نه تنها مردان در اشعار و ترانه های خود , از کلمهُ دامن یا دامان در هنگام ذکر از زنی استفاده می کنند , بلکه در ترانه های فارسی , زنان نیز از دامن مردان صحبت می کنند .در ضمن واژهً دست بر دامان کسی شدن هم در نوشته هایِ فارسی دیده می شود .
لطفأ به لغت نامه دهخدا نگاه کنید که در میان معانی دامن , ذکر می کند :
دامن خشک دامن خشک . [ م َ خ ُ ] (ص مرکب ) دامن پاک . پاک دامن . خشک دامن . مقابل تردامن و آلوده دامن و دامن آلوده .- دامن خشک (بصورت اضافه )
دامن پاکی . [ م َ ] (حامص مرکب ) عمل دامن پاک . کیفیت و چگونگی دامن پاک . عفت و صلاح : بدامن پاکی دین پرورانت بصاحب سری پیغمبرانت .ن...
با توجه به دو نکته بالا , فکر می کنید معنای دامن در ادبیات فارسی چیست ؟
Recently by Anahid Hojjati | Comments | Date |
---|---|---|
This is how it happened | - | Jul 24, 2012 |
یک نهر در شهر | 1 | Jul 23, 2012 |
Legendary Patience | 2 | Jul 18, 2012 |
Person | About | Day |
---|---|---|
نسرین ستوده: زندانی روز | Dec 04 | |
Saeed Malekpour: Prisoner of the day | Lawyer says death sentence suspended | Dec 03 |
Majid Tavakoli: Prisoner of the day | Iterview with mother | Dec 02 |
احسان نراقی: جامعه شناس و نویسنده ۱۳۰۵-۱۳۹۱ | Dec 02 | |
Nasrin Sotoudeh: Prisoner of the day | 46 days on hunger strike | Dec 01 |
Nasrin Sotoudeh: Graffiti | In Barcelona | Nov 30 |
گوهر عشقی: مادر ستار بهشتی | Nov 30 | |
Abdollah Momeni: Prisoner of the day | Activist denied leave and family visits for 1.5 years | Nov 30 |
محمد کلالی: یکی از حمله کنندگان به سفارت ایران در برلین | Nov 29 | |
Habibollah Golparipour: Prisoner of the day | Kurdish Activist on Death Row | Nov 28 |
dear JD, that was hilarious
by Anahid Hojjati on Tue Jun 14, 2011 12:53 PM PDTI think it is actually the other way, as far as Kamaale hamnesheen. Thanks for your comment. I appreciate all your contributions.
ج دی جان , اینجا طبیعت بسیار زیبایی است . کاش به جایِ دامانِ خانه و کار که خیلی زیاد می بینم , در دامانِ طبیعت بودم .شاید شعری می نوشتم یا حداقل چند گل و گیاهی می دیدم.
دامن زیبای طبیعت
Jeesh DaramTue Jun 14, 2011 12:46 PM PDT
آناهید جان سپاس
من همیشه از شما چیز جدیدی میاموزم. و همینطور هم از مریم حجت. دستت درد نکند که چنین مطلبی را عنوان کردی و قدری موجب شدی فکر ما برود بطرف طبیعت و مطالب خوب. حتما یافته های جدیدت را نیز اضافه کن. کمال هم نشین در من اثر کرد / وگرنه من همان جیشم که هستم
Daman mentioned in News item posted by Maryam Hojjat
by Anahid Hojjati on Tue Jun 14, 2011 11:49 AM PDTAnd written by "Hadi Khorsandi". It talks about Damane effat. It is a good one, as one would expect from Mr. Khorsandi.
Dear JD, thanks for examples.
by Anahid Hojjati on Tue Jun 14, 2011 10:08 AM PDTI would have to do more research later on, when I have time, presently I can't do that. But I will look into your examples, and i am thankful for you inserting them in your comments. My friend, you may be correct that daman can mean kenar.
دامن سنگ
Jeesh DaramTue Jun 14, 2011 09:53 AM PDT
سعدی گوید
غوطه زن در بحر چون گرداب اگر خواهی گهر
زانکه دایم دامن ساحل پر از خار و خس است/ یعنی کنار ساحل و در این شعر معنی دامن کاملا همان "کنار" است. در این شعر صائب تبریزی در چشم تو گر خوش بود این سقف زراندوددر دیده ٔ سودازدگان دامن سنگیست/ دامن سنگ درست بمعنی کنار سنگ است. و پهلوی آن. اینها را کی گفته؟ نخیر جیش دارم نگفته. عینا نقل از آنندراج است
- دامن کوه یا دامن کوهسار
؛ دامنه ٔ کوه یا کوهسار. طرف کوه که منتهی به دشت یا وادی گردد.
فراخنای زیرکوه . حضیض .(از منتهی الارب ). صحرای پایین کوه . (غیاث )
(آنندراج ). پهلوی کوه . جانب کوه . سفح . (دهار). کناره و پای کوه
JD aziz,
by Anahid Hojjati on Tue Jun 14, 2011 09:02 AM PDTMy point is that when we say that we go to daman sahra, it is not kenare sahra or hashiyeh sahra that we are going. We are talking about ghalbe sahra, aghooshe sahra. That is what I meant.
Also when they write "damane kooh", it is not kenaare kooh, but I believe it is all lower parts of the mountain that touch down the ground, so daman or damaneh certainly refers to a wide area not a little kenaree area. I think more than what a Farhang says, we have to remember how we have heard or seen the word being used in Farsi literature which to me has never meant a gooshe but a wide area in batne something.
Now from Loghatnameh Dehkhoda:
دامنه دار دامنه دار. [ م َ ن َ / ن ِ ] (نف مرکب ) که دامنه دارد. دارای دامنه . || وسیع. پهناور. موسع. با عرض و طول بسیار. ممتد.- ابری دامنه ...
.
by Jeesh Daram on Tue Jun 14, 2011 08:44 AM PDTآناهید جان - همانطور که در پائین عرض شد "کلیه تعاریف بالا از فرهنگ عمید استخراج گردیده است" این را نوشنه بودم که موجب گمراهی افراد نشود. و در واقع معنی بسیار مهم دامن همان حاشیه و کنار است تا آنکه فکر دامن خانوما باشیم. دیگه بعد از اینهمه سال همسایگی ما که نمیائیم روی حرف عمید حرف دیگری اضافه کنیم. مثل اینست که آدم با دهخدا در بیافتد. اینها افرادی بودند که در زبان فارسی کمر بند سیاه داشته اند
اینهم مثالی که الان یادم آمد
بامدادان که تفاوت نکند لیل و نهار
خوش بود دامن صحرا و تماشای بهار
در اینجا معنی دامن یعنی همان که برویم کنار جوی یا کنار طبیعت و یا در دامن کوه و در حاشیه صحرا. در هیچکدام این جملات دامن معنی یا استعاره از لباس نیست و معنی همان است که عمید ذکر کرده است، یعنی حاشیه و کنار
وقتی فرهنگستانهای باین خوبی داریم چرا دیگر به حدس و گمان پناه ببریم
حالا بنده بروم یک فنجان قهوه درست کنم و بعد هم بروم بدامن طبیعت
رفقا ، دامن بحث
Hooshang Tarreh-GolTue Jun 14, 2011 07:20 AM PDT
یادش بخیر، درجوانی با رفقای مسن تر همیشه شوخی میکردیم که چرا همواره مایلند که :" دامن بحث را بالا زده و قضیه را بشکافند" نظر شما چیست؟
بالا بزنیم و بشکافیم ، یا همون پایین نگه داریم بدون شکافتن؟!؟!؟
Damant kheili door darad
by Anahid Hojjati on Tue Jun 14, 2011 07:12 AM PDTAz doore daman andakee kam kon
Shayad yek shabee paak manad
دستم به دامنت آناهید!
FaramarzTue Jun 14, 2011 06:34 AM PDT
پریشب دامنم لکه دار شد!
از ترس دویدم و سر به دامن صحرا زدم
دستم به دامنت آناهید کاری بکن
کز روسیاهی زبانزد این و آن شدم
دل , دست , دامان , دیوان , دار , دشت , دم
Anahid HojjatiTue Jun 14, 2011 05:39 AM PDT
بسیار کلماتی که با «دال» شروع می شوند , در ادبیات فارسی به معانی مختلف استفاده شده اند , مانند :
دل , دست , دامان , دیوان , دار , دشت , دم ...
در مورد سالگردِ ٢٢ خرداد , می توان نوشت:
دی بود و دامانِ وطن
همچو دشتی سبز
دار آمد و دم گرفت
و از دستش ,
دیوانها بنویسند
thanks Dear JD, Ahang jan and SK aziz, for your comments
by Anahid Hojjati on Tue Jun 14, 2011 04:57 AM PDTJD and Ahang, you have many of the various meanings of Daman such as Aghoosh or Khaneh . However, dear JD, I am not sure it would mean
حاشیه و کناره
At least, I don't see anything hashieyee about Daman, since hashieh would be just one part of something that is small part of it whereas Daman is much more encompassing.
Dear JD, you may be on to something when you relate Dame to Daman. They may have same root .
Anahid ....
by Soosan Khanoom on Tue Jun 14, 2011 04:22 AM PDTWhat a thought provoking question ?
and very much interesting ...
I had no idea that words would fail me trying to answer it ..... !!
Jeesh Daram
by ahang1001 on Tue Jun 14, 2011 03:34 AM PDTواژه دامن
DAMEN
به معنای جمع خانم...یعنی خانمها ست
ربطی به دامن...فارسی نداره
واژه
ROCK
به آلمانی همان دامن است که در گذشته آقایان هم میپوشیدند...و هنوز هم گاهی به کت آقایان نیز
ROCK
میگویند
بنظر من واژه دامان...معنای آغوش هم میدهد
یا حتی خانه
بازگشت به دامان وطن
بازگشت به خانه
مثال دیگر برای دامن....
مثل قاضی پاک دامن
اینجا معنی همان دامن بمعنای لباس است
شاید منظور از پاک دامنی این بوده که موقع غذا خوردن دامنش رو کثیف نمیکرده
خیلی روده درازی کردم
سوال آسون تر نداشتید؟
آناهید سلام
Jeesh DaramTue Jun 14, 2011 12:06 AM PDT
دامن- بمعنی قسمت پائین لباس، پائین جامه، پائین پیراهن و قبا و پالتو و مانند آن در قسمت جلو و نوعی لباس زنانه که از کمر تا زانو را میپوشاند. خوب تا اینجایش که واضح است. ولی دامن همچنین بمعنی حاشیه و کناره و دنباله چیزی مثل دامن صحرا، دامن باغ، دامن گلزار نیز میباشد. دمن هم در اینمورد بکار میرود مانند دشت و دمن باغ و چمن
کلیه تعاریف بالا از فرهنگ عمید استخراج گردیده است
دست عشق از دامن دل دورباد
به آتش دامن زدن
دامن کوه
شبی گیسو فروهشته بدامن / پلاسین معجرو قیرینه گرزن
منوچهری
من همچنین حدس میزنم (بدون هیچ مدرکی) ریشه لغت دامن در فارسی با "دامن" در آلمانی و "دامسکی" در روسی و "دیم" در انگلیسی که بمعنی خانم هستند شاید سانسکریت و یا پهلوی باشد
شاد باشی
بنگر ز صبا دامن گل چاک شده
Anahid HojjatiMon Jun 13, 2011 11:08 PM PDT
و مثالی از رباعیات خیام
بنگر ز صبا دامن گل چاک شده بلبل ز جمال گل طربناک شده
در سایه گل نشین که بسیار این گل در خاک فرو ریزد و ما خاک شده
آیا معنی کلمه دامان هم مانند دل مبهم است ؟
Anahid HojjatiMon Jun 13, 2011 10:51 PM PDT
یک مثال از استفاده از لغت دامان
شکر میریزد از دیوان حافظ زهی نطق شکر افشان حافظ
متاع معرفت گر کس بخواهد بگو آن می خر از دکان حافظ
بیانش جان محض و محض جانست هزاران آفرین بر جان حافظ
به هرکس بنگری در دست دارد گل خوشبویی از بستان حافظ
طمع بر چشمه ی حیوان چه بندی بنوش از چشمه ی حیوان حافظ
ز دامان ها برَد آلودگی این بود از پاکی دامان حافظ
حریفان سخن پرداز دانند به میدان سخن جولان حافظ
غزل گفتن به ذوق اهل عرفان به عالم ختم شد بر شان حافظ
صغیر از بند غم یابد رهایی
گشاید هرزمان دیوان حافظ
//www.saghiresfahani.ir/plugins/content/content.php?content.18