bayramali

حدود چهل سال از ساخت فیلم قیصر می گذرد . فیلمی که یکی از تاثیرگذارترین فیلم های سینمای ایران محسوب می شود.  اکثر منتقدین و نویسندگان قیصر و گاو  (داریوش مهرجویی – ۱۳۴۸)را شروع موج نو فیلمهای ایرانی می دانند . موجی که باعث تعقییرات فراوانی شد و باعث ساختن گونه دیگری از فیلمها شد.

قیصر باعث وارد شدن چهره های  بسیاری به سینما ایران شد. مسعود کیمیایی با ساختن این فیلم که دومین تجربه او محسوب می شد (پس از فیلم ناموفق بیگانه بیا) به یکی از کارگران صاحب نام بدل شد. بهروز وثوقی با این فیلم از یک بازیگر درجه دو به  یک سوپر استار تبدیل شد . عباس کیارستمی کارش را در سینما با طراحی پوستر و تیتراژ فیلم قیصر آغاز کرد  و اسفندیار منفردزاده برای نخستین بار در سینمای ایران برای فیلمی موسیقی متن ساخت و با استفاده از ضرب زورخانه  موسیقی بیادماندنی آنرا آفرید . فیلم یک اثر کاملا موفق بود و رکورد فروش را شکست و تا مدتها بر روی پرده سینما ماند. شخصی را می شناختم که می گفت این فیلم رادر آنزمان سی و پنج بار در سینما دیده !

چند سال پیش در یکی از کانالهای تلویزیونی ترکیه فیلمی دیدم با نام  حیدر با بازی جونیت آرکین  بازیگر مشهور سینمای ترکیه که او را در ایران با نام فخرالدین  می شناسند . فیلم تقلید نعل به نعل و کاملی بود از فیلم قیصر  . همان شخصیتها و روابط و حتی همان صحنه های بالا کشیدن پاشنه کفش و دست آخر کارگردان که موسیقی دیگری نظرش را جلب نکرده بود از موسیقی منفردزاده استفاده کرده بود تا تقلید را کامل کند.

قیصر فیلم کامل و بی نقصی نبود – مخصوصا با معیارهای امروز – ولی از بسیاری از فیلمهای  همدوره خود و حتی چند سال بعد یک سروگردن بالاتر بود .گرچه از بسیاری سنتهای آن روزگار پیروی می کرد حتی فیلم بنا به رسم آنروزگار  دارای صحنه رقص و آواز کافه ای هم بود . داشتن صحنه رقص و آواز فرمول تضمین شده ای برای فروش فیلمها وپررونقی سینما ها بود. معروف است که حتی فیلمهای خارجی هم از این قاعده مستثنی نبودند. بسیاری از مواقع فیلمها خارجی را در وسط نمایش قطع می کردند و چند صحنه رقص عربی نمایش داده می شد و بعد نمایش فیلم اصلی ادامه پیدا می کرد. یک صحنه رقص و آواز کافه ای در فیلم قیصر هم وجود دارد. صحنه ای که قیصر به دنبال یکی از برادران آب منگل به کافه ای می رود و در آنجا به صحنه رقص و آواز خوانی شهرزاد می نشیند که ترانه " تتق تتق دنبکی رو باش" را با صدای سوسن اجرا می کند. تا قیصر و سایر حضار با دهان باز و چشمان از حدقه بیرون زده او را نگاه کنند.

شان نزول این پست به خاطراین مطلب و ویدیوی آن بود که چند روز پیش به دستم رسید.  بازیگری که بعدها در پنجاه فیلم دیگر بازی کرد از جمله در فیلمهای بلوچ و داش آکل کیمیایی ٬  طوقی علی حاتمی و تنگنا امیر نادری که این آخری حتی جایزه بازیگری جشنواره سپاس را برایش به ارمغان آورد. و حتی دستی در شعر و شاعری هم داشته و فیلمی را هم کارگردانی کرده. زنی که دیگر امروز گرد پیری موها و چهره اش را پوشانده و دیو هولناک فقر و نداری بر او سایه انداخته و گویا حتی سرپناهی هم برای زندگی ندارد. سرنوشت تلخ ومحتوم  او بسیاری دیگر از جنس او .