A Short Note on the Head-Hoof or Kalleh Pacheh

Share/Save/Bookmark

M. Saadat Noury
by M. Saadat Noury
10-Nov-2011
 

Kalleh Pacheh or the sheep’s head and hoof soup is probably one of the most traditional breakfast dishes in Iran. It includes lamb's head (including brain), tongues, and hooves, and is seasoned with lemon and cinnamon. Kaleh pacheh is almost always only served from three in the morning until sometime after dawn, and specialty restaurants (serving only Kalleh Pacheh) are only open during those hours. In some countries Kalleh Pacheh is enjoyed as a festive winter meal, usually by a company of men who sit around in a table, early in the morning.

Recipes: Kalleh Pacheh can be prepared using various recipes, and here are the ingredients of a recipe as recommended online: '1 clean lamb’s head, 6 clean lamb’s hooves, 2 large whole onions, 4 cloves garlic, 1 cinnamon stick, 4 bay leaves, 1 tbsp turmeric, and ample amounts of salt and pepper'.

Preparation: Here is the method of preparation: 'In a large pot, soak head and hooves in cold water over night. Drain from the soaking water and cover in clean water. Bring to the boil and then change the water. In the fresh water add all ingredients with head and hooves, and bring to boil. Simmer for 8 hours to become tender, and then serve with fresh bread and lime juice'.

In Iran: There are many restaurants in various cities in Iran where customers go and eat Kalleh Pacheh every morning. Its popularity is under threat, however, from the spread of fast food and from the medical doctors warning about the dish’s high cholesterol. Some people drink a cup of strong tea (in Persian: Chai-e Por Rang) after eating Kalleh Pacheh to neutralize the detrimental effects of high cholesterol. Research works suggest that drinking black tea may reduce the risk of Coronary Heart Diseases. (View the online article on the Factual Department of Tea written by this author).
Thomas Erdbrink from Washington Post Foreign Service visited one of those restaurants in Tehran and noted that the owner of the restaurant took a cooked sheep’s head and held it in the air and said, 'Look at this, this has exactly the same ingredients as a human head, only we eat it.' He stripped the head bare of all edible parts until only the skull remained. 'The brains, the tongue and the skin are all very tasty, as are the eyes,' he explained. 'Put some lemon and cinnamon over it and you will have a very tasty start to your morning'.

In Other Countries:  Kalleh Pacheh, as named differently like Pacha, Khash, etc., is also consumed in some other countries:
1.  Pacha is a traditional Iraqi dish made from sheep's head, trotters and stomach; all boiled slowly and served with bread sunken in the broth. The cheeks and tongues are considered the best parts. Many people prefer not to eat the eyeballs which could be removed before cooking. The stomach lining would be filled with rice and lamb and stitched with a sewing thread.
2. The dish is known in Kuwait and other Persian Gulf countries as Pacha too, and that is found in other Arab countries such as in Egypt and is known as Kawari.
3. Kalleh Pacheh in Armenia, Azerbaijan, and Georgia is called as Khash. Modern-day convention in Armenia dictates that it should be consumed during the month that has the letter of  'r' in its name, thus excluding May, June, July, and August (month names in Armenian are derivatives of the Latin names). No such restriction on Khash consumption exists in Georgia.

Epilpgue: In Iran, one of the best types of Kalleh Pacheh can be found in Kashan, a city in the central province of Isfahan.
Famous Iranian poet Mowlana Jalaledin Mohammad Mowlavi Rumi (1207-1273) possibly did not try Kalleh Pacheh in Kashan and that was why he did not praise this Iranian popular dish in one of his poems! He wrote that, 'I am only a follower of love and care. From the bowl of head and hooves, I will not share'. The Persian text of his poem on Kalleh Pacheh reads as follows: 'Man sar nakhoram keh sar geraan ast. Pacheh nakhoram keh ostokhaan ast. Khordam ze tereed-o pacheh yek chand. As pacheh sar-e maraa zyaan ast. Zin pass sar-e pacheh nist maa raa. Maa raa va kassi keh ahl-e khaan ast. Man eshgh khoram keh khoshgavaar ast. Zough-e dahan ast-o nashv-e jaan ast'

Manouchehr Saadat Noury, PhD 

REFERENCES

Aghamiri, J. (2009): Online Notes on Kaleh Pacheh: Ingredients & Preparation
Erdbrink, T. (2009): Online Article on 'In Tehran, the Best Part of Waking Up: A Sheep’s Head on Your Plate', the Washington Post
Saadat Noury, M. (1982): Principles of Human Nutrition in Health and Disease (in Persian), ed., Tehran, Iran
Saadat Noury, M. (2009): Online Article on the Factual Department of Tea
Saadat Noury, M. (2009): Online Article on the First Iranian Popular Dishes
Various Sources (2011): Notes and News on Persian Cuisines
Wikipedia Encyclopedia (2011): Online Notes on Persian Cuisines, Kalleh Pacheh (in Persian), and Khash

Read more about the Moments in the Nutritional Department on the MISSING MOMENTS 

Share/Save/Bookmark

more from M. Saadat Noury
 
M. Saadat Noury

شازده ی شیرین سخن

M. Saadat Noury


 

شاید آن دسته از ارامنه هم که کله پاچه را همراه با ودکای روسی و یا عرق محلی مصرف می کنند قبلا یکی دو کله پاک کرده اند و با نوشیدن یکی دو گیلاس می خواهند آن خاطره ی نا خوشایند را فراموش کنند !!!


Shazde Asdola Mirza

Sorry, but this is one Persian dish that I simply hate!

by Shazde Asdola Mirza on

If you actually ever get to clean a Kalleh, you probably won`t be able to eat it for the rest of your life.


M. Saadat Noury

Dear Anahid

by M. Saadat Noury on

Thank you for your kind comment; please accept this in return

 طرز تهیه ی ته‌چین

//groohashpazi.blogfa.com/post-258.aspx


Anahid Hojjati

.

by Anahid Hojjati on

.


M. Saadat Noury

پاسخ ها

M. Saadat Noury


 

همه ی ایرانیان گرامی و رائول ۱۹۵۵ ارجمند   سپاس از پیوند های آگاهانه ی شما

دیوانه ی فرزانه
با سپاس از توجه و دقت مو شکافانه ی شما ، در پاسخ یاد آور می شود معمولا "یک دست کله پاچه " مشتمل بریک کله و چهار پاچه است ، اما سرآشپز تارنمایی  جناب ج . آقا میری با روش ۶ پاچه ای کار می کند و اگر ایرادی هست باید از ایشان پرسید. شاید هم لذیذ تر است و هم برای  کافه رستوران و کله پزی آقا میری ، بد ینگونه بیشتر صرف می کند!
//www.sbs.com.au/food/recipe/630/Kaleh_pacheh


divaneh

حالا ما گوسفند شش پا از کجا پیدا کنیم؟

divaneh


استاد جان ما آمدیم از این دستور طبخ شما استفاده کنیم ولی نفهمیدیم گوسفندی که یک کله و شش تا پاچه داشته باشد از کجا می شود پیدا کرد. شاید هم این دستور پخت کله پاچه گوسفند ژنتیکی است که در آن صورت خوب است چشمهایش را هم زیاد کنند. اصلاَ کله هم چند تا داشته باشد بهتر است.

عموی خدا بیامرز ما یک بار از یک قصابی اسکاتلندی که معمولاَ گوشت را از آنجا می خرید در خواست کرد که برایش کله و پاچه بیاورند. چون آن کله پاچه خیلی به دهانشان مزه کرد چند دفعه دیگر هم سفارش کله و پاچه داد. بعد از چند بار که این سفارشات تکرار شد قصاب اسکاتلندی یک روز به او گفت: برای من هیچ مسئله ای نیست که شما چقدر کله و پاچه سفارش بدهید من می آورم و پول خودم را در می آورم. اما خیلی از اینها به سگتان ندهید چون مریض می شود.

 البته کله خوری در همین غرب هم رواج دارد. ما یک تولید کننده پورک پای (pork pie) را می شناختیم که صبح به صبح یک بار کله خوک برایش می آوردند که همه تبدیل به پورک پای میشد.

با تشکر از همۀ اطلاعات و اشعار مناسبی که ضمیمه نمودید. به نظر می آید که این مولوی هم که می خواسته نور بخورد فکر می کرده نیروگاه خورشیدی است.


Raoul1955

Annals of the Caliphs' Kitchens book:

by Raoul1955 on

Can be downloaded in PDF format from various sites... :-)


All-Iranians

کله پاچه نذری

All-Iranians


گویا یکی از مواردی که مورد اعتراض احمدآقای شهید قرار گرفته، اعدام ها در ملاء عام بوده. از قرار معلوم، بان قی یمون هم سران نظام را با زبان خوش نصیحت کرده که خدا را خوش نمی آید عوض اینکه کله سحر، کله پاچه نذری پخش بکنید، اینهمه آدم رو از خواب خرگوشی بیدار کنین و با یک دار زدن سر و ته قضیه را هم بیاورید!

//www.akhbar-rooz.com/printfriendly.jsp?essayId=41586


M. Saadat Noury

Dear Yolanda

by M. Saadat Noury on

Thank you for your kind comment. Hoping you make that trip. Cannot wait for your beautiful photo essay upon your return from Iran!


M. Saadat Noury

Dear Roozbeh_Gilani

by M. Saadat Noury on

Thank you for your kind comment; please accept this in return

طرز تهیه ی قورمه سبزی

//daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.phppage%d9%82%d9%88%d8%b1%d9%85%d9%87+%d8%b3%d8%a8%d8%b2%db%8c&SSOReturnPage=Check&Rand=0

 

 


M. Saadat Noury

Dear Anglophile

by M. Saadat Noury on

Thank you for quoting the beautiful poem composed by late Iraj Mirza; please accept this in return

Abul ʿAla Al-Maʿarri أبو العلاء المعري //www.britannica.com/EBchecked/topic/353491/al-Maarri


yolanda

..........

by yolanda on

Thank you for the tantalizing blog! I am fascinated with Khaleh Pacheh. If I go to Iran, I will get up in the wee hours and eat Kaleh Pacheh! I will take a picture before the consumption!

//www.youtube.com/watch?v=9KvcOpIazYc&feature=related


Roozbeh_Gilani

اندر باب قورمه سبزی

Roozbeh_Gilani


Thanks for the blog, and indeed the series on Iranian food.

Now having read and educated about the history of the "chelo kabab" (upper class food in origin), and "kaleh pache" (originaly working class, now gone Finchley, N. London class), I can't wait to learn about the "ghormeh sabzi". I hear that the "ghorme sabzi's" amazing scent crosses all social class boundaries. From little village of Siahkal in my beloved Gilan to oil refineries of our beloved Abadan, and I dare say even  Finchley, N. London, coal mines of South Yorkshire and auto factories of Detroit , MI.

 

"Personal business must yield to collective interest."


anglophile

ابوالعلاء معری و گیاه خواری

anglophile


 

تصویر سر بریده این گوسفندان بی‌ گناه را دیدم و بیاد گفته ایرج میرزا درباره ابو العلا معری افتادم که فرمود:

 

« قصه شنیدم که بوالعلا به همه عمر

لــــــحم نخـورد و ذوات لحم نیــــازرد

در مرض موت با اشـــــــاره ای دستور

خادم او جوجه ای به محـــــــضر او برد

خواجـه چو آن مرغ کشــــــته دید برابر

اشک تحســــــر ز هر دو دیده بیفشرد

گفت به مرغ از چه شـیر شرزه نگشتی

تا نتواند کست به خون کشـــــد و خورد

مرگ برای ضعیف، امری طبیعیــــــست

هر قوی اول ضعیف گشت و سپس مرد»

 

 


M. Saadat Noury

كله پاچه در لندن

M. Saadat Noury


همه ی ایرانیان گرامی
با سپاس ، و در پاسخ ، پیوند زیر تقدیم می شود

  كله پاچه در لندن  

//www.youtube.com/watch?v=Pl02l18Na5U


All-Iranians

كله پاچه در خارج

All-Iranians



All-Iranians

Dear Ari

by All-Iranians on

The book you introduced is an excellent document not only about cooking but also on various subjects like history, poetry, etc. Thanks.


M. Saadat Noury

More on Khash

by M. Saadat Noury on


M. Saadat Noury

Dear AI

by M. Saadat Noury on

Thank you for the poem; in return please accept the Mowlana's poem which was referred to it on the blog

شعر کله پاچه

من سر نخورم که سر گران‌ست/ پاچه نخورم که استخوان‌ست/ بریان نخورم که هم زیان‌ست/ من نور خورم که قوت جان‌ست

من عشق خورم که خوشگوارست/ ذوق دهنست و نشو جان‌ست/ خوردم ز  ترید و پاچه یک چند/ از پاچه سر مرا زیانست/ زین پس سر پاچه نیست ما را/ ما را و کسی که اهل خوانست : مولوی


M. Saadat Noury

Dear Ari

by M. Saadat Noury on

Thank you for the links. Pages 222 & 223 refer to the subject of the blog. There is also a note on the Persian style of the said cooking, and the text is very interseting. 


All-Iranians

شعر کله پاچه بسبک سهراب سپهری

All-Iranians


زند گی
خوردن يک کله پاچه دبش و تمیز
اول صبح توی کله پزی است

آه

زندگی خوب است
کله پاچه خوب است
نان سنگگ خوب است

 چه کسی بود صدا زد مشدی
"پس مخلفات چی شد؟"

زندگی کله ست
زندگی پاچه ست

تا که کله پاچه داغ است
زندگی باید کرد

به سراغ ِ من اگر در کله پزی می آیید
نرم و آهسته نیائید
سر ِ ساعت آئید

نکند ، کله شود سرد
نکند ، پاچه شود سفت
نکند ، نون سنگک بماند تنها
همچو آن دختر همسایه ، غمین چون دریا   //forums.iransportspress.com/showthread.php?36616-What-is-your-working-hours-!/page4


Ari Siletz

All-Iranians

by Ari Siletz on

All true!

The best proof of the book's existence is the English translation by Nawal Nasralah. Only $185 for hundreds of ancient Middle Eastern recipes. But you can read some of it online here. Around page 223 you can find a goat kaleh paache recipe "Al Farisiyaa" style. Also check out the Turkish "Al Rummiya style." Mowlana must have tried the "Al Rummiya," or else the sage may have been  more impressed in the verses Dr. Saadat Nouri refers to.


M. Saadat Noury

همه ی ایرانیان گرامی

M. Saadat Noury


شرحی که در مورد تاریخ کله پاچه آورده اید طنز آمیز بنظر می رسد. شاید بهتر است ازخود ایشان پرسش شود!


M. Saadat Noury

ارسطوی گرامی و ارجمند

M. Saadat Noury


بسیار دلنشین فرمودید. در مورد آمار احمد آقای کله پز، البته باید منتظر شد و دید!


All-Iranians

Is this true?

by All-Iranians on

"کمی‌ از تاریخ کله پاچه را می‌توان در "کتاب الطبیخ"
به قلم ابن سیار الورّاق یافت (قرن دهم میلادی). متأسفانه کتاب آشپزی
نوشته شده به دستور انوشیروان که در چند رساله قدیمی‌ به آن اشاره میشود از
دست رفته. ولی‌ یحیی برمکی (قرن ۸-۹ میلادی)، وزیر ایرانی‌ هارون الرشید هم یک
کتاب آشپزی سفارش داد که الورّاق به عنوان منبع از آن استفاده می‌کند. در
"کتاب الطبیخ" دو روش تهیه کله پاچه ایرانی‌ موجود است."

Comment section //iranian.com/main/blog/ari-siletz-49


All-Iranians

کله‌پاچه‌های صادراتی

All-Iranians


کله‌پاچه‌های صادراتی هم داستانی دارد. محسن می‌گوید یک مشتری دارد که پدرزن غرب‌نشینش حسابی کله‌پاچه دوست دارد و آنجا دستش به جایی نمی‌رسد. هر از چندگاهی او یک دست کامل برای آقا داماد فریز می‌کند، او هم آن را هوایی روانه اروپا می‌کند.

//hakimemehr.ir/news/show_detail.asp?id=908


Ari Siletz

بانوان زبان را ترجیح میدهند و آقایان پاچه و بنا گوش را.

Ari Siletz


به قول احمد آقا، مدیر یک کله پزی در تهران.

جناب دکتر سعادت نوری، سپاس. خوانندگان اگر نظر دهند، شاید محفل شما آمار احمد آقا را تایید و یا ردّ کند.

 


Red Wine

...

by Red Wine on

سلام و درودِ فراوان به خدمتِ استاد نوریِ عزیز الاعظم.

مگر اینکه حال و احوال را در مقامِ کباب خوری و کله پزی جویا شویم...
بسیار خوشحالیم و یزدان را کرور شکر که شما را دوباره زیارت می‌کنیم.

در کلبهٔ حقیرِ ما نقل میشد که بردگانِ قفقازی و بیشتر گرجیان بودند
که در سرزمینِ سبزِ ما این شیوه کله پزی و کله خوری را باب کردند و این
سبک غذا بیشتر هوسانه است و تا واجب الیوم.به یاد داریم که هر گاه بزرگانِ
فامیل می‌‌خواستند کله و سپس پاچه (پاچه دیرتر آمد !) خورند،از سرِ
بازارِ تجریش،یک روز قبل به ا سید مرتضی‌ خان میسپردند و ایشان (بزرگ هیبت
و کویر زاده) بساطِ کله پاچه را در عمارت عیان میکرد و انعام فراوان !
یادش به خیر که از دیر باز بنا گوش خوردن را با اندکی‌ ترشیِ ۷ ساله دوست
داشتیم و حال سالیانِ سال است که لب به این لذیذات نزده ایم.

آخر هفته خوبی‌ را برایتان آرزومندیم و دعایِ خیر برایِ شما .

ارادتمند . .

شراب قرمز .