شعر

التماس نکن

گر در میان نباشد پای وصال جانان/مردن چه فرق دارد با زندگانی ما. فروغی بسطامی سرایندهٔ بیتِ بالا جز بسیارانی است که التماس میکرده اند "خدایا باش" . برخی از همجنسان مان کار رابفهمی-نفهمی به تهدید هم میکشانند: «خدایا حتماً باید باشی". قابل توجه است که اجزاء متشکلهٔ مغز انسان که مجذوبیّتِ به پدیده هایِ موزونْ مثلِ شعررا سازمان دهی میکنند زمنیه ساز اعتقادِ به ماوراء طبیعه هم هستند. ( یادآوری: اعتقاد یا عدم اعتقاد انسان به یک امر دلیل یا اثبات وجود یا عدم آن امر نیست). بوعلی از نوادری بود که در اوایل هزاره دوم میلاد به" deism " رسید. چیرگیِ مشقّت بر زندگیِ روزمرهٔ انسان، لاینفک بودنِ عسرت از حیات بشر، و فراوانیِ مداومِ «شر»های انسانی و طبیعی (بیماری،زلزله، جنگ ,سیل وخشکسالی و قحطی ناشی از آن) اجازهٔ تکامل به خدایِ «انسان-نما» نمیداد . هفت قرن بعد از ابن سینا جمعی در عصر روشنگری اروپا جرأت کردند پردهٔ پندار را کمی پس بزنند. افزایشِ مسئولیت پذیریِ انسانْ سریعاً "deism " را به "atheism " تصعید کرد. اما جمع کثیری از ساکنان زمین نتوانسته اند از فرصت پیش آمده برای انتخاب استفاده کنند.اگر ستارگان درخشان عصر روشنگری اروپا نتوانستند دست از سرِ یک "حدّاقلْ خدا" بردارند شاید جا داشته باشد به اهالیِ کرهِ زمین کمی تخفیف دهیم. کارِ هنرمند خلق اثر و وظیفه منتقد معنا بخشیدنِ به اثر است. کلامِ بسطامی را میتوان پلّه ای برای دستیابی به معنایِ نوین قراد داد ، در زمانی متفاوت با عهد بسطامی و با تفسیری متفاوت از نیازهای عصر او. شاید بسطامی هم خوشحال میشد چنانچه میدید انسانهای بعد از او زنجیرهایی که او را اسیر کرده بودند از پا باز کنند. اروپا هدفی داشت و راه حلی پیدا کرد که منجر به مشکل‌گشایی هایی هم شد. روش و هدف را یکسان نگیریم. میتوان از راه‌های متفاوت به مقاصد مشابه رسید. پیش‌زمینهٔ بازنشسته کردن قدرت مطلق نهادینه شدن «فردیّت » و «مسئولیت پذیری» است. دومّی اروپا را نجات داد. اولّی هر چند مرتبط با دوّمی اما محصولِ جانبیِ آن بود.

مهربان عزیز

با احترام فراوان به آقایان سراجی و حبیبی

استاد عزیز جناب سراجی، اگر مردم بدانند که رشته کار دست خودشان است و نه دستِ خدا شاید اجازه ندهند که دائماً مظلوم واقع شوند.  سوال نادر حبیبی سوال بدی نیست اگر کسی‌ جرات کند آنرا از خدای خودش بپرسد.  با احترام مجدد

جناب نادر حبیبی