سوگنامه ای برای روانشاد ایرج افشار


Share/Save/Bookmark

M. Saadat Noury
by M. Saadat Noury
24-Mar-2011
 

 

 یادداشت نخستین : زنده یاد ایرج افشار (۱۶ مهر ۱۳۰۴ - ۱۸ اسفند ۱۳۸۹) پژوهشگر، ایران‌شناس و پدر کتابشناسی ایران و فرزند دکتر محمود افشار بود. دکتر محمود افشار بنیاد گذار موقوفات افشار، بنیا نگذارمجلهٔ آینده و یکی از استادان مدرسهٔ دارالفنون بود. ایرج افشار در سال های ۱۳۲۳ تا ۱۳۲۵ به عنوان مدیر داخلی مجله آینده فعالیت داشت و پس از درگذشت پدرش، سردبیری این مجله را بر عهده گرفت. چکیده ای از زندگینامه ی روانشاد ایرج افشار را همراه با بخشی از سوگنامه هایی راکه به شکل نوشته ، بیانیه و سروده برای او ارایه شده است با یکدیگر مرور می نماییم:

زندگینامه
ایرج افشار تحصیلات ابتدایی را در دبستان «زرتشتیان» و «شاپور تجریش» به انجام رساند. سپس وارد دبیرستان فیروز بهرام شد و در سال ۱۳۲۴ گواهینامهٔ دبیرستانی را در رشتهٔ ادبی اخذ نمود. از سال ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۸ در  دانشکده حقوق دانشگاه تهران در رشتهٔ قضایی تحصیل کرد و رساله خود را با عنوان «اقلیت‌ها در ایران» ارائه کرد. بیشتر

//www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/03/110309_l41_iraj_afshar_obituary.shtml?print=1
 

در سوگ استاد افشار یزدی : نوشته ی تورج اتابکی
شاید یکی از برچسته‌ترین کارهای ایرج افشار درحوزۀ مجله‌نگاری بود. در راهنمای کتاب نه تنها خواننده با تازه‌های نشر در پهنۀ علوم انسانی و اجتماعی آشنا می‌شد، بلکه در هر شمارۀ این مجله نشانی از پژوهشی نو به چشم می‌خورد، به انتخاب ایرج افشار در زمینۀ تاریخ و فرهنگ دیروز و امروز ایران. همسنگ راهنمای کتاب را در بسیاری از کشورهایی که طرح فرهنگ‌سازی تجدد را به جد انتخاب کردند، می‌توان یافت:

//atashkadehiran.blogfa.com/post-130.aspx
 

مرور زندگی ایرج افشار، ایرانشناس و پدر نسخه شناسی ایران: نوشته  خداداد رضاخانی
ایرج افشار به معنای واقعی «ايران» شناس بود؛ يعنی نه شرق شناسی که ايران را به ديده پديده ای قابل توجه می نگرد، بلکه متخصصی که زندگيش را وقف شناختن ايران کرده بود. ايران زمينی که شناخت او از آن، به معنی دهه ها مسافرت در سراسر خاک کشور ايران و کشورهای همسايه اش بود. 

//www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/03/110309_l41_iraj_afshar_momorial.shtml 

کوکب سیاری به نام ایرج افشار: نوشته ی سیروس علی نژاد
ایرج افشار مردی بود که از سالهای دهه بیست، هم در عرصه فرهنگ و هم در عرصه طبیعت و کوه و کمر ایران حضور داشت. کوره راههای ایران نقش پایش را می شناختند؛ پرت افتاده ترین راهها را می شناخت. کوهستانی نبود که نرفته باشد. بیابانی نبود که در ننوردیده باشد. خودش می گفت "جهان بگشتم و آفاق سر به سر دیدم ولی صفت جهاندیدگی نیافتم و در نوشتن هیچ چیز به دروغ نگراییدم".

 //asre-nou.net/php/view_print_version.php?objnr=14312

درسوگ استاد ایرج افشار: نوشته ی حسن گل محمدی
از مهمترین فعالیت های استاد افشار اقداماتی بود که او در زمینه ی نسخه شناسی سند شناسی انتشار اسناد و نگارش فهرست های مهم نسخه های خطی فارسی در دانشگاه ها و
کتابخانه های مختلف ایران و جهان انجام داد.اکثر کتب و اسنادی که او انتشار داد مدارک و منابعی بودند که محققین و پژوهشگران برای انجام کارهای تحقیقاتی خودسخت به آنها نیازداشتند بطوریکه امروزه بدون استفاده ازاین منابع و مراجع هیچ محققی نمیتواند به تحقیق در باره ی تاریخ و فرهنگ ایران بپردازد. بیشتر

به یاد استاد ایرج افشار : نوشته ی سید ابوالحسن مختاباد
درباره استاد ایرج افشار بیش از آنها باید نوشت، برخی از خاطرات شخصی‌ام از گفته‌ها و خاطراتش را باید در مجالی فراختر بنویسم،همچنانکه استادان و فرهنگ‌پژوهان هم چنین خواهند کرد و به قطع یقین آفتاب معرفت این مرد بزرگ و کم نظیر، بعد از درگذشتش فروزان‌تر از پیش خواهد بود و مصداق آن بیت معروف استاد هوشنگ ابتهاج سایه است که : مردن عاشق نمی‌‌میراندش/
در چراغ تازه می‌گیراندش. بیشتر

در سوگ ایرج افشار نجیب زاده ایرانی : وبلاگ زن متولد ماكو
استاد بزرگ ایرج افشار از چشم من یکی از نجبای ایرانی است. از اشراف فرهنگ ما ست. از آن کم شمار مردمانی که زمین و ثروت برای شان جز در خدمت ایران نبود. از معدود کسانی است که به پیروی از پدر بزرگوارش که موقوفه ای فرهنگی و ایرانمدار پایه گذاشته بود، در دوره تاریک انقلاب و جنگ و بی رسمی های تازه به دوران رسیده ها راه خود را پیوسته ادامه داد و هر ساله به بزرگی از بزرگان ایرانشناس ارج می گذاشت و مراسمی می گرفت و هدیه ای که یک تخته قالیچه نفیس بود اهدا می کرد. 

ایران در سوگ ایرج افشار: نوشته ی حامد اسحاقی
عزیز و بزرگواری چون استاد ایرج افشاردر ایران تکرار نخواهد شد کسی که تمام زیستنش را خواند و نوشت و در راستای ایران کوشید.با پاهای خود وجب وجب از ایرانش را رفت و گشت و شناخت و از ایرانش و فرهنگ سرزمینش نوشت.. بیشتر

درسوگ استاد ایرج افشار: نوشته ی ف.م.سخن
در گرامی‌داشت مرد بزرگ فرهنگ کشورمان چه چيز می توانم بگويم که قبلا گفته نشده است؟ چه می توانم بگويم که با آن‌چه بعد از اين خواهند گفت تفاوت داشته باشد؟ با اين افکار به خودم دلداری می دهم ولی هم‌چنان غمگين ام. سعی می کنم علت اين غم را در خود جست و جو کنم. چشمه ای زيبا و پاک را در دل سرزمينی خشک می بينم که بی هيچ توقع و تکبری آبی زلال و گوارا به خاک آن می بخشد و محيط اطراف را سر سبز و حاصل‌خيز می کند. اين چشمه ی جوشان به بستر دريايی بزرگ از آب شيرين در لابه‌لای صخره ها و لايه های پنهانی که طی قرون متمادی شکل گرفته است راه دارد و می تواند سال ها بجوشد و سرزمين خشک را به سرزمينی سر سبز و حاصل‌خيز تبديل کند. اين چشمه به ناگهان خشک می شود. آيا می توان از اين اتفاق غمگين نشد؟ بیشتر

فرهنگ معاصر ایران”عطف” به ایرج افشار است : نوشته ی جلال حیدری نژاد
ایرج افشار نقطه ای کانونی‌تر از «ایران» نداشت و بی شک این جغرافیای چند هزارساله برایش حکم مرکز هستی را داشت و تاریخش که جامه ای پر وصله و پینه بود، البته برای ایرج افشار زیبا و خواستنی و بی بدیل ترین جامه ها بود و شاید راز تغزل های او با فرهنگ و تاریخ این سرزمین کهن وآریایی در همین باشد. 

کتاب و کتابشناسی بزرگترین نماینده‌اش را از دست داد: از کامران فانی
با توجه به خدماتی که ایرج افشار داشت با درگذشت او کتاب، کتابشناسی، نسخه‌شناسی و کتابداری برجسته‌ترین نماینده‌اش را از دست داد. بیشتر
 //www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1271921

ایرج افشار، بزرگمردی با کارنامه درخشان : نوشته ی فرید قاسمی
ایرج افشار بزرگمردی با کارنامه درخشان است که نام بلندآوازه‌ای در جهان ایران‌شناسی و دنیای زبان فارسی دارد.

ایرج افشار حرمت دانش و فرهنگ بود: بیانیه ای از سوی برخی دوستداران
افشار حرمت گذشته و گذشته‌ها بود و در گردبادهای حوادث و رویدادهای زمانه، و در پی مصلحت روز، قلم به پلیدی‌ها نیالود. پاس اندیشه و علم،کلام و کلمه را رها نکرد. در قلم او، زبان فارسی روانی، روشنی، صحت و دقت دیگری یافت. افشار حرمت دانش و فرهنگ بود. بیشتر . . .
//www.iran-emrooz.net/index.php?/news1/print/27640

در سوگ ایرج افشار: سروده ای از محمد جلالی ( م. سحر)
آنکه تارش عشق و پودش کار بود / راست خواهی ایرج افشار بود
ایرجی بود از فریدون یادگار / کاینچنین کوشای ایرانیار بود
یا مگر پیمان او با راستی / بهر میهن ، نادری کردار بود
از پدر شایستگی آموخته / کاروانسالار و پرچمدار بود
: بیشتر . . .
//asre-nou.net/php/view_print_version.php?objnr=14389

یادداشت پایانی : سال‌ها پیش زنده یادحبیب یغمایی گفت: "یکی باید به راهی صعب پوید/که وصف ایرج افشار گوید". روانش شاد و یادش پیوسته ماندگار ایرج افشار ، خردمندی یگانه وایراندوستی به تمام معنا فرزانه بود.  نگارنده بی مناسبت نمی داند که با اندکی دست کاری در مرثیه ای که مولوی برای سنایی سروده است ، از آن خردمند یگانه وایراندوست فرزانه ، بدینگونه یاد کند:

   
گفت کسی ، ایرج افشار مرد/ مرگ چنان مرد، نه کاریست خرد
کاه نبد ، او که به بادی پرید/ آب نبد، او که به سرما فسرد
شانه نبود او، که به مویی شکست/دانه نبود او،که زمینش فسرد
گنج زری بود درین خاکدان/ کو دو جهان را ،به جویی می شمرد

روانش شاد و یادش جاودانه باد

دکتر منو چهر سعادت نوری

مجموعه ی گل غنچه های پندار

 


Share/Save/Bookmark

more from M. Saadat Noury
 
M. Saadat Noury

Dear Divaneh

by M. Saadat Noury on

Thank you for your kind comment. Please accept this in return

سالشمار زندگی ایرج افشار
//www.ketabname.com/main2/lists/author_review.php?id=91&chlang=fa&$linkSellType


M. Saadat Noury

Dear AI

by M. Saadat Noury on


M. Saadat Noury

Dear Ms Jaleho

by M. Saadat Noury on

Thank you for your recent coment. Please never apologize for saying how you feel. Because that's like saying “sorry for being real”.


divaneh

Thanks Dr Saadat Noury

by divaneh on

Thank you for reminding us of the great service that late Mr Afshar did to the Persian culture.


All-Iranians

شرح مدرسه ا یکه ایرج افشارمی رفت

All-Iranians


شرح مدرسه ی ایرج افشار/دبیرستان فیروز بهرام : در سال ١٣١٠ خورشيدي يكي از پارسيان هند به نام بهرام جي بيكا جي به تهران آمد و به ديدن ارباب كيخسرو شاهرخ رفت اين پارسي هندي صاحب يك پسر و يك دختر بود . پسرش فيروز در جنگ جهاني اول در سال  ١٢٩٥خورشيدي دركشتي در درياي مديترانه غرق شده بود. ارباب كيخسرو با بهرام جي مذاكره كرد تا به نامگانه  پسرش يادگاري بسازد. اول پاسخ داده بود كه در نظر دارد در افغانستان مدرسه اي به نام او بسازد كه ارباب از قيمت آن مي پرسد و مي گويد با ١٥هزار روپيه مدرسه را خواهد ساخت . ارباب مي گويد وطن اصلي او ايران است و اگر ٢٠ هزار روپيه بدهد در تهران مدرسه‌اي خواهد ساخت و مي پذيرد. سنگ بناي آن به دست  آقاي نيرالملك هدايت  وزير معارف گذارده شد و در تاريخ دوم ديماه ١٣١١ خورشيدي به پايان رسيد و در همان روز گشايش يافت . روانشاد بهرامجي در مجموع پنجاه هزار روپيه از آن بابت پرداخت كرد. ابتدا  اين دبيرستان به دختران اختصاص يافت و بعد از ساخته شدن دبيرستان دخترانه انوشيروان دادگر، دختران به آن مدرسه رفته و اينجا به پسران اختصاص يافت .
: اینهم شرح مدرسه ی دخترانه گيو که ژاله خانم می رفت
دبستان دخترانه گيو از سوي ورثه شادروان گيو شاهپور نيز در روي ٢ هزار متر مربع زمين كه در شمال دبيرستان انوشيروان دادگر خريداري شده بود به كوشش ارباب رستم ساخته شد و در اختيار انجمن زرتشتيان تهران قرار گرفت .


Jaleho

Thank you so much All-Iranians!

by Jaleho on

Oh my, what great links! I wish one could find links similar to those of 1330 for later decade, as if I have not diverted Mr Saadat Nouri's blog enough alreay. Sorry Mr.Nouri.

 

Thanks again to both of you gentlemen for the info and fond memories.


All-Iranians

Hi Jaleho

by All-Iranians on


M. Saadat Noury

بت شکن هشیار و توانا

M. Saadat Noury



با سپاس بیکران و درود فراوان بر شما، پیوندی از کارهای روانشاد ایرج افشار پیشکش می شود
فهرست آثار ايرج افشار  
//www.ketabname.com/main2/lists/from_this_author.php?id=10-2-1-1&chlang=fa

در شکستن بت ها، پر توان و پایدار باشید


Jaleho

I revisited Guive, RezaShah Kabir and Alborz

by Jaleho on

few years ago. They were my elementary school, highschool and the high school that all my brothers went to. Guive had remained the best among them! It was summer and I could not go downstairs where Mobed had his Avesta classes and our dear "darbaans" Anoushirvan or Khosro used to take care of me  before my dad picked me up late on Thursdays. The yard was the same with the writing on stones as before.

Reza Shah high school though made me cry. The old part had become University of Tarbyat moalem and the new part had become office of Haj! The people were super nice in allowing me to roam around all I wanted, but from the little I peeked in Anoushirvan from Guive school, I could say Anoushirvan school had remained much better too.

Thanks so much for the info on Mr. Afshar, and the school information which brought the childhood nostalgia back!


بت شکن

جناب استاد نوری

بت شکن


جنابعالی تنها شخصیتی هستید که در این سایت از مرحوم ایرج افشار یادی به عمل آوردید.  درود بر شما


M. Saadat Noury

Dear Ms Jaleho

by M. Saadat Noury on

Thank you for your kind comment; please accept this in return

مدارس زرتشتیان / دبستان دخترانه گيو
//www.amordad.net/forum/index.php?topic=1729.0


M. Saadat Noury

Dear Mr Mahmoudg

by M. Saadat Noury on

Thank you for your kind comment; please accept this in return

کتاب شناسی مشروطيت از زبان ايرج افشار
//www.bbc.co.uk/persian/worldnews/story/2006/07/060714_mv-constitution-cy-intv-afshar.shtml

 


M. Saadat Noury

Dear Ms Maryam Hojjat

by M. Saadat Noury on

Thank you for your kind comment; please accept this in return

سخنان ايرج افشار در باب انقلاب مشروطه
//www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2005/12/051229_pm-cy-iraj-afshar.shtml


Jaleho

Wonderful Zartoshti schools of Iran! Guive

by Jaleho on

and Anoshirvan Dadgar were other ones. The Shapoor and Firooz Bahram schools reminded me of my wonderful elementary school in Tehran; Guive!


mahmoudg

well done

by mahmoudg on

Iran lost a great man, the likes of whom will be hard to impossible to replace in the current atmosphere in the country.  In the hopes that the Iran he loved so much will soon be free.


Maryam Hojjat

Dr. Saadat Noury, Thank you for

by Maryam Hojjat on

your blog in helping us to learn about this BoZorg Mard e IRANZamin.


M. Saadat Noury

To All-Iranians

by M. Saadat Noury on

Thank you for your kind comment; here are some of those links that you referred to

زندگینامه
//www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/03/110309_l41_iraj_afshar_obituary.shtml?print=1
نوشته ی تورج اتابکی
//atashkadehiran.blogfa.com/post-130.aspx
نوشته ی خداداد رضاخانی
//www.bbc.co.uk/persian/arts/2011/03/110309_l41_iraj_afshar_momorial.shtml
نوشته ی سیروس علی نژاد
//asre-nou.net/php/view_print_version.php?objnr=14312

 


All-Iranians

Great read

by All-Iranians on

And a very nice collection; though some of your links do not respond properly (Hope to be fixed). Thank you for sharing.