religion out of government

صدیقی پذیرفت، شاه نپذیرفت

سعید بشیرتاش، ابراهیم نبوی

پنج‌شنبه ۲۵ آبان ۱۳۵۷ هجری خورشیدی برابر ۱۵ نوامبر ۱۹۷۸ میلادی

غلامحسین صدیقی نخست وزیری را به شرط ماندن شاه پذیرفت

تلاش‌های مختلف برای کشاندن غلامحسین صدیقی به نخست وزیری عملاً بی‌نتیجه ماند. نام غلامحسین صدیقی، استاد دانشکده علوم اجتماعی و رییس پژوهشگاه این موسسه و یکی از معتبرترین شخصیت‌های ملی کشور و وزیرکشور کابینه مرحوم مصدق که پیش از این یکی دو بار به عنوان نامزد پست نخست وزیری مطرح شده بود، مجدداً مطرح شد.

گفته شد غلامحسین صدیقی برای احراز پست نخست وزیری طی ملاقاتی با شاه، با وی گفت و گو کرد. علی میرفطروس گفته است‌:

«تنها شخصیت ممتاز و برجسته جبهه ملی، دكتر غلامحسین صدیقی بود كه در طول این سال‌ها به فعالیت‌های فرهنگی و تحقیقاتی مشغول بود. او با تأسیس دانشكده علوم اجتماعی و تربیت دانشجویان بسیار، نقش بسیار مهمی در رواج جامعه‌شناسی و تحقیقات اجتماعی در ایران داشت».

وی در ادامه گفت:‌ «در بحران سال ۵۷، صدیقی ـ علی‌رغم مخالفت ۲۵ ساله‌اش با شاه ـ با او ملاقات كرد و مسوولیت نخست وزیری شاه را پذیرفت با این شرط كه «شاه از ایران خارج نشود» در شبی كه بسیاری از رهبران و مسوولان جبهه ملی برای شنیدن توضیحات دكتر صدیقی در خانه‌اش جمع شده بودند، عموماً با تصمیم صدیقی برای ملاقات با شاه و پذیرفتن نخست وزیری مخالفت كردند».

میرفطروس ادامه داد: «اما صدیقی ضمن تأكید بر ضرورت این ملاقات و آینده سیاهی كه با استقرار حكومت خمینی در انتظار ایران است، با صدایی لرزان گفت: «روزی خواهد آمد كه شما در مرزهای بین‌المللی از آوردن نام ایران و ایرانی خجل و شرمسار باشید». از سوی دیگر سخنگوی جبهه ملی اعلام کرد بین کریم سنجابی و دولت نظامی ملاقات‌هایی انجام شده است».

دکتر صدیقی

********

دکتر صدیقی: مردم وطن‌پرست کشور به حمایت از بختیار برخیزند

روزنامه اطلاعات مصاحبههای کوتاهی با آیتالله طالقانی و دکتر صدیقی درباره دولت دکتر بختیار کرد. آیتالله طالقانی گفت: «هر حکومتی که در ایران تشکیل بشود باید در چارچوب مبارزه کنونی به رهبری امام خمینی باشد. در غیر این صورت مورد قبول ملت ایران نیست. اصولاً در رژیمی که از طرف ملت ایران و قوانین اسلام قانونی نیست بالطبع مجالس قانونگذاری آن تحمیلی و فرمایشی است.»

اما دکتر صدیقی درباره شخص دکتر بختیار و وضع کشور گفت: «دکتر بختیار آنگونه که من میشناسم، دارای دو ویژگی عمده است که شخصیت او را از بسیاری رهبران ملی ممتاز میکند. بختیار دارای آنچنان شجاعتی است که در این شرایط در زمانی که همه به فکر قهرمان شدن و کسب وجاهتند پا به میدان میگذارد.»

وی در ادامه گفت: «ویژگی دوم او عشق و علاقهای است که به میهن دارد. علاقه او به استقلال ایران مسألهای است که در طول سالیان دراز هرگز دچار تزلزل نشده است. و فکر میکنم در این برهه از تاریخ این پیروزی ملت است که آدمی مثل دکتر بختیار مأمور تشکیل کابینه میشود.»

وی افزود: «بختیار این شهامت را داشته که به میدان بیاید و وظیفه ما و همه رهبران ملی کمک به اوست. باید مملکت را نجات داد. صحبت سر شخص دکتر بختیار، جبهه ملی، یا بنده و شما و حتا اعلیحضرت شاه نیست، بلکه بحث بر سر مملکتی است که وظیفه حفظ و صیانتش به عهده ماست.»

ایشان در پایان گفت: «شاید خیلیها در حال حاضر خود را با آنچه ظاهر است تطبیق میدهند اما باید درون مسایل را نیز ارزیابی کرد. من معتقدم کار خوب خیلی زود معلوم میشود. من مطمئنم مردم وطنپرست کشور ما، او را درک میکنند و به حمایتش برمیخیزند.»