‌شد که نسبت به گرایش‌های حاکم عصر خود از استقلال رای و نظر برخوردار بود. شهاب‌الدین اشراقی روز جمعه ۲۰ شهریور ۱۳۶۰ به علت سکته درگذشت. در سال ۱۳۸۶ شورای نگهبان صلاحیت پسر آیت‌الله علی اشراقی – که نامزد اصلاح‌طلبان برای مجلس هشتم بود – را رد کرد اما با واکنش صریح خمینی در مرحله تجدیدنظر صلاحیت او تایید شد.

پس از درگذشت مرتضی مطهری، دختر او با علی پسر میرزاهاشم آملی ازدواج کرد. داماد مطهری اما همان کسی است که  یک دهه رئیس سازمان صدا و سیما و قبل از آن وزیر ارشاد اسلامی و پس از آن دبیر شورای عالی امنیت ملی و  در نهایت رییس مجلس هشتم شد. علی لاریجانی عضو یکی از خانواده‌های مذهبی و سیاسی جمهوری اسلامی است. محمدجواد لاریجانی اولین فرزند این خانواده است که به قدرت رسید: معاون وزیر امور خارجه شد و نماینده مجلس شد. ستاره اقبال محمدجواد لاریجانی اما با یک حرکت حساب نشده در دوران انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۷۶ فرو خفت و او اکنون به معاونت حقوق بشر قوه قضائیه کفایت کرده است. صادق لاریجانی که «شیخ» خانواده لاریجانی‌هاست نیز با عضویت در شورای نگهبان و ریاست فعلی دستگاه قضا در زمره معتمدترین فرزندان این خاندان به حساب می‌آید .

مشهورترین ازدواج نسل دوم ازدواج مجتبی خامنه‌ای فرزند رهبر با دختر دکتر غلامعلی حدادعادل است؛ پیش از آنکه به ریاست مجلس هفتم شورای اسلامی و حتی نمایندگی مجلس ششم برسد. شاید به همین علت باشد که غلامعلی حدادعادل در اسفندماه سال گذشته در گفت‌وگو با مجله شهروند امروز گفته «من این تحلیل را قبول ندارم که چون خانواده ما با خانواده رهبر پیوند سببی پیدا کرد گروه‌های سیاسی به بنده تمایل نشان دادند. خویشاوندی تاثیری در تصمیماتم به عنوان رئیس‌مجلس ندارد»

دیگر فرزندان رهبر نیز با خانواده‌های مذهبی و سیاسی دارای گرایش‌های دیگر ازدواج کرده‌اند: مسعود خامنه‌ای با دختر آیت‌الله خرازی از مدرسین حوزه علمیه قم و خواهر صادق خرازی معاون وزیر امور خارجه در دولت خاتمی و مشاور کنونی سیدمحمد خاتمی ازدواج کرده است در عین حال که کمال خرازی وزیر خارجه خاتمی و رئیس شورای راهبردی روابط خارجی عموی عروس به حساب می‌آید. مصطفی خامنه‌ای دیگر فرزند رهبر نیز با دختر آیت‌الله خوشوقت از روحانیان تهران و نامزد ائتلاف رایحه خوش خدمت (گروه حامی دولت محمود احمدی‌نژاد) ازدواج کرده است. با وجود این فرزند آیت‌الله خوشوقت مدیرکل مطبوعات خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره سیدمحمد خاتمی بود و در پرونده زهرا کاظمی اظهارنظری متفاوت از اظهارنظرهای رسمی کرد. دختر دیگر رهبر با فرزند محمدی گلپایگانی رئیس دفتر رهبر ازدواج کرده است.

پسر موسوی اردبیلی با دختر سیدمحمود هاشمی شاهرودی ازدواج کرده است. پسران دیگر موسوی اردبیلی هر یک با دختر یکی از بزرگان مذهبی ازدواج کرده‌اند: دختر آیت‌الله جوادی آملی از مدرسین حوزه علمیه قم و آیت‌الله شهرستانی از فقهای قم و نماینده آیت‌الله سیستانی در ایران که چندی یکی از بستگانش وزیر نفت عراق بود.

اما ماجرا زمانی جالب‌تر می‌شود که دریابیم سلسله این ازدواج‌ها به تدریج خانواده‌های بیشتری را در بر می‌گیرد و در نهایت خانواده‌ای بزرگتر را می‌سازد. چندی پیش پسر صادق خرازی با دختر محمدرضا خاتمی ازدواج کرد. بدین ترتیب صادق خرازی که برادر همسر فرزند رهبر است، در عین حال پدر همسر نوه خمینی و برادرزاده سیدمحمد خاتمی نیز هست و این به معنای خانواده سیاسی و مذهبی بزرگی است که با دو رهبر نظام و یک رئیس‌جمهور و نیز یک وزیر خارجه جمهوری اسلامی نسبت دارد.

در ادامه همین مناسبات خانوادگی ازدواج فرزندان مرحوم سیداحمد خمینی و نوادگان خمینی نیز جالب توجه است: سیدحسن خمینی فرزند ارشد احمد و نوه خمینی با دختر موسوی بجنوردی عضو سابق شورای عالی قضائی و عضو ارشد مجمع روحانیون مبارز ازدواج کرده است. برادر او یعنی سید یاسر خمینی نیز با دختر سیدمحمد صدر نامزد ائتلاف اصلاح‌طلبان برای مجلس هشتم ازدواج کرده است. یعنی در واقع فرزند سیداحمد خمینی با دختر پسرخاله مادرش خانم فاطمه طباطبایی ازدواج کرده که پسرخاله همسر سیدمحمد خاتمی نیز محسوب می‌شود و از خانواده بزرگ «صدر» به حساب می‌آید. خانواده خمینی البته دامادهای مشهور دیگری نیز دارد: نوه زهرا مصطفوی دختر خمینی با پسر محسن رضایی ازدواج کرده و دختر دیگر آیت‌الله اشراقی (که نوه  خمینی به حساب می‌آید) با پسر آیت‌الله طاهری امام جمعه سابق اصفهان ازدواج کرده است تا خانواده‌ای بزرگ شکل گیرد.

از میان اعضای دفتر خمینی و دفتر خامنه‌ای فرد مشترکی وجود دارد که دو داماد بنام دارد: رسولی محلاتی دختران خود را به عقد ناطق نوری رئیس مجلس چهارم و پنجم و عباس آخوندی وزیر اسبق مسکن درآورده است. ناطق نوری هم‌اکنون مسوولیت بازرسی دفتر رهبر را بر عهده دارد و یکی از سران جناح اصولگرا در ایران شناخته می‌شود.

حسین مرعشی برادر زن هاشمی رفسنجانی است (لازم به ذکر است خاندان شناسی روابط خویشاوند سالاران  هاشمی رفسنجانی در مجال این مقال نمی گنجید که تازه خبر آوردند که این پژوهش فراتر از این مجال هاست زیرا که در ادامه این پژوهش بایست به خاندان آل سعود نیز و روابط مرتبطه نیز پرداخته شود).

صادق محصولی (مشاور ارشد احمدی‌نژاد) با ولایتی (وزیر خارجه سابق و مشاور رهبر) باجناق است.

مقداد نیلی (سردبیر سایت رجا نیوز) داماد رئیسی (معاون قوه قضاییه) و رئیسی داماد علم الهدی (امام جمعه مشهد) است.

مهرداد بذرپاش (مشاور اسبق احمدی‌نژاد و مدیر عامل اسبق پارس خودرو و خودروسازی سایپا رییس سابق سازمان جوانان ) داماد علی احمدی (وزیر سابق آموزش و پرورش دولت نهم ) است.

دکتر احمد نجابت (نماینده سابق شیراز در مجلس شورا و مشاور وزیر بهداشت و درمان – پسرشان علیرضا نجابت معاون صدا و سیمای فارس داماد آیت الله حائری شیرازی است) و مهندس غلامحسین نجابت (نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی) با جناق آیت الله حائری و داماد مرحوم آیت الله سید نور الدین حسینی هاشمی  هستند. دکتر محمود نجابت (معاون دانشگاه علوم پزشکی) با دکتر خرسندیان (استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز – ; کاندیدای نمایندگی شیراز در مجلس هشتم و راه یافته به دور دوم) با جناق هستند. دکتر حداد عادل دایی همسر دکتر خرسندیان است.

محمد حسن حائری (“شهاب الدین ” – داماد احمد توکلی نماینده مردم تهران – فرزند آیت الله حائری شیرازی – رئیس دفتر امام جمعه سابق شیراز و نماینده ولی فقیه در استان فارس) و حسام الدین حائری (داماد یراق طلائی رئیس صداو سیمای استان فارس) و عبد الحسین حائری (فخر الدین – معلم دبیرستان) و نظام الدین حائری (ساکن وین اتریش و داماد آقای لنسر کمونیست مائوئی سابق که پس از تشرف به اسلام هم اکنون یکی از رهبران شیعیان اتریش است و دو فرزند او هم اکنون در حوزه علمیه در ایران در حال تحصیل می باشد) و علی حائری (دانشجوی دانشگاه آزاد – داماد دکتر احمد نجابت) فرزندان آیت الله حائری شیرازی (داماد آیت الله سید نورالدین حسینی هاشمی و نماینده ولی فقیه و امام جمعه شیراز) هستند که ایشان نیزخویشاوند خانواده حاج محمد نمازی و حاج محمدباقر خلیلی هستند.

آیت الله حائری دایی مهندس سید حسین ذوالانوار (فرزند حاج آقا امام – نماینده مردم شیراز در مجلس هفتم و هشتم) وبرادر ناتنی ایشان دکتر سید رحیم ذولانوار (استاد بازنشسته دانشگاه اصفهان) می باشند. یا مثلا دکتر احمد رضا دستغیب (مشاور سابق استاندار فارس و نماینده مجلس هشتم شورای اسلامی) فرزند آیت الله سید علی اصغر دستغیب (نماینده اوّل فارس درمجلس خبرگان) می باشد و عماد افروغ (نماینده مردم تهران در مجلس هفتم) از اقوام وی است.
//www.afkarenow.com/Hashiye/Ezdevaj.htm 
محمدتقى مصباح يزدى با خانواده آية الله نورى همدانى وصلت كرد كه حاصل آن ازدواج ، يك دختر و دو پسر است. دختر محمدتقى مصباح يزدى نيز همسر محمدى عراقى رييس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامى است
//iranian.com/main/blog/all-iranians-147

نظر شما چیست؟

xxxxxxxxxxxx