راه دور و درازی در پیش داریم

با یادی از هدایت و شاملو: در موزه ی کنتس دو سگور


Share/Save/Bookmark

راه دور و درازی در پیش داریم
by Mahasti Shahrokhi
10-Oct-2008
 

سوفی راستوپچین که بعدها به نام کنتس دو سگور مشهور شد متولد مغوستان در روسیه تزاری است. پدرش، ژنرال راستوپچین، از مقام های مهم دولتی چون ژنرال و وزیر امور خارجه و بالاخره حاکم مسکو در دوران کشورگشایی ناپلئون بود. حریق بزرگ مسکو که در دوران حاکمیت پدرش در مسکو و توسط ارتش بزرگ ناپلئون انجام گرفت بر سوفی تأثیر عمیقی گذاشت که بعدها این "حریق بزرگ مسکو" بارها و بارها در آثارش منعکس شد.

در سال 1814، پانزده ساله بود که همراه خانواده اش، روسیه را ترک کرد و پای به عالم تبعید گذاشت و در مجموع سه سالی را در ورشو (لهستان) و آلمان و ایتالیا سپری کرد تا سرانجام برای همیشه در فرانسه مستقر شد.

سوفی مثل بسیاری از دختران، که به خاطر نداشتن مهر و محبت از سوی والدین مجبور به ازدواج می شوند تا از شر خانواده ی خود خلاص شوند، (چون رابطه ی خوبی با مادرش نداشت) در 14 ژوییه 1819 با کنت اوژن دو سگور ازدواج کرد و برای او هشت فرزند به دنیا آورد. کنتس دو سگور نوشتن و انتشار کتابهایش را در سن پنجاه و هشت سالگی آغاز کرد. او هفتاد و پنج سال زیست و در دوران پانزده سال نویسندگی پیگیر خود، آثار بسیاری خلق کرد و پرفروش ترین و محبوب ترین داستانهای کودکان آفرید.

اولین کتابش "سلامتی کودکان" را که کتابی است برای مادران، برای روش یادگیری کمک های اولیه و پیشگیری از بیماری های کودکان و بالاخره مراقبت از اطفال، به هزینه مولف منتشر کرد ولی از آن پس، همیشه ناشرش انتشارات "هاشت" بود که کتابهای او را طراحی شده و با طرح های مصور در "کلسیون رز" و یا در قطع جیبی منتشر می کرد و سوفی مدام مواظب بود که چیزی از کلمات و یا عباراتش را تغییر ندهند و دستکاری نکنند.

معروف ترین کتاب های کنتس دو سگور: بدبختی های سوفی، خاطرات یک خر (اعتمادالسلطنه از "خاطرات یک خر"، اقتباسی ایرانی به عمل آورد و آن کتاب را با عنوان "خرنامه" منتشر کرد)، دخترکان نمونه، مهمانخانه ی فرشته ی نگهبان، ژنرال دوراکین، نابغه ی بد، فرانسوای گوژپشت، ژان غرغرو و ژان خنده رو، تعطیلات و ... را نام برد. بسیاری از کتابهای کنتس دو سگور را می توانید به فرانسه از اینجا داونلود کنید.

***

کنتس دو سگور، علیرغم اصل روسی و مغولی خود، یکی از نویسندگان محبوب فرانسه شناخته می شود و جزو زنان مشهور نرماندی است. کنت دو سگور، شوهر سوفی، علیرغم عنوان اشرافی خود، ثروتمند نبود و سرانجام با پولی که پدر سوفی، ژنرال راستوپچین به دخترش داده بود و مبلغی معادل صدهزار فرانک قدیم بود، آنها قصری در نرماندی واقع در شمال فرانسه خریدند و ساکن قصر شدند. قصر هنوز در نرماندی است ولی در حال حاضر، مکانی است برای آموزش کودکان و از این جهت نمی شود اجازه ی بازدید از محل را گرفت ولی برای کنتس دو سه گور در نزدیکی کلیسای شهر اوب Aube موزه ای ساخته اند و کتابها و دست نویس ها و اشیاء به جای مانده از او، و عکس های خانوادگی و یا نقاشی هایی از افراد خانواده را در آن موزه جمع آوری کرده اند.
موزه از دو طبقه تشکیل شده است. دو اتاق پایین و سه اتاق در بالا و فقط یک کارمند دارد که هم بلیط می فروشد و هم کارت پستال و هم کاتالوگ و در ضمن با خوشرویی و صبوری به پرسش های مختلف بازدیدکنندگان پاسخ می دهد.

در ابتدای ورود به موزه، داستان زندگی کنتس دو سگور از ابتدا و از تولدش در روسیه که پیشاپیش ضبط شده است به همراه تکه های ضبط شده ای از داستانهایش را در طبقه پایین می شنویم . توی ویترین سماور کوچکی است و یک شال روسی و مجموعه ای از عروسکهای روسی و تصاویری بر دیوار برای آشنا کردن بازدید کنندگان با زندگی روستائیان و مردم روسیه. از پله ها بالا می رویم و در طبقه دوم، زندگی سوفی یا کنتس دو سگور را در عین تماشای عکس ها و قلم ها و دست نویس ها و کلکسیون کتابهایش در ویترین های دور تا دور اتاق می بینیم. دیدن این اشیاء تجسمی از دوران و شیوه ی زندگی نویسنده ای در قرن نوزدهم به ما می دهد که بسیار ملموس است و به شناختن ما از نویسنده و زندگی و دورانش کمک می کند و هم چنین وجود چنین موزه هایی از زاویه ی دید، انسان شناسی و مردم شناسی بسیار مفید است.

وقتی فکرش را می کنم که در میان ایرانیان بلوغ فکری عوام به آن مرحله نرسیده که برای نویسنده کتابهای کودکان ارج و احترامی بزرگسال قائل باشند و گمان می برند که نوشتن کتاب کودک کار کسانی با سواد اندک و دبستانی است و این نویسندگان جایگاهی پایین تر و فرودست تری، نسبت به نویسندگان دیگر دارند دلم می گیرد.
در ایران هیچ چیز سر جای خودش نیست و ما برای رسیدن به بلوغ اندیشه چه راه دور و درازی در پیش داریم....!

راستش وقتی فکرش را می کنم بین ایرانیان، کسانی که حتی توان نوشتن یک صفحه بدون غلط را ندارند با چه تحقیری از نویسندگان پرفروش و محبوب مردم، نویسندگانی مانند محمد حجازی یا ر. اعتمادی و فتانه سید جوادی و فهیمه رحیمی حرف می زنند در حالی که خودشان از فرط تنبلی، حتی عرضه پاکنویس کردن یک کتاب این نویسندگان را ندارند، وقتی می بینم کسی که از همان جمله ی اولش غلط املایی و دستوری دارد و بلد نیست قلم به دست بگیرد تا لاف های غربت خود را به روی کاغذ بیاورد و برای هر کاری با انواع شگردها و حقه ها مدام از این و آن کمک می خواهد با چه حس نفرت و تحقیری نسبت به انواع ادبیات و تولیدات نویسندگان و هنرمندان محبوب دوران خود که حافظه ی جامعه را تشکیل می دهند حرف می زند، از کوته فکری ایرانیان چه در خارج از کشور و چه در داخل کشور شرمنده می شوم و یک بار دیگر به برداشت فروغ فرخ زاد از جامعه ی ایرانیان و جامعه ی ادبی زمان خویش، پی می برم و براستی که "در سرزمین قدکوتاهان، معیارهای سنجش، همیشه بر مدار صفر سفر کرده اند" و همه چیز در جهت متوقف کردن و توقیف هر نوع حرکت و اندیشه ی متفاوتی گام برمی دارد و هر چه با جمع همنوا نباشد پس رسواست؟ و همه برای بازگشت به سوی صفر و زیر صفر است... راستی چرا توقف کنیم؟

وقتی اینها را می بینم و فکرش را می کنم که در قرن بیست و یکم، صادق هدایت هنوز موزه ندارد و خانه اش در تهران دارد خراب می شود و یا وسایل شخصی احمد شاملو با چه تحقیر و فضاحتی توسط پسرش برای دومین بار به مزایده گذاشته شد، چیزی تلخ قلبم را می فشارد.
در ضمن بر این گمانم که دیگر، توقف به هیچ وجه جایز نیست. ما بایست بنویسم و بنویسیم تا شاید روزی چیزی عوض شود.
راستی اگر گذارتان به نرماندی و شهر اوب افتاد، لطفاً به کنتس دو سگور هم سری بزنید.


Share/Save/Bookmark

Recently by Mahasti ShahrokhiCommentsDate
رود خانه ای از شعر
3
Sep 10, 2012
محبوب و مردمی
4
Jul 31, 2012
در غیبت آن غول زیبا
63
Jul 23, 2012
more from Mahasti Shahrokhi
 
default

ادیباکوس کیه؟ ادیباکوس اسم آدمه؟

نازنین (not verified)


این پیام بالا خیلی عجیبه! کسی به اسم ادیباکوس برای مقاله ای که نخوانده ولی براش کامنت عصبانی و شعاری نوشته!
نه مطلب رو در مورد کنتس خونده؟ و نه حرفای خانم شاهرخی رو در مورد هدایت و شاملو خوونده؟ اومده با شلاق براش شلتاق کرده!
چطور ممکنه کسی که مطلبی رو تا ته نخوونده بیاد و از نویسنده اش حساب بکشه؟
لطفن به من بگین این ادیباکوس کیه؟ ادیبه؟ یا ....؟


default

We need alls the writters

by Fqrideh az Spania (not verified) on

Salam Mrs Shahrokhi, I like your writting
shoma wosat-e nazar darid va emrouzi hastid vaadbiyat-e Iran va Jahan ra mishenssid va moarefi mikonid
Evolution ba bi6sawadi va por6modeaa6ie beh dast nemiayad
Evolution dar fahang ast vafarhang6sazi yani kari keh shoma mikonid
thanks for alls


Abarmard

Memories

by Abarmard on

You said R.Etemadi. It brought a lot of memories back to me.

They are not "Works", although entertaining. I was in junior high when I read them, with passion :)

I agree, we do need to take care our cultural works. Thanks for this piece


default

Literary Evaluation is Necessary!

by Adibacus (not verified) on

"...کسانی که حتی توان نوشتن یک صفحه بدون غلط را ندارند با چه تحقیری از نویسندگان پرفروش و محبوب مردم، نویسندگانی مانند محمد حجازی یا ر. اعتمادی و فتانه سید جوادی و فهیمه رحیمی..."
ببینید مادموازل عزیز، این نویسندگانی که در نقل قول بالا از آنها نام بردید عامه نویس هستند آنهم به معنای منفی کلمه، یعنی اینها بر خلاف نویسندگان طراز اول ایران نظیر هدایت، گلشیری، چوبک، دانشور، پیرزاد و ... از دانش، خلاقیت و مهارت ادبی اندکی برخوردارند. همین کم بهرگی آنها از تکنیکهای مدرن یا حتی کلاسیک نویسندگی سطح کار آنها را عوامانه نگه داشته و خوانندهٴ متوسط ایرانی را تنها سرگرم می کند بدون اینکه موجب رشد و ارتقای بینش فکری و درک ادبیاتی او شود.
انتقاد های خوبی از این دست نویسندگان توسط افراد سرشناس و آشنا به نقد ادبی در ایران و یا خارج از کشور شده است، من علت عصبانیت شما را درک نمی کنم و نمی دانم منظور شما از کسانی که حتی توان نوشتن ندارند کیست...

همانطور که ادبیات طراز اول ایران مورد نقد و بررسی و ستایش قرار می گیرد، لازم است تا ادبیات غیر ماهرانهٴ عوام پسندانه نیز مورد نقد و نکوهش منصفانه قرار گیرد.


default

The intellectual poverty

by sad (not verified) on

The intellectual poverty among Iranian thinkers is on display every day on this site and it is indeed gut wrenching and tragic.