فارسی

نوعی تحقیر ملی

فردای دستگیری آيمی گودمن و زنان چپ فمینیست در آمریکا، ما در فرانسه به علت توفان، نه تلفن داریم و نه اینترنت، سر کار هستم و هنگام تنفس، به سالن استراحت کارمندان می روم و در حالی که سیبی گاز می زنم در سکوت به ایرن نگاه می کنم که مثل همیشه دارد روزنامه لوموند را از اول تا آخر می خواند. ازش می پرسم: "خبرای جالب داری برامون؟" و ایرن داستان "آنا گلدی" را به طور خلاصه برایمان تعریف می کند. سرگذشت آنا گلدی، ساحره ای سرانجام محبوب را در روزنامه لوموند ببینید. آنا گلدی، زنی که روزی به جرم جادوگری محکوم شد و سرش را با گیوتین از تنش جدا کردند حالا پس از دویست و بیست و شش سال پارلمان سوئیس به بیگناهی او رأی می دهد!>>>

نه سيخ بسوزد، نه کباب

چگونه می توانيم تلاش نوانديشان مذهبی و اصلاح طلبان سياسی مسلمان را برای طرد و رد فکر سکولاريسم و مبارزه در برابر فکر جدائی مذهب از حکومت توجيه کنيم؟ يعنی، اگر تنها بر منطق صرف تکيه کنيم، بنظر بديهی می آيد که انتظار داشته باشيم مهمترين اصلاح طلبان و نوانديشان را ـ که خواستار آزادی عمل و فکر و تبليغ انديشه های خود هستند ـ در صفوف اول مبارزه برای استقرار سکولاريسم ببينيم. اما چرا چنين نيست؟ چرا آقای عبدالکريم سروش مقاله ها و سخنرانی های متعددش را به ضديت با سکولاريسم اختصاص می دهد؟ چرا وقتی می خواهد سقوط دينداران را به ورطهء دنيا پرستی خاطرنشان کند آنان را دچار سکولاريسم می بيند؟ چرا سکولاريسم را برای جوامع پلوراليستی تجويز می کند اما جامعهء خودمان را جامعه ای ـ در اکثريت عددی اش ـ تک ساحتی می بيند که نيازی به سکولاريسم ندارد؟>>>

تفسیر ملوکانه از "آزادی"

" "ان- در" دیدار سلطان صاحبقران از امپراطوری پروس: آمدیم پایین توی اطاق نشستیم. امپراطور هم بعد آمد پایین می نشستیم، بر می خاستیم، حرف می زدیم، صاحب منصب ها همه راه می رفتند، می نشستند، آزادی بود، یکی ایستاده بود کونش را به امپراطور کرده سیگار می کشید، یکی نشسته بود و کونش به امپراطور سیگار می کشید. یکی کونش را به ما کرده بود. هر کدام یک حالت آزادی داشتند..." (روزنامه ی خاطرات ناصرالدین شاه در سفر سوم فرنگ، ص 220) >>>

پیوک

آن سال ها چنین بود که می توانستی پس از اتمام سال چهارم پزشکی، دانشگاه را رها کنی و برای سه سال خدمت با عنوان پزشکیار بروی به دهات دور افتاده و اغلب بد آب و هوا و پس از آن مجددن برگردی دانشگاه و تحصیل را از سال پنجم ادامه بدهی. اگر تعهد چنین خدمتی را می دادی در عوض با گذراندن امتحانی خاص " و نه کنکور " به دانشگاه می رفتی و پس از بازگشت و اتمام بقیه دوره و گذراندن " تِز " و دریافت پایان نامه دکترا، دیگر نیازی به گذراندن چند سال خارج از مرکز نداشتی. "اصلان" با سپردن چنین تعهدی سه سال خدمت بهیاریش را در ده دور افتاده و سرتا پا محروم از همه چیز و در حقیقت فراموش شده " دارَک " از دهات بندر عباس گذراند. از بچگی رفیق بودیم من و او و " کاظم "، در حقیقت سه تفنگ داری بودیم که حتا یک فشنگ هم نداشتیم>>>

آنکس که نداند و نداند که نداند

آنکس که بداند و بداند که بداند
اسب خرد از گنبد گردون بجهاند
آنکس که بداند و نداند که بداند
بیدارش نمایید که بس خفته نماند
آنکس که نداند و بداند که نداند
لنگان خرک خویش به منزل برساند >>>

پسران همه ملت ایران

بیاد میاورم آرش و کامیار را زمانیکه آنان هنوز به مدرسه نرفته بودند. در حیاط خانه بازی می کردند، صدای خنده آرش و چهره پرسشگر کامیاررا هنوز بیاد دارم . آنان راپس ازسالها وقتی در لندن دیدم هنوز هم همان صفا و صمیمیت را درچهره هایشان میدیدم. انسانهایی فداکارو مسئول، دلم میخواست هر کاری از دستم بر می آید برایشان انجام دهم. عاشق شغل و کارهای تحقیقی خود بودند، برای آنیده شان برنامه های وسیع در زمینه آموزش و کنترل ایدز در ایران و کشورهای فارس زبان دیگر داشتند. آیا نهایت سنگدلی نیست به چنین انسانهایی تهمت براندازی و اقدام علیه امنیت ملی زد؟ آیا دستگیری آنان اقدامی علیه تمامی انسانهایی که مبتلا به ویروس اچ. ای. وی هستند نیست؟ آیا توهین به تمامی والدینی نیست که این چنین فرزندان انساندوست و فداکاری را تربیت می کنند؟ آیا توهین به تمامی سازمانهای بین المللی که خواستار آزادی این دو برادر شده اند نیست؟ >>>

پینوکیو در نیویورک

پیش بینی می کنم احمدی نژاد پس از بازگشت به وطن نیازمند جراحی دماغ بشود، بعید می ‏دانم یک رئیس جمهور در طول تاریخ در عرض یک روز این همه دروغ گفته باشد. محمود ‏احمدی نژاد در مصاحبه با چند رسانه مهم گروهی آمریکا شرکت کرد و با توجه به اینکه ‏مطمئن بود کسی دوروبرش نیست، هر چه دلش می خواست گفت... احمدی نژاد در مصاحبه هایش اعلام کرد در ایران ‏زندانی سیاسی وجود ندارد، استادان دانشگاه تحت فشار نیستند، در ایران آزادی مطلق وجود ‏دارد، 98 درصد مردم از دولت حمایت می کنند، قانون مخالف همجنسگرایی هفتاد سال قبل ‏تصویب شده، در ایران کسی فقیر نیست ومن نماینده دانشگاهیان بودم و در انتخابات پیروز ‏شدم. حالا چکار کنیم؟ به نظر شما اگر کسی تصمیم بگیرد رسما دروغ بگوید چه راهی برای ‏نشان دادن دروغ هایش وجود دارد؟ و اگر ثابت شد دروغ می گوید با او چه می شود کرد؟ ‏ >>>

سه کلوز آپ از "شکیبا چون خسرو!"

خسروی خسروان، من و تو، با کمی پس و پیش، جز این که از یک دانشکده عبور کرده باشیم هیچ پیوندی نداریم. پس دانشکده بود و تئاتر بود و دانشکده هنرهای زیبا بود و صادق هدایت روزی در آنجا کار کرده بود و شما بعدها به دانشکده پای گذاشته بودید و دپارتمان تئاتر بود و رئیس دپارتمان در آن سالها بهرام بیضایی بود... خاطره اولم برمی گردد به دیداری در پیش و یا در آنتراکت و یا در پایان اجرایی از برشت در یک حیاط یک مدرسه. تابستان پنجاه و هفت بود. من تازه از اولین سفرم به اروپا برگشته بودم و موهایم را کوتاه کرده بودم و پیراهن مردانه و آبی بلند پدرم را با شلوار جین پوشیده بودم. آن شب در حیاط آن مدرسه، چندتایی از بچه های دانشکده هم بودند و تانیا (همسر سابق ات) هم بود و تو هم بودی. با هم سلام و علیک کردیم و تو از من تشکر کردی و من هاج و واج ماندم که چرا؟ >>>

آیا سارا پیلین یک فمینیست است؟

پس از انتخاب سارا پیلین به عنوان معاون رییس جمهوری از سوی جمهوری خواهان، گفت و گو های زیادی درباره این انتخاب مطرح شد. یکی از این بحث ها مساله ای بود که توسط برخی رسانه ها مطرح شد مبنی بر این که سارا پیلین یک فمینیست است (همان رسانه هایی که در حالت عادی به هیچ عنوان اسمی از فمینیسم نمی آوردند). در زمانی که حتی وجود یک سقف شیشه ای (نامرئی) برای کسب سمت های مهم توسط زنان از طرف محافظه کاران آمریکایی انکار می شد در عرض یک شبانه روز همان افراد به طرفداران سر سخت شکستن این سقف تبدیل شدند و شروع به صحبت از این کردند که خانم پیلین این سقف را خواهد شکست. این بحث باعث شد که فعالان حقوق زنان و فمینیست های معتبر از نسل های مختلف دست به قلم ببرند تا این آب گل آلود را کمی صاف تر کنند و با شفافیت به این سوال بپردازند که آیا سارا پیلین یک فمینیست است؟ >>>

مرگ‌زدگي

در آن شب تاريخي كه سعدي با دوستش در باغ دلگشا به‌سر مي‌برند تغييري روحي در سعدي حادث مي‌شود. او با خود مي‌انديشد حال كه مرگ نزديك شده بهتر است كه به‌جاي گزيدن عزلت و عبادت انفرادي، از نيروي آفرينندگي خود استفاده كرده و چون خداي باغدار، گلستاني بيافريند كه گلهاي آن جاوداني باشد و پس از مرگش باقي ماند. پس روز بعد وقتي كه با دوستش از باغ برمي‌گردند سعدي از او مي‌خواهد كه دامن پر از گلي را كه با خود آورده به‌ زمين افكند چرا كه او برايش كتاب «گلستان»‌ي خواهد آفريد كه گلهاي آن پژمردني نباشند: «گل همين پنج روز و شش باشد ـ وين گلستان هميشه خوش باشد» سعدي در همان روز دو پاره از كتاب «گلستان» را مي‌نويسد و تا پيش از پايان فصل بهار تمام آن را به‌ پايان مي‌رساند. جالب اينجاست كه او كتاب خود را چون باغ بهشت به هشت باب تقسيم مي‌كند، زيرا او از يك طرف ميان بهشت آرماني و بهشت ادبي خود و از سوي ديگر ميان خالق طبيعت و ناظم كتاب «گلستان» پيوندي مي‌بيند. >>>

ما سکولار هستيم

پذيرش سکولاريسم موجب می شود که ـ چه يک شخص و چه يک گروه يا حزب سياسی ـ بر چهارچوبی تکيه زند که از ايجابات سکولاريسم ساخته شده باشد. مثلاً، چگونه يک انسان سکولار می تواند، در راستای مبارزه با يک حاکميت ضد سکولار، با يک فرد موافق حکومت مذهبی، و نيز يک فرد مخالف سکولاريسم، ائتلاف و همکاری کند؟ عقل عملی به ما می گويد که چنين ائتلافی يا نتيجهء سستی مبانی سکولاريسم در نزد شخص مدعی سکولار بودن است و يا حاصل بی خبری او از تضاد مبارزه با دشمن، در کنار دوستان آن دشمن؛ و يا آن را بايد صرفاً نوعی پيروی بی محتوا از مد روز تلقی کرد.>>>

شارلاتانیزم

بار دیگر خداوند , به عنوان حامی حزب جمهوریخواه امریکا, در انتخابات ریاست جمهوری امریکا ایفای نقش می کند. واین بار در هیبت الهام بخش , راهنما و راه گشای بانوی زیبایی که ادعا می کند با ایشان , یعنی با خدا رابطه دارد , بانویی که جنگ را خواست خدا , و قوانین غیردموکراتیک را رحمت الهی می پندارد. سناتور جان مک کین کاندید ریاست جمهوری حزب جمهوری خواه امریکا - که بطور مستقیم در کشتار غیر نظامیان بی پناه و بی گناه ویتنام شرکت داشت - با انتخاب این بانو نشان داد که برای کسب آرای بیشتر و در راه کسب قدرت سیاسی , به راحتی برای آن تک و توک شعار و ژست دموکراتیک اش فاتحه خواهد خواند . >>>

بابا

راجع به مرده‌شور و مرده‌شورخانه از بچگی زیاد شنیده بودم. انواع و اقسام نفرین‌ها در ارتباط با این محل مثل: مرده شورتو ببرن! الهی رو سنگ مرده‌شورخونه ببینتم! الهی خودم مرده‌تو بشورم! مرده شوووور!... ولی هیچ وقت وصال دیدن این محل خوشبختانه نصیبم نشده بود و حالا میدیدم. همون سنگ معروف را که مرده را روش میزارن و میشورن را حالا میدیدم . خلاصه بابا را گذاشتن روی اون سکوی سنگی. ظاهرا همراهان میّت اجازه دارند در محل حظور داشته و ناظر مراسم باشند (البته غیرازخانم‌ها در بخش مردان و بالعکس). هیچوقت در عمرم مرده ندیده بودم. اصلاً دل دیدن یک چنین صحنه‌هایی را ندارم و هیچوقت فکر نمی‌کردم بتونم چنین صحنه‌ای را ببینم و بایستم به تماشا.>>>

عدم خشونت خوب است، ولی فقط برای ما؟

خیلی جالب است کسانی که تبلیغ مقاومت بدون خشونت را برای ما می‌کنند همان‌هایی هستند که تنها بودجه‌ی ارتش‌شان ده‌ها برابر کل بودجه‌ی کل ما روی هم است. آنها هر وقت پای منافع خودشان باشد کمترین تردیدی در استفاده از وحشیانه‌ترین انواع خشونت (بمب‌های شیمیایی و پلوتونیوم ضعیف‌شده و بمب‌های خوشه‌ای و شکنجه و بازداشت‌های چند ساله‌ی بدون تفهیم اتهام و ...) نمی‌کنند. ولی وقتی به ما می‌رسد یک دفعه همه چیز باید بدون خشونت باشد، چون خشونت مال آدم‌های عقب‌افتاده و بی‌تمدن است. وقتی فوکو می‌گوید سیستم کنترل در جامعه‌ی جدید از شکل‌های قدیمی و آشکار و تنبیهی به کنترل گفتمانی و ماسک‌دار و دیسیپلینی تبدیل شده است دروغ نمی‌گوید. همین گفتمان مسخره‌ی عدم خشونت یکی از همین گفتمان‌های دیسیپلین یا تادیب کننده است.>>>

حرکت بیباکانۀ پوتین

آیا روسیه ، با یک ارتش دو میلیونی ، تکنولوژیِ پیشرفته نظامی-فضائی و هزاران بمب اتمی قصد دارد گرجستان را ببلعد؟ آیا پوتین همانند استالین ، می خواهد گرجستان را زیر چکمه هایش خُرد کرده و به بقیۀ جمهوری های جداشده از اتحاد جماهیر شوروی ، پیامی بفرستد؟ آیا پوتین از اینکه آمریکا از یک طرف گرفتار جنگِ عراق و افغانستان و از طرف دیگر در یک بحران شدید اقتصادی دست و پا میزند ، فرصت را برای اعمال نفوذ مناسب یافته است؟ با اتکا به تفسیر متخصصین آمریکائیِ جمهوری های جدا شده از روسیه شوروی ، علت اصلی درگیری آمریکا و روسیه در گرجستان ، انرژی (نفت و گاز) کشورهای همجوار دریای خزر می باشد و در این رودر روئی ، پوتین موفق شده که بوش را مات کند. >>>