فارسی

توهم

"گل شبدر چه کم از لالهء قرمز دارد؟"
تو اینرا می خوانی
تو اینرا می دانی
و باز هم در دست
چاقوی تیز قضاوت داری!
تو اگر پیش آید
گل شبدر را به لالهء قرمز می فروشی روزی >>>

يقين به آزادی عين آزادی است!

انتقاد از آمريکا فقط کار کسی می تواند باشد که نخست بپذيرد که سيستمی بهتر از سيستم اجتماعی زنده و کارآيند در آمريکا هنوز در هيچ کجای تاريخ و جغرافيا بوجود نيامده است. انتقاد چنين کسی به آمريکا البته که قابل شنودن و فکر کردن و پذيرفتن است. اما اگر کسی فکر می کند که، مثلاً، سيستم مسلط بر شوروی و اروپای شرقی سابق بهتر، انسانی تر، قانونمند تر و سالم تر از سيستم حاکم بر آمريکا است، يا کوبا را ـ بعنوان مدل و آلترناتيو ـ بر امريکا ترجيح دهد و يا در جستجوی آن باشد که در دل احکام اسلامی پيچ و مهره های ساختن اجتماعی بهتر از آمريکا را بيرون کشد، به گمان من دچار خيال و ماليخوليا شده و بايد خود را به روانپزشک نشان دهد. باور کنيد که قصد من دفاع از آمريکا نيست، که آمريکا به دفاع من نياز ندارد. من اين نکته ها را از آن بابت مطرح می کنم که می بينم اکنون نيز جريانی قوی، که از سنت های گذشتۀ چپ و ملی و اسلامی آب می خورد، در کار آمده است تا ذهن نسلی ديگر از جوانان ايران را مشوب و خراب کند.>>>

«آه، ای روشنی...»

آه، ای روشنی

مگر چه می شد

اگر که می آمدی

تا بر سینه ریز سادگی،

معنای خورشید را

سریر سرودی سازی؟ >>>

آخرین روزها

روز یازدهم فروردین ماه سال 1361 (31 مارس 1982) با سبیل تراشیده و ریش نتراشیده، با چهره ای خسته و درهم "پای آبله و خسته، غریبه و دلمرده، با ترس كبود، راه گم كرده، متحیر و عاجز، خسته و ناتوان، آشنا به هویت خویش، ولی درمانده، اشكی به یك چشم و خونی به چشم دیگر، در حالی كه نمیداند به كجا خواهد رسید؟ به زمهریر هاویه؟ یا به كنار حوض كوثر؟" با كیف دستی كوچكی از فرودگاه "شارل دوگل" بیرون آمد. در اتوبوسی كه از فرودگاه به شهر میرفت، نگران و پریشان، در ردیف آخر نشسته بود. برای دوستانش از ایران تعریف میكند و از تیرباران بیرحمانه، دوست نزدیكش سعید سلطانپور حرف میزند و از اینكه پس از آن مجبور شده به زندگی مخفی پناه ببرد و بالاخره از آپارتمان كوچك و دخمه مانندی كه در تهران داشته است حرف میزند اما لبهایش میلرزند. >>>

آزادي وجدان: پايه مردم سالاري

وقتي كه شيرين عبادي پشت ميكرفون مي‌آيد همه برمي‌خيزيم و برايش كف مي‌زنيم. او ديگر به خودش تعلق ندارد. نماينده‌ي ملت است. اعطاي جايزه صلح نوبل به يك ايراني به ملت ما فرصتي تاريخي داده است تا عليرغم حكومتي سركوبگر و ويرانگر به جهانيان نشان دهد كه جنبش آزاديخواهانه‌ي مردم ايران درون و برون مرز، طرفدار زن، صلح و مردم سالاري است. البته تا آن روز برخي از سخن ها و مصاحبه هاي شيرين عبادي را شنيده بودم و از برخي از مواضع او انتقاد داشتم. ولي اكنون مي‌خواهم خودم سخنان او را بشنوم و از نزديك حضور او را حس كنم. وقتي از قتل مختاري، پوينده و فروهرها حرف مي‌زند و از تبعيض نسبت به زن در ايران سخن مي‌گويد شاد مي‌شوم و پس از شنيدن نام ناصر زرافشان از دهان او شروع به كف زدن مي‌كنم. ولي متاسفانه شيرين عبادي در افشاي ماهيت ضددموكراتيك رژيم از حد آوردن چند‌ نمونه فوق فراتر نمي‌رود و بخش عمده‌ي صحبت خود را به تجاوز آمريكا به عراق اختصاص مي‌دهد كه در جاي خود خوب است ولي مي‌توانست آن را از تريبون مجلس در تهران نيز ايراد‌ كند>>>

سمپاشی هدفمند

در این فیلم ساختگی، مشخصاً نگاهی یکطرفه و منفی به موسیقی رپ و راک ایران و حتی نوع لباس پوشیدن و مدل موی جوانان شده است. نگاهی هدفمند با چیدمان تصاویر و گفتگوهای یکسو با روانشناسان و کارشناسان انتخابی و نظر پرسی های بی پایه واساس از جوانانی که ناآگاه از گزینه های خود هستند. در فیلم «شوک» بی آنکه از دیدگاه های سازندگان این نوع موسیقی ها و آگاهان از این نوع گرایش های اجتماعی پرس و جو شود نتیجه گیری نامنصفانه ای از نوع زندگی و سلیقه های متجددانۀ جوانان گرفته شده است. از اینرو بد نیست به گونه ای حتی با نوشتاری کوتاه این موج موسیقی متفاوت نسل معاصرمان را مستند کرده و به سازندگان و مخاطبین فیلم «شوک» دیدگاههای دیگری را نیز نشان دهیم. از آنجائی که در این فیلم تلاش بر انحراف افکار عمومی و ارتباط این جوانان و موسیقی مورد علاقه آنان به شیطانپرستی و مواد مخدر بوده و همچنین بیشترین حمله بطرف موسیقی و موسیقی پردازان رپ فارسی شده، بد نیست ما نیز بیشتر بر روی این نوع موسیقی تمرکز کنیم و بطور خیلی خلاصه به آن بپردازیم. به امید آنکه آموزنده و روشنگرانه باشد. >>>

آمريكا

آمريكا،
اى گسترده پهندشت قدرت و مكنت جهان
وى بيشه سبز سبزينه دلار،
اى كه جنگل شيشه و پولاد افراشته اى
وز اوج بلند آن
سينه سپهر خراشيده اى.
اى كه  آبى آسمان و سپيدى ستاره را
با رنگ سرخ خون آميخته اى، >>>

اصلاحات، مصلحت، ضرورت

مدت هاست که چون به عالم سياست ايران می نگرم می بينم اکثريت بزرگی از نيروهای متفکر سياسی ما خود را «اصلاح طلب» می دانند ـ به اين معنی که از «انقلاب» برای ايجاد تغييرات اجتماعی در ايران می پرهيزند و در جستجوی راه حل هائی هستند که «مدنی» (هم خانواده با «تمدن») خوانده می شوند. اما دقيق تر که می نگرم می بينم که شايد در جمع کثير اصلاح طلبان ايرانی اختلاف های ناظر بر ديدگاه و هدف بيش از آنی است که بتوان بی ذکر کردن نام گروه مورد نظر خود دربارهء اصلاح طلبی آن گروه سخنی گفت. در نتيجه اين پرسش سمج رهايم نمی کند که: «چگونه می توان طيف گستردۀ اصلاح طلبان را از لحاظ ديدگاه و هدف تقسيم بندی و اجزاء حاصل از آن را نام گذاری و تعريف کرد؟» يا، براستی، «اصلاح طلبان ايرانی چند گونه "هدف" را تعقيب نموده و می خواهند سيستم حاکم بر ايران را برای رسيدن به کدام مقصدی "اصلاح" کنند؟»>>>

هراس

گاهی اوقات
قطره های شک
می بارند بر زمین باورم
و گیاهان امیدم آفت می زنند
فکر می کنم
چه فایده داشت
اینهمه وجین کردن دل؟ >>>

دیوان پلید

بشنو از من تو این سخنان تنگ               که شد تنگ بر ما این سرای دِرَنگ

بعد ازآن حملهء پُر نهیب عرب                  کُل ایران تهی شد از اهورا و شد پُر ز رَب

همی گشت بر ما سالیانی دراز             بشد از رنج و سختی جهان پُر نیاز  

>>>

حساب "سرانگشتی"

با این حساب، از هر هفت نفر در دنیا، شش نفرشان جزو "هیات ابناء" و "جماعت فواحش" اند! یعنی چیزی حدود سه میلیارد ابنه ای و در همین حدود هم فاحشه روی زمین پلاس اند! چه گلستانی! تازه این به شرطی ست که تمامی یک میلیارد مسلمان روی زمین با بسم الله "دخول" کرده باشند! که این هم خودش اگر و مگر دارد ... خب، سوال است دیگر! مثلن خود بنده از کجا بدانم حضرت ابوی رحم الله علیه، با بسم الله "دخول" کرده؟ و در اولین قدم افتادن میان خشت، شیطان ولد الزنا انگشتی به حقیر نرسانده؟ کون که کنتر و کیلومتر شمار ندارد تا شماره بیاندازد، بله؟ اگرچه ما ناموسمان را دست نخورده و "آکبند" از آن جزیره بیرون کشیدیم و در غربت هم سال ها مثل شیر از بکارت خودمان دفاع کردیم. ولی همین چارسال پیارسالا دکترمان حدس زد که مشکل "پروستات" داریم و ما را فرستاد سراغ متخصص.>>>

کرامات مردمسالاری

روز های آخر قبل از انتخابات را در بدر بودم. از شهرم، شیکاگو به شهر شررویل رفته بودم تا دربدر، خانه به خانه و کو به کو برای ریاست جمهوری بارک حسین اوباما فعالیت کنم. تنها نبودم. بیست و پنج هزار داوطلب از ایالات همسایه به ایندیانا آمده بودند که این ایالت را بعد از چهل و چهار سال از سرخ ِ جمهوریخواه به آبی ِ دموکرات تبدیل کنند. زن و مرد، پیرو جوان، سیاه و زرد و سفید، مسلمان و یهودی و مسیحی، همه برای یک هدف می کوشیدند: غلبه ادبیات امید اصلاحطلبان بر آیه های یأس محاصره اندیشی و بنیاد گرائی و نژادپرستی. همراهان من در در این چند روز نمادی بودند از ائتلافی که اوباما را به کاخ سفید فرستاد. البته اکثریت با سفید پوستان بود. یک روز با مادر بزرگی که شغلش نامه رسانی بود کار میکردم. همه آدرسها را بخوبی میدانست و اتوموبیل زهوار دررفته اش با برچسبهای لیبرال و دموکرات چندین انتخابات گذشته فرش شده بود. لیسانس علوم سیاسی داشت و از مسائل روز جهان آگاه بود. روزی دیگر با یک ویزیتور میانسال کتابهای دانشگاهی همراه بودم که تصادفاً او را از سالها قبل میشناختم. >>>

برای درخت ها

يادم می آيد در روزهای اول انقلاب، وقتی در نشريه ی اطلاعات هفتگی خبری ديدم مبنی بر اين که انقلابيون اسلامی اسب شاهزاده فرحناز را کشته اند؛ و در انتهای خبر هم خواندم که: «اين اسب نانجيب سال ها به فرزند شاه خائن سواری می داده است»، من هم، مثل همين کارشناسان، شوکه شده بودم. باور نمی کردم که اسب بی گناه و بدبختی را به «اتهام» سواری دادن به شخص يا اشخاصی اعدام کنند. فکر می کردم اين هم از آن جوک های بی مزه ای است که در نشريات آن روزگار منتشر می شد. اما، چندی بعد، وقتی خانم مری قره گزلو، زنی آمريکايي و عاشق ايران که تشکيلاتی برای پرورش اسب داشت، برايم گفت که چون برخی از اسب های خانواده ی سلطنتی در اصطبل های او پرورش ديده بودند، عده ای از انقلابيون به اصطبل ها و اسب های او حمله کرده و خودش را هم مدتی زندانی کرده اند، و مدتی بعد هم وقتی ديدم که حجت الاسلام خلخالی با بولدوزر به سراغ تخت جمشيد رفته تا «آثار طاغوتيان» را با خاک يکسان کند، تازه فهميدم که ما با چه موجوداتی روبرو هستيم.>>>

تمام شب

تمام شب
در جستجوي ات بودم
تمام شب،
تا شايد فضايی
برای امکان ِ حادثه ای
هرچند "کوچک"
بسازيم.  >>>

پيوند مهلک فقه و فسا د

نخستين وضعيت را می توان در گرايش های بيمارگونه و غيرعادی مردمان به عوالم به اصطلاح «معنوی» و «روحانی» متجلی ديد که بکلی با روابط عادی فرد مؤمن با آفريننده ای که به آن باور آورده تفاوت دارد. در اين ساحت بيماری زده، شخص مؤمن به سوی افراط در خرافه کشيده می شود و فقيه نيز چاره ای ندارد که ـ اگر بخواهد در ميدان بماند ـ به نيازهای او پاسخی مناسب دهد. امروزه، با همۀ انکارهای ظاهری که از جانب فقهای اصلی مطرح می شود، نمی توان دست داشتن آنان را در مورد مقولاتی همچون چاه جمکران، مطرح شدن ظهور قريب الوقوع امام زمان، چله نشينی های زايندهء اختلالات روانی، تأکيد بر کرامات و معجزات روزمره در رسانه های گروهی و آثار باصطلاح هنری، تبديل فقها به صاحبان کرامتی معادل پيامبران و امامان، گسترش فالگيری و نذر و نياز و سفره انداختن ها و زيارت رفتن ها، ناديده گرفت. در همۀ اين مقولات، فقيه (در صورت های مختلف آخوند و روضه خوان گرفته تا خود ولی فقيه که از دستارش و آب دهانش معجزه و شفا می گيرند) نقش مرکزی را بازی می کند و خود منشاء رشد سرطانی ناشی از تسلط نهادی کارکرد از دست داده و در حال فاسد شدن بشمار می رود.>>>